آيا «هفت» پتانسيل «نود» شدن را دارد؟

طي هفته گذشته و بعد از پخش دور جديد برنامه «هفت» با اجرا و تهيه‌كنندگي بهروز افخمي اين برنامه با واكنش‌ها و بازخوردهاي متفاوتي مواجه شده است؛ از متهم كردن افخمي براي تبديل‌شدن به «امير قادري» و اينكه دوربين صداوسيما را با دوربين شخصي خود اشتباه گرفته و منويات خودش را به خورد مخاطب مي‌دهد تا نظراتي كه در آن دور جديد برنامه «هفت» را «عروسي بصري كارگردان فيلم عروس» عنوان كرده و از افخمي به عنوان دن كيشوت سينما كه با خرق عادت در ساخت يك برنامه تلويزيوني هزاران دشمن پاپاراتزي در مقابل خودش تراشيده است، يادشده است.

به نوشته مهدی رحمتی در روزنامه اعتماد، اما همان‌طور كه مشخص است نگارندگان اين نظرات (اگرچه نظرات‌شان خالي از نكات مفيد نيست) به طور مشخص با غرض‌ورزي يا جانبداري صرف با اين برنامه برخورد كرده‌اند يا از اين سمت بام افتاده‌اند يا از آن سمت غش كرده‌اند اما چيزي كه مي‌توان درباره دور جديد برنامه «هفت» گفت اين است كه اثرانگشت بهروز افخمي به عنوان يك كارگردان شناخته‌شده عرصه سينما اين بار در قالب يك برنامه تلويزيوني خودنمايي مي‌كند.

شفافيت، جسارت، بي‌پردگي، صداقت و نوع روايت در اين برنامه همه از نوع بهروز افخمي است. در گفت‌وگو با فريدون جيراني صراحتا به مخاطبش مي‌گويد كه اگر برنامه‌اش را سانسور كنند برنامه را ترك مي‌كند و مي‌رود دنبال فيلمسازي‌اش يا اينكه به سينما ايدئولوژيك نگاه نمي‌كند و در مورد سينما مهندسي صحبت مي‌كند. همچنين ابايي ندارد بگويد كه اگر يك عده‌اي كه طرفدار سينماي روشنفكري هستند و سينما را وارونه يا سياسي مي‌بينند، اصلا هفت را نگاه نكنند.

در گفت‌وگو با پورمحمدي، معاون سيما خودش را پشت چيزي قايم نمي‌كند و واهمه‌اي ندارد كه بگويد همانند برادرش سيگار مي‌كشد و كمتر از او متدين به نظر مي‌رسد و اينكه قرار نيست با برنامه «هفت» ناجي سينما باشد و وقتي مثل فيلم «آذر، شهدخت، پرويز و ديگران» نريشن پخش مي‌شود طنازي‌هاي قلمش را به كار مي‌گيرد تا فضا و لحن صميمي و بدون واسطه‌تري با مخاطب برقرار كند و در ديالوگ‌هاي دروني با خودش مي‌گويد ساخت سريالي در مورد زندگي انريكو فرمي (سازنده بمب اتم) او را به طمع پذيرش ساخت برنامه «هفت» انداخته.

از اعتقادش به فلسفه وجودي نقد و منتقدين صحبت مي‌كند و به‌صراحت مي‌گويد نظر منتقدان اصلا به درد سازندگان فيلم نمي‌خورد يا اينكه اگر نصف بودجه سينما كه صرف پرداخت حقوق كارمندان پرتعداد دستگاه‌هاي دولتي مي‌شود، صرف يارانه بليت سينما مي‌شد سينما رونقي
دو برابري مي‌گرفت.

همه اين شواهد حاكي از آن است كه افخمي به‌دوراز محافظه‌كاري به دنبال ايجاد يك برنامه مفيد و همسو با مخاطب است، هرچند قسمت مصاحبه با مدير سيما و مدير شبكه سه نشان داد نيم‌نگاهي هم به رضايت مديران دوخته است؛ اما از افخمي مي‌توان انتظار يك برنامه نقادانه و مفيد را داشت.

اما يك جاي كار محل مناقشه است. اينكه افخمي به دنبال اين است كه از «هفت» برنامه‌اي شبيه برنامه «نود» يا «خندوانه» بسازد و به اعتقاد افخمي برنامه «هفت» ‌اگر بخواهد روي سينماي ايران تاثير بگذارد بايد روي ٤٠،٣٠ ميليون بيننده حساب كند.

اگرچه با يك قسمت از برنامه نمي‌توان راجع به اين موضوع قضاوت كرد اما بايد اين را در نظر گرفت كه اين برنامه پخش‌شده به لحاظ ساختار ارتباطي و روايت افخمي گونه‌اش در وجه خوش‌بينانه آن براي مخاطب فرهيخته و فرهنگي جذابيت داشت و اين برنامه فاقد المان‌هايي بود كه بتواند به جذب ميليوني مخاطب عام تلويزيون منجر شود چراكه چه به لحاظ ماهيتي و چه به لحاظ فرمي و روايت براي مخاطب عام برنامه‌ريزي نشده بود.

جنجال‌ها و اتفاق‌هاي فوتبالي را نمي‌توان با مديوم سينما مقايسه كرد. يك برنامه نقد و تخصصي حوزه سينما قطعا كشش جذب مخاطب ميليوني را نخواهد داشت مگر اينكه جرياني از ستارگان و سلبريتي‌ها خط اصلي برنامه را در دست بگيرند كه ديگر اين كار از افخمي و حميد گودرزي ساخته نيست؛ شايد با بهرام رادان يا محمدرضا گلزار اين اتفاق بيفتد كه در آن صورت هفتي در كار نخواهد بود! پس آقاي افخمي لطفا مخاطب هدف خود را دقيق انتخاب كنيد و براي او برنامه‌ريزي كنيد چراكه در اين كار موفق‌تر خواهيد بود.