نژاد پرستی در جامعه ایران: از اعراب و افغان ها تا جوک های قومیتی

عصر ایران - در روزهای اخیر ، دو تن از بازیگران سینما و تلویزیون ایران، اظهاراتی را علیه مردم عرب زبان بیان کردند و بعد از بروز اعتراضاتی، ضمن عذرخواهی گفتند که منظورشان عرب های ایرانی نبوده است.

این که منظور این دو بازیگر ، اهانت به هموطنان نبوده و از بابت سوء تفاهم به وجود آمده عذرخواهی کرده اند، نکته مثبت این ماجراست اما واقعیت این است که موضوع فراتر از این سخنان و فراتر از این دو بازیگر است.

باید به تلخی پذیرفت که افکار نژاد پرستانه در جامعه ایران وجود دارد و البته این بدان معنا نیست فراگیر و همگانی است اما متأسفانه کم هم نیست. همین دو بازیگر نیز بعد از آن حرف های نژاد پرستانه، تنها چیزی که گفتند این بود که منظورشان عرب های ایرانی نبوده است و جامعه هم از آنها پذیرفت.
این بدان معناست که اهانت های نژادی شان علیه عرب های سایر نقاط دنیا پابرجا و مقبول است!

متأسفانه برخی سیاست های ضد ایرانی و نژاد پرستانه ای که از سوی برخی دولت های عربی، به ویژه عربستان سعودی دنبال می شود، باعث این سوء تفاهم شده که این رویکردها، متعلق به کل مردم عرب در سراسر دنیاست و حال آن که به جز نژادپرستان، متعصبان و سیاست پیشگان، همه مردم عادی در همه جهان، کما بیش شبیه هم هستند و سرشان به زندگی شان مشغول است و مشکلی هم با دیگران ندارند.

نگاه نژاد پرستانه در میان برخی ایرانیان، فقط متوجه عرب ها نیست بلکه درباره همسایه دیگرمان افغانستان نیز چنین نگاهی در میان برخی مردمان ایران وجود دارد و بسیاری از ما ، دچار این تصور هستیم که برتر از افغانستانی هاییم. حال آن که اگر امروز افغانستان دچار وضعیت کنونی است، از قضای روزگار است و امکان دارد در گذر تاریخ، روزی وضع ما بدتر از حال کنونی افغانستان شود و ما مجبور باشیم برای کارگری به افغانستان برویم. آیا در چنان وضعیتی - که خدا نکند هرگز پیش بیاید - دوست خواهیم داشت کلمه "ایرانی" ، ناسزا تلقی شود یا افغان ها با رویکردی نژادپرستانه، خود را برتر از ایرانی ها بدانند؟!

تأسف بار تر این که نگاه نژاد پرستانه ای که در برخی لایه های جامعه ایران ریشه دوانده، نه فقط متوجه خارجی ها که معطوف به هموطنان نیز هست.
 شیوع این همه جوک های اهانت بار و با منشأ نژادی علیه اقوام مختلف ایرانی، هر چند توسط مردم "تحمل می شود" ولی آیا نشانه ای از این نیست که در نظر برخی، قوم و زبان خودشان بر قوم و زبان دیگران ارجح است؟ نگاه از زاویه دید بالا به دیگر اقوام و تمسخر آنان ، ولو به بهانه خنده و شوخی، استمرار همان نژادی پرستی است که درباره اعراب و افغان ها به شکلی رواج دارد و در داخل هم به گونه ای دیگر.

در رسانه های رسمی ما مانند صدا و سیما ، کشورهایی مانند آمریکا متهم به این می شوند که در آنها نژاد پرستی وجود دارد و سیاه پوستان و سرخ پوستان، قربانی نژاد پرستی هستند ولی وجود این مشکل در جامعه ایران، آن طور که باید و شاید مورد توجه و انتقاد قرار نمی گیرد و حتی در نظام آموزشی نیز به موضوع نژاد پرستی و عواقب آن مانند نفرت پراکنی و ناامنی در جامعه اشاره ای نمی شود!
اگر قرار است جوالدوزی به دیگران بزنیم، باید ابتدا سوزنی به خود بزنیم و الا تا ابد در این توهم که برترین و بی عیب و نقص ترین ملت جهانیم خواهیم ماند و دچار تبعات آن خواهیم بود.