مرتضي مميز با حضور و فعاليت پررنگ‌ خود نشان داد كه هنر گرافيك مي‌تواند بيشتر از يك كتاب هزارتيراژي يا يك شعر در ميان مردم نقش خود را پيدا كند و همگاني باشد.

ابراهیم حقیقی/ اعتماد

مرتضي مميز معتقد بود انساني مدرن است؛ هنرمندي مدرن كه فارغ از دنياي هنر، مسووليت اجتماعي هم دارد؛ مسووليتي كه هنرمند مدرن امروزي را وادار مي‌كند تا تنها به خلق اثر هنري فكر نكند و پيوند ميان جامعه و هنر هم دغدغه‌اش باشد.

همين است كه ما اين روزها، آثار مميز را همه‌جا مي‌بينيم؛ آثاري كه با زندگي ما پيوند خورده‌اند و آنقدر در زندگي روزمره ما و در جامعه كاربرد دارند كه ديگر به نام مميز در خلق آن فكر نمي‌كنيم.

طراحي‌ اسكناس‌ها، آرم آتش‌نشاني، آرم شهرداري تهران و اصفهان، آرم‌هاي مختلف موسسات و بانك‌ها و... آنقدر با زندگي ما عجين شده‌اند كه گاهي حتي متوجه حضور آنها در زندگي اجتماعي خود نمي‌شويم.

شبيه به اكسيژني كه تنفس مي‌كنيم و تا زماني كه نباشد، نقش حياتي آن را متوجه نمي‌شويم، نقش حضور مرتضي مميز در زندگي اجتماعي خود را هم نمي‌بينيم. اما مميز هنرمندي بود كه به تمام وجوه كاري‌اش دقت مي‌كرد و اشراف داشت.

او گرافيك را با زندگي مردم گره زد و در عين‌حال تلاش كرد تا دنياي گرافيك ايران را هم بسازد. ايجاد رشته گرافيك، توسعه اين رشته، تاسيس انجمن صنفي طراحان و آموزش شاگرداني كه حالا ديگر اساتيد گرافيك ايران هستند، همه گواه اين جامع‌نگري مميز بود.

مرتضي مميز با حضور و فعاليت پررنگ‌ خود نشان داد كه هنر گرافيك مي‌تواند بيشتر از يك كتاب هزارتيراژي يا يك شعر در ميان مردم نقش خود را پيدا كند و همگاني باشد.

تاثير پررنگ مميز در گرافيك ايران، آنقدر زياد است كه هر تعريف و روايتي از او و قدم‌هايش در اين عرصه نمي‌تواند اين واقعيت پررنگ‌ را دقيق و شفاف و واقعي نمايش دهد و براي شناخت او، فقط بايد به تمام آنچه ردپاي مميز در زندگي اجتماعي ما به جا گذاشته دقت كرد.

مميز هنر را از طاقچه‌ها و گالري‌ها به ميان مردم آورد و همين گواه مردي است كه مي‌خواست هنرمندي مدرن و اجتماعي باشد و موفق هم شد. مرگ مميز تاثير مهمي در جامعه هنري ما داشت؛ هنرمندي بزرگ و معاصر و تاثيرگذار از ميان ما رفت.

اما همان حضور پررنگ مميز باعث شد تا گرافيك ايران نقش خود را در جامعه پيدا كند و هنرمندان جوان ايراني با استعدادها و توانايي‌هاي درخشان همچنان در متن جامعه حاضر باشند و هنر تجسمي مسير تعالي خود را ادامه دهد.

پي‌نوشت: امروز سالروز درگذشت مرتضي مميز است؛ گرافيستي كه طرح‌هايش در متن زندگي اجتماعي ما ديده مي‌شود و به بهانه همين تاريخ و همين عكسي كه سيماي جواني مميز بدون آن سبيل و لبخند ميانسالگي‌اش را نشان مي‌دهد، با ابراهيم حقيقي درباره نقش مميز در زندگي اجتماعي مردم ايران صحبت كرديم.