عصر ایران - بعد از کش و قوس‌های فراوان، برجام به فرجام رسید. ایران و گروه 1+5 در این ماراتون دیپلماسی با فشارهای زیادی از سوی برخی کشورها و گروه‌های فشار برای اجرایی نشدن برجام روبرو بودند.

این فشارها برای رسیدن به یک هدف بزرگ یعنی شکست توافق بزرگ میان ایران و کشور‌های 1+5 است. این مخالفان تندروی برجام خود را دلواپس آینده ایران و 1+5 بعد از توافق می‌دانند و سعی می‌کنند به هر شکل ممکن برجام را از مسیر اجرا خارج کنند.

اولین مخالفان توافق هسته‌ای ایران، در داخل کشور و از جنس اعضای جبهه پایداری و طرفداران دولت محمود احمدی نژاد هستند. همان کسانی که از روزهای ابتدایی پیروزی حسن روحانی و واگذاری قدرت به او، ساز دلواپسی خود را کوک کردند تا مشخص شود، مخالفان تندروی روحانی به دنبال ناکام گذاشتن برجام هستند.

دلواپسان در همان روزهای ابتدایی مذاکرات هسته‌ای و سفر رئیس جمهور روحانی به سازمان ملل، دل نگرانی خود را بیان کردند و گفتند که روحانی به دنبال تقدیم این "گربه زیبا" به خارجیان است.

این جریان سیاسی که انتخابات ریاست جمهوری 1392 را با اختلاف فاحشی به روحانی واگذار کرد و تنها توانسته بود 4 میلیون از رای مردم را به خود اختصاص دهد، تصمیم گرفت وجهه روحانی در میان مردم را تخریب کند. دلواپسان، سیاست خارجی را به عنوان اولین و مهم ترین شعار روحانی مورد هدف قرار دادند تا بگویند "روحانی خون شهدا را با آب نبات‌های غربی معامله می‌کند."

برخی از این اقدامات و اظهار نظرها به حدی گستاخانه بود که واکنش مقام معظم رهبری را نیز به همراه داشت. چندان که در دیدار با دانشجویان و دانش آموزان به مناسبت فرارسیدن روز 13 آبان با اشاره به اینکه مذاکره کنندگان فرزندان ایران هستند، اظهار داشتند:« اینها فرزندان انقلاب و مأموران جمهوری اسلامی هستند که با تلاش فراوان در حال انجام دادن مأموریت سخت خود می باشند و هیچ کس نباید آنها را تضعیف کند، مورد توهین قرار دهد یا سازشکار بداند»

دلواپسان ایرانی مذاکره و توافق هسته‌ای یک اصل را در دستور کار خود قرار داده‌اند و آنهم، متهم کردن تیم هسته‌ای به تضعیف منافع ملی ایران است. آنها فقط می خواستند دولت روحانی را ناکارآمد نشان دهند.

نکته جالب در مقابل این رفتار، حمایت مردم از تیم مذاکره کننده هسته‌ای است. جریان دلواپسان در انتخابات ریاست جمهوری 1392 نیز مذاکرات هسته‌ای روحانی با سه کشور بزرگ اروپایی را در دولت اصلاحات محکوم می‌کردند و آن را خیانت می‌دانستند اما مردم نظری بر خلاف این اعتقاد داشتند و با رای خود نشان دادند که طرفدار گفتمان «شیخ دیپلمات» هستند نه سعید جلیلی!

آن سو، کشورهای جنوب خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی دیگر آنتی برجام های هسته‌ای ایران هستند. آنها که همیشه سعی کرده‌اند ایران را مشکل اصلی خاورمیانه بنامند اصلا دوست ندارند وزیران خارجه ایران آمریکا را کنار هم و لبخند زنان ببینند.

آنها انقلاب اسلامی ایران را مهم ترین خطر بالقوه دولت‌های خود می‌دانند و اعتقاد دارند که ایران در تلاش است دولت‌های آنها را ساقط کند و حکومت جمهوری اسلامی تشکیل دهد. عربستان در این میان نقش ویژه‌ای دارد. ریاض که همیشه به تهران به چشم یک رقیب جدی نگاه می‌کند در تلاش است با پول‌های نفتی و کارشکنی‌های خود در مسیر توافق هسته‌ای ایران، جمهوری اسلامی ایران را در عرصه روابط بین الملل منزوی کند.

اسرائیل دیگر مخالف توافق هسته‌ای ایران است. اسرائیل از همان روزهای ابتدایی مذاکرات ایران و کشورهای غربی در زمان دولت اصلاحات، نارضایتی خود را از این مذاکرات اعلام کرد. اسرائیل، ایران را دشمن اصلی خود در تمام جهان می‌داند و اعتقاد دارد جمهوری اسلامی اگر به انرژی هسته‌ای دست پیدا کند، قطعا به تولید سلاح هسته‌ای دست خواهد زد. این در حالی است که تهران بارها تلاش برای کسب سلاح هسته‌ای را رد کرده است.

اسرائیلی‌ها حتی آمریکا و کشورهای اروپایی را نیز تهدید کرده اند که به هیچ وجه زیر بار ایران هسته‌ای نخواهند رفت و حتی گفته اند حاضرند یک جانبه و بدون حضور هیچ کدام از دولت‌های هم پیمان خود به ایران حمله کنند.

بدون شک می‌توان گفت دولتمردان اسرائیلی مخالف اصلی توافق هسته‌ای ایران هستند و برای آنها ظریف و جلیلی چندان فرقی ندارد. در این میان اما تلاش‌های ظریف و دولت روحانی برای رفع تحریم‌ها آنها را پیش از پیش عصبانی کرده است.

اسرائیل دشمن شماره یک ایران، قطعا امروز پیش از هر چیز ار رفتار دولت روحانی در عرصه بین المللی، عصبانی است و تحرکات دولت تدبیر و امید در سیاست خارجی را خطر جدی برای منافع خود می‌داند.

ضلع آخر مربع آنتی برجام را گروه‌های تندرو در آمریکا به ویژه جمهوری خواهان کنگره تشکیل می‌دهند. آنها نیز مانند دلواپسان داخلی و البته با انگیزه و خاستگاهی دیگر دوست ندارند، قوه مجریه آمریکا در زمینه توافق با ایران موفق شود. آنها تلاش می‌کنند نشان طلایی توافق با ایران که اوباما به سینه خود الصاق کرده است از او بگیرند.

پیام‌های تهدید آنها به اوباما در حین مذاکره با ایران به خوبی بیانگر همین معناست. جمهوری خواهان که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی 1357 همیشه پرچم مخالفت با ایران را در اختیار داشتند، دوست ندارند دولت اوباما ایران را یک دوست بداند و دل متحد اصلی جمهوری خواهان یعنی اسرائیل را به درد آورد.

همانطور که مشاهده می‌کنید مربع ضد برجام مجموعه‌ای از طرف‌های تندرو هستند که منافع شخصی خود را بر منافع بزرگ تر ترجیح می‌دهند وسعی می‌کنند، در خلال دیپلماسی و گفت‌وگو میان کشورها خلل ایجاد کنند. آنها منافع خود را در تنش می‌بینند نه صلح و پایداری!

روحانی و دولت او باید حالا که برجام به ایستگاه نهایی خود رسیده است، برجام را به گونه‌ای مدیریت کنند که این چهار ضلعی که در هر چه اختلاف و تفاوت داشته باشند در ضدیت با برجام خواسته یا ناخواسته در یک مسیرند نتواند بر روی روند این توافق بزرگ اثر بگذارد.

تماشاخانه