کارشناسان بهداشت و آنهایی که روزانه آب تهران را آزمایش می‌کنند معتقدند برخی از تولیدکنندگان دستگاه تصفیه آب، با آلوده جلوه دادن آب آشامیدنی برای فروش بیشتر، اذهان عمومی را فریب می‌دهند و این در حالی است که بیشتر این دستگاه‌ها، املاح مفید آب را از بین می‌برند.

روزنامه ایران نوشت: چندی پیش دکتر علی‌اکبر سیاری معاون بهداشت وزارت بهداشت در جمع خبرنگاران گفت: «آب تهران سالم است.» بعد وقتی از او سؤال شد "خود شما از آب لوله‌کشی استفاده می‌کنید یا آب معدنی؟" جواب داد: «خود من هم از آب معدنی استفاده می‌کنم، هم آب لوله‌کشی، هم آب تصفیه‌شده با دستگاه تصفیه. همه این‌ها سالم است. خیالتان راحت باشد.»

با این ‌همه، مدتی است دوباره دستگاه تصفیه نقل محافل است. شرکت‌های واردکننده این دستگاه‌ها مردم را مجاب می‌کنند که آب شربشان ناسالم است و باعث بیماری‌های کلیوی و کبدی می‌شود.

جالب اینکه کارشناسان می‌گویند وقتی بارندگی خوب باشد و حجم آب سدها بالا باشد، کیفیت آب هم بهتر می‌شود؛ هم به این دلیل ساده که رسوب آب کمتر است و هم اینکه نیازی به قاطی کردن آب سد با آب چاه‌ها نیست و خوشبختانه امسال هم از همان سال‌های خوب است و اگر شهروندان صرفه‌جویی کنند و سدها را به گل ننشانند، روزهای خوب می‌تواند ادامه داشته باشد.

با این حال تلویزیون یکسره در حال تبلیغ دستگاه‌های تصفیه آب است و آن هم تبلیغ‌های نسبتاً طولانی و تشویق مردم به خرید کالایی غیرضرور که از توان مالی خیلی‌ها هم خارج است. یک آگهی بازرگانی غیرعلمی که سعی دارد به مردم بگوید آب شربشان سالم نیست و سلامتی‌شان در خطر است: «دستگاه تصفیه آب خانگی با کمترین هزینه و استفاده آسان. حتی خودتان هم می‌توانید به‌راحتی نصبش کنید. فقط کافی است عدد یک را به این شماره پیامک کنید. تحویل دستگاه در منزل...».

وقتی با روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب کشور تماس می‌گیرم، می‌گویند که از این تبلیغ ناراحت هستند؛ تبلیغی که به گفته آنها چند میلیارد تومان برای صدا و سیما سود داشته است.

پیشتر شرکت آب و فاضلاب کشور و همین‌طور وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توصیه کرده بودند «فریب تبلیغات غیر واقعی برخی شرکت‌های تولید کننده دستگاه‌های تصفیه آب را نخورید.» اما حالا کار به تبلیغ در صدا و سیما هم کشیده است.

وقتی در این‌باره با مهندس کوشیار واقفی مدیر نظارت بر بهداشت آب و فاضلاب کشور گفت‌و‌گو می‌کنم، می‌گوید: «این دستگاه‌ها برای آب تهران به هیچ عنوان کاربردی ندارد. برخی شرکت‌های خصوصی به دنبال منافع خود هستند و مردم فکر می‌کنند به هر طریقی باید بخرند. درحالی‌که نه تنها فایده‌ای ندارد، بلکه بعضی از آنها آنقدر املاح آب را حذف می‌کند که خاصیت تغذیه‌ای آب از بین می‌رود و این مسأله در بلندمدت سلامتی انسان را به خطر می‌اندازد. بدین معنی که تعادل املاح در بدن را از بین می‌برد. متأسفانه برخی افراد برای بازاریابی به نام مرکز شرکت تصفیه آب زنگ می‌زنند. حتی چند مورد با خود من هم تماس گرفته‌اند؛ اینکه یک سهمیه دستگاه تصفیه آب خانگی با قیمت ارزان برای من کنار گذاشته‌اند و اگر همان روز آن را نخرم سهمیه‌ام از بین می‌رود!»

با خرید دستگاه‌های تصفیه خانگی در حقیقت آب سالم شبکه شهری را به آب مضر تبدیل می‌کنیم. این دستگاه‌ها در بازار، انواع و اقسام دارد؛ از دستگاه‌های تصفیه روی میزی گرفته تا زیر سینک ظرفشویی و دستگاه‌هایی که به سر شیر متصل می‌شوند و اکثر مصرف‌کنندگان به دلیل ناآشنایی نمی‌دانند که استاندارد هستند یا نه یا اینکه چطور باید تنظیم کرد. جالب اینکه بدانید بیشتر این دستگاه‌ها تقلبی‌اند و برای سلامتی مضر هستند.

واقفی درباره انواع دستگاه‌های تصفیه و موارد استفاده آنها می‌گوید: «دستگاه‌های تصفیه خانگی برای مناطقی است که دسترسی به آب شرب نداشته باشند. مثل مناطق روستایی که یک حلقه چاه دارند یا مناطقی که آب از نظر طعم ومزه مشکل دارد مثل خوزستان که آب شور و لب شور دارند.»

اما چه دستگاه تصفیه‌ای؟ واقفی می‌گوید: «آنهایی که از سازمان استاندارد کشور مُهر تأیید دارند یا اینکه باید تأییدیه بخش غذا و داروی وزارت بهداشت را داشته باشد.»

او در ادامه می‌گوید: «اکثر دستگاه‌هایی که سودجویان می‌فروشند، استاندارد نیستند. مردم به دلیل نداشتن آگاهی لازم و کافی گول حرف نصاب‌ها را می‌خورند. این دستگاه‌ها در حقیقت فیلتری است برای حذف املاح کدورت آب. یعنی املاح معلق آب را حذف می‌کند و املاح محلول در آب می‌ماند. هر دستگاهی برای تصفیه آب مناسب نیست. ضمن اینکه این دستگاه‌ها یک لامپ یو وی (UV) برای گندزدایی و تصفیه آب باید داشته باشد که متأسفانه اغلب ندارند. مثلاً در دستگاه‌های زیر سینکی همان مخزن آب به دلیل نداشتن لامپ یو وی خودش عاملی برای رشد میکروب‌ها و بیماری‌هاست. علاوه بر آن بعضی دستگاه‌ها خاصیت اسیدی آب یا همان PH را آنقدر تغییر می‌دهد که باعث بیماری پوستی در افراد می‌شود و گاهی فکر می‌کنند ایراد از آب شرب شبکه تصفیه خانگی است. در صورتی‌که در تهران آب شبکه سالم است.»

حتی فیلتر آب سرد کن برخی یخچال‌ها که مجهز به تصفیه هستند در حقیقت برای سلامتی مصرف‌کننده تعبیه نشده است؛ بلکه به خاطر سلامتی لوله‌های داخل یخچال است. این فیلتر املاح کلسیم و منیزیم را از آب حذف می‌کند تا لوله‌های یخچال جرم نگیرد.

درست است روزی شیرینی طعم آب تهران زبانزد خاص و عام بود و اکنون دیگر آن طعم را ندارد اما خیالتان راحت، کیفیت آب تهران هنوز هم بالاتر از خیلی جاهای دنیاست.