سعید لیلاز معتقد است: با توجه به اینکه اکنون ایران محیط مناسبی برای جذب سرمایهگذار خارجی نیست باید از فرصت قراردادهای نفتی برای جذب سرمایهگذاری استفاده کرد و اکنون مخالفتهایی که برای انجام نشدن این قراردادها مطرح میشود نه دلسوزانه بلکه سیاسی است.
سعید لیلاز در گفتوگو با ایسنا، دربارهی وضعیت نفت در ایران اظهار کرد: نفت مرکز ثقل و محور اقتصاد ایران است و بهطور غیرمستقیم 15 درصد از تولید ناخالص ملی (جیدیپی) کشور را به خود اختصاص داده است. بنابراین صنعت نفت را میتوان به نوعی قلب تپنده اقتصاد ایران دانست.
این اقتصاددان گفت: متاسفانه اکنون سالهاست که سرمایهگذاری در این بخش متوقف شده است و ایران از ابتدای تحریمها تاکنون همهساله بخشی از ظرفیت تولید خود را از دست داده است و روند نزولی کاهش سرمایهگذاری در صنعت نفت ایران به جایی رسیده است که از ظرفیت تولید روزانه چهار میلیون و 300 هزار بشکه نفت در سال 1383 به تولید سه میلیون و 700 هزار بشکه نفت در سال 1393 رسید.
وی ادامه داد: همگام با این موضوع 201 میلیارد دلار کسری سرمایهگذاری پیش آمد و ما سالانه فرصت 50 میلیارد دلار سرمایهگذاری را از دست دادیم، بنابراین نتیجه آن شد که در حوزه نفت ما به یک بازنده تبدیل شدیم.
لیلاز در بخش از سخناناش، اظهار کرد: در زمینهی نفت ایران به دو صورت ضرر کرد ابتدا از نظر صادرات ایران به شکل چشمگیری کاهش پیدا کرد و سپس از نظر ژئوپلتیک که در سالهای گذشته منجر به عقبماندگی ایران نسبت به عربستان، روسیه، عراق و ایران شد. بنابراین با توجه به وضعیتی که در گذشته بر صنعت نفت ایران رفت باید سریعا در جهت جذب سرمایهگذاری و تکنولوژی اقدام شود، چرا که اکنون عدم سرمایهگذاریها در صنعت نفت و کاهش قیمت نفت خام هر دو باعث شده به دلیل نقش محوری نفت در ایران ما با مشکلات عدیدهای در اقتصاد خود روبهرو باشیم.
این اقتصاددان همچنین گفت: به نظر من همین الان هم برای انعقاد این قراردادهای نفتی دیر شده است و باید قبلتر این اتفاق میافتاد ولی باید تعلل نکرد و از فرصت موجود استفاده کرد.
وی در پاسخ به این انتقاد که گفته میشود در قراردادهای نفتی لزوما منافع ملی کشور لحاظ نشده است، تصریح کرد: اینطور نیست که منافع ملی رعایت نشده باشد، بلکه منافع طوری در اختیار خارجیها قرار میگیرد که به نفع هر دو باشد. ضمن اینکه منافع ملی در آن رعایت میشود و سرمایهگذار خارجی نیز به کشور ورود میکند.
لیلاز ادامه داد: به نظر من باید برای ورود سرمایهگذار خارجی در کشور تدابیری اندیشید که منافع ملی و ورود سرمایهگذار به کشور در یک نقطهای تلاقی کند به این معنی که ضمن اینکه بیشترین امکان برای مصالح فعلی فراهم میشود بیشترین امکان را برای مشارکت خارجی فراهم میکند که به نظر من این موضوع در قراردادهای نفتی ایران لحاظ شده است.
این اقتصاددان اظهار کرد: آنهایی که این انتقاد را مطرح میکنند که منافع ملی ما در این قراردادها لحاظ نشده است باید بدانند که کشور صاحب دارد و قراردادها تحت نظر مستقیم مقام معظم رهبری، دستگاههای امنیت ملی، سپاه و وزارت ارتباطات تنظیم شده است و اینطور نیست که وزارت نفت فقط براساس اختیارات قانونی که دارد مستقل عمل کرده باشد.
وی تاکید کرد: با توجه به تحولات بینالمللی انعقاد این قراردادها بهترین کاری است که میتوان در حوزه نفت انجام داد و گرنه در حال حاضر ایران محیط مناسبی برای جذب سرمایهگذاری خارجی نیست. قیمت نفت خام کاهش یافته و باید فورا معضلات اقتصادی کشور حل شود.
لیلاز در پاسخ به این سوال که ایرادات وارده مجلس در زمینهی اعطای حق مالکیت در قراردادهای نفتی چقدر موجه است، توضیح داد: این درست نیست که بگوییم مجلس این ایرادات را میگیرد. درست این است که بگوییم بخش کوچکی از مجلس این ایرادات را به قراردادهای نفتی وارد کرده است. در واقع اقلیتی وجود دارد که برخوردشان نه کارشناسی و نه سیاسی است و گرنه در قراردادها مالکیتی به کسی داده نمیشود، بلکه اعطای مالکیت در زمینه محصول استخراج شده است که این موضوع در تمامی دنیا مرسوم است.
وی بیان کرد: تاکید میکنم که مخالفتها نه دلسوزانه بلکه سیاسی است.