توضیحات شرکت عظام درباره عمارت مسعودیه (+فیلم)

متأسفانه پیش از برگزاری مزایده، مطالعات امکان سنجی کارکرد آتی عمارت مسعودیه انجام نپذیرفته بود. با موافقت صندوق احیاء پس از عقد قرارداد مطالعات مبسوطی برای تعیین کارکردهای مناسب این عمارت انجام و پس از بررسی ها، 9 سناریو متفاوت به کمیته فنی صندوق احیاء ارائه گردید. اعضای این کمیته در بهمن 1390 ضمن قدردانی از نحوه انجام این مطالعات با نامناسب دانستن کاربری اقامتی-پذیرایی، تلفیقی از سناریوهای پیشنهادی شامل فرهنگی، هنری و آموزشی را مورد تصویب قرار دادند. با وجود گذشت چندین سال، تاکنون ابلاغ این کاربری به تعویق افتاده است.

مدت کوتاهی پس از عقد قرارداد مسئولین وقت صندوق احیاء اصرار بر ارائه طرح های بهره برداری موقت جهت بازگشایی هر چه سریع تر درهای عمارت نمودند. طرح هایی در این جهت ارائه شد که پس از اعمال نظرات مسئولین به اجرا در آمدند. عمارت مسعودیه که در آن دوره برای بسیاری ناشناخته بود با سرمایه گذاری انجام شده و اجرای موفق این سیاست ها به عنوان یک بنای فاخر فرهنگی در سطح کشور با استقبال عمومی مواجه شد.

مرمت امری فنی است و در صورت عدم رعایت مراتب اجرایی، با شکست روبرو خواهد شد. تاکنون بخش هایی از مرمت های مورد نیاز مجموعه که بدون مشخص بودن کارکرد آتی قابل اجرا بوده اند، نظیر: مرمت سنگ های ازاره، کاشی ها ، درها و پنجره های چوبی، حوض، کفسازی محوطه و ...، پس از ارائه طرح های مرمتی به صندوق احیاء و کسب مجوزهای لازم انجام شده است. تا پیش از تغییرات اخیر مدیریتی در صندوق احیاء هیچ مکاتبه ای مبنی بر نامناسب بودن وضعیت مرمت های اضطراری و یا حفاظت از مجموعه وجود نداشته است. از اواسط سال 1394 گویا کشتیبان را سیاستی دگر آمده و پاسخگویی به مکاتبات با مشکلات عدیده ای مواجه شده اند تا حدی که حتی پاسخی به درخواست های انجام مرمت های اضطراری نیز داده نشده است.

پر واضح است بدون تعیین تکلیف موارد تأثیر گذار بر ساختار بنا مانند میزان مقاومت سازه و یا انواع تأسیسات مورد نیاز که همگی در گرو تعیین کارکرد آتی بنا می باشند، انجام مرمت نازک کاری ها و تزیینات متصل به بنا مانند رنگ، گچبری، آینه کاری و ... از نظر فنی امکان پذیر نیستند.

وضعیت خرپاهای بالای تالار آیینه در عمارت دیوانخانه پس از وقوع آتش سوزی روز اول آذر ماه 1383، توسط مرحوم دکتر شیرازی و تیم کارشناسی ایشان بررسی گردید و با توجه به سطحی بودن سوختگی چوب ها و سالم بودن مغزشان به دلایل فنی لزومی برای تعویض آنها دیده نشد. این خرپاها پس از گذشت دوازده سال همچنان پابرجا می باشند و پس از واگذاری نیز بارها مورد بررسی کارشناسان قرار گرفته و مشکل سازه ای ندارند. برای پیشگیری از آتش سوزی مجدد این خرپاها، دستگاه های اعلان حریق در زیر شیروانی ها نصب گردیده اند.

در راستای انجام مصوبات قدیم شورای فنی سازمان میراث فرهنگی، کاوش های باستانشناسی عمارت مسعودیه در سالهای 91 و 92 پس از کسب مجوز و با اطلاع صندوق احیاء و پژوهشکده باستانشناسی، برای بازشناسی پلان بنای تخریب شده جبهه غربی انجام شده اند. نتایج این کاوش ها در دو جلسه کمیته فنی مورد بررسی قرار گرفته و زمینه ساز طراحی بازسازی این بنا بوده اند. به نقل قولی از رییس پژوهشکده باستانشناسی اکتفا می کنیم که: «کاوش‌های باستان‌شناسی عمارت مسعودیه باید الگوی سایر بناها و محوطه‌ها قرار گیرد... باستان‌شناسی مقدمه مرمت و حفاظت است. بر اساس کاوش‌های باستان‌شناسی الگو و پلان مرمت مشخص می‌شود...». برای تکمیل اطلاعات، انجام کاوش های دیگری نیز لازم است که به علت پاسخگو نبودن مسئولین صندوق احیاء امکان پیگیری آنها به وجود نیامده است.

این روزها مجموعه فاخر مسعودیه که دارای شأنی فرهنگی است با اظهار نظرها و تصمیم گیری های غیر کارشناسانه در وضعیتی بلاتکلیف قرار گرفته است. با توجه به زمان بر بودن مراحل قانونی تا تعیین تکلیف قرارداد، هیچ متولی ای برای رسیدگی و انجام عملیات حفاظتی وجود ندارد. عدم مراقبت و نبود پایش مداوم از مجموعه احتمال بروز صدمات جبران ناپذیری را متوجه این مجموعه می کند. از ورای این تصمیم گیری های ناشیانه و تهمت های ناروا با توجه به عملکرد صندوق احیاء، مشارکت در امر احیاء بناهای تاریخی خدشه دار شده و باعث احتراز بخش خصوصی از سرمایه گذاری در این بخش خواهد بود. این مسائل حاصلی جز شکست سیاست های دولت برای عملی کردن اصل 44 قانون اساسی نخواهند داشت. امید است عاقلان هر چه سریع تر فکری جدی در خصوص حل معضل پیش آمده بنمایند.