نوبل صلح 2016، نجات یک صلح

عصرایران - کمیته نروژی صلح نوبل نام "خوان مانوئل سانتوس" رئیس جمهوری کلمبیا را به عنوان برنده جایزه صلح نوبل 2016 اعلام کرد.

سانتوس در جایگاه رئیس جمهوری کلمبیا ضمن تلاش های گسترده ای، توانست با رهبر گروه مسلح فارک توافق صلح امضا کند و به بیش از 50 سال جنگ داخلی پایان دهد.

سخنگوی کمیته نوبل نروژ به هنگام اعلام برنده جایزه صلح نوبل گفته بود:  "سانتوس رئیس جمهوری کلمبیا به ایجاد راه حل مسالمت آمیز برای یکی از طولانی ترین جنگ های داخلی در تاریخ معاصر بسیار نزدیک شد اما همچنان خطر واقعی وجود دارد که این صلح به بن بست برسد. باید به این جایزه به عنوان تقدیر از ملت کلمبیا نگریست. رای دهندگان کلمبیایی این توافق را رد کردند اما صلح را رد نمی کنند."

این توافق صلح به جنگ داخی میان دولت و یک گروه مسلح چپگرا به نام "ارتش انقلابی فارک" پایان داد؛ جنگی که حدود 52 سال طول کشید و  بیش از 160 هزار کشته برجای و حدود 6 میلیون آواره برجای گذاشت. این طولانی ترین جنگ در آمریکای جنوبی بود که با توافق صلح به پایان رسید.

براساس متن این توافق، گروه فارک، خلع سلاح و تبدیل به یک حزب سیاسی می شود که می تواند در رقابت های سیاسی کلمبیا شرکت کند. به فارک در پارلمان، کرسی داده خواهد شد. به عمران و بازسازی مناطق درگیری کمک خواهد شد. اعضای فارک سلاح خود را تحویل خواهند داد. به آسیب دیدگان غرامت پرداخت می شود و متهمان به جنایت جنگی در میان گروه فارک یا دولت، در دادگاه محاکمه می شوند.

این توافق صلح که با میانجیگری کوبا و نروژ انجام شده بود در مراسمی در هاوانا پایتخت کوبا و با حضور شماری از سران و چهره های بین المللی از جمله بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد به امضا رسید. حاضران در این مراسم که همگی به نشانه صلح، لباس سفید رنگ پوشیده بودند سرود صلح خواندند و متن توافق به امضای دو طرف رسید. امضا هم به وسیله قلمی ساخته شده از پوکه گلوله انجام شد.
 
یکی از بخش های این توافق، عرضه آن به همه پرسی عمومی در کلمبیا بود. این اقدام انجام شد اما در کمال نابااوری، مخالفان این توافق، با اختلاف بسیار اندکی پیروز همه پرسی شدند و توافق تاریخی در همه پرسی مردم کلمبیا رد شد.

مخالفان معتقد بودند دولت در این توافق، امتیازات زیادی را به گروه فارک داده است. رئیس جمهوری کلمبیا هم قول داده با انجام مذاکرات مجدد زمینه دست یابی به توافق بهتری را فراهم کند.

 با رد توافق صلح در همه پرسی عمومی، احتمال جدی می رفت این توافق از گزینه های کسب صلح نوبل 2016 خارج شود ولی این گونه نشد و خوان سانتوس رئیس جمهوری کلمبیا برنده جایزه شد.

 شکست در همه پرسی باعث شده بود موجی از ناراحتی و ناامیدی در میان هواداران توافق صلح با فارک به وجود بیاید و برخی از آنها هم به این فکر کنند که راهی را که رفته اند اشتباه است اما اعطای جایزه صلح نوبل تاکید کرد که رئیس جمهور کلمبیا و هواداران او نباید کمترین شکی داشته باشند که آنچه که آنها انجام دادند و راهی را که آنها رفته ند صحیح بوده است.

مهمترین پیام این جایزه را می توان حمایت و پشتیبانی از رئیس جمهور کلمبیا در مسیر تکمیل صلح با گروه فارک دانست. اینکه با وجود رد توافق در همه پرسی عمومی، اما این چیزی از ارزش های توافق صلحی که به 50 سال جنگ مسلحانه و قتل و خون ریزی پایان داد کم نمی کند.

 پیام این بود که علی رغم رد توافق در همه پرسی، اقدام رئیس جمهور کلمبیا برای صلح، صحیح و درست بود. پیام این بود که به رغم رد توافق در همه پرسی اما خوان مانوئل سانتوس در بخش خوب های تاریخ قرار گرفته است و باید از او برای جرأتی که برای توافق و سازش با دشمن با هدف صلح از خود به خرج داد پشتیبانی کرد.

 جایزه صلح نوبل 2016 به خوان مانوئل سانتوس رئیس جمهوری کلمبیا اهدا شد تا او راه خود را برای برقراری صلح پایدار در کشورش ادامه دهد و صلح را تکمیل کند.

نکته دیگر که این گمانه را درباره اهدای جایزه صلح نوبل تقویت می کند این است که معمولا در توافق های صلح، به دو طرف توافق، جایزه می دهند اما درباره توافق صلح کلمبیا این گونه عمل نشد.

 مثلا در ماجرای صلح مصر و اسرائیل، به دو طرف جایزه دادند اما در این مورد تنها رئیس جمهوری کلمبیا جایزه گرفت. این نشان می دهد انگیزه و اراده رئیس جمهور کلمبیا برای صلح و آشتی مهمتر از خود توافق است.

البته شاید این نکته را نیز بتوان اشاره کرد که رهبر طرف مقابل توافق صلح یعنی رهبر ارتش انقلابی فارک در کلمبیا رهبری مجموعه ای را برعهده دارد که متهم یا مظنون به اقداماتی در نقض حقوق بشر، قاچاق مواد مخدر و اوارگی و جابجایی اجباری میلیون ها انسان است به همین دلیل نمی شد او را شریک جایزه صلح نوبل قرار داد.