عصرایران؛ رضا غبیشاوی - الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان با صدور فرمانی همسرش یعنی مهربان را به سمت معاون اول رئیس جمهور منصوب کرد. معاون اول بعد از رئیس جمهور مهمترین و پرقدرت ترین مقام کشور است.
در این باره می توان به موارد زیر اشاره کرد.

1- با کمترین بررسی درباره ویژگی ها از جمله شخصیتی، تحصیلاتی، تجربه و ... مشخص می شود همسر علی اف لایق سمت معاون رئیس جمهور نیست. آنچه علی اف انجام داده اقدامی در مسیر هموارسازی مسیر انتقال قدرت از او به همسرش است.

2- نظری است که می گوید در جهان سوم و کشورهای کم توسعه مانند جمهوری آذربایجان دموکراسی چاره ساز نیست ومهمترین دلیل آن نبود جامعه مدنی، نبود مردم توانمند و نبود مردم دموکراتیک و دموکراسی خواه است.



پس بهتر است حکومت های غیردموکراتیک در این کشورها با ایجاد امنیت مسیر توسعه اقتصادی را به پیش ببرند تا آنها به مراحل توسعه سیاسی (در صورت لزوم) برسند. این موضوع درباره جمهوری اذربایجان مطرح می شود اما همچنان نمی توان درباره صحت یا خطای آن قضاوت کرد.

3- نوع حکومت در جمهوری اذربایجان جمهوری است به یک معنی نماینده جمهور (مردم)‌ در راس امور قرار می گیرد و تصمیمات و رفتارهای حکومتی براساس نظر مردم شکل می گیرد.

این حکومت ها نه به معنی واقعی جمهوری و دموکراتیک هستند (به مانند آنچه که در فرانسه و ایتالیا و آلمان) نه پادشاهی مطلقه ( مانند عربستان سعودی و برونئی) هستند چرا که حتی به چارچوب های محدودیت سنت و عرف نیز پایبند نیستند. در یک معنا می توان آنها را شبه جمهوری دانست که از جمهوریت آنها تنها اسمی باقی مانده و این اسم به وسیله و ابزاری برای دور زدن عقلانیت، منطق و همه ویژگی های یک جمهوریت استفاده می شود.

4- این انتصاب غیرقانونی نیست اما بر خلاف اصل جمهوریت، دموکراسی و شایسته سالاری و عقلانیت است.

5- جمهوری آذربایجان خود قبل از این شاهد انتقال قدرت از پدر به پسر بود تا جمهوری وراثتی شکل بگیرد. پس قطعا در آینده نیز انتقال قدرت از شوهر به زن هم ممکن خواهد بود. گرچه دومی سخت تر و با پذیرش به مراتب کمتر مردم روبه رو می شود.

قبل از این زین العابدین بن علی رئیس جمهور سابق تونس نیز تلاش کرد همسرش (لیلی طرابلسی) را به عنوان جانشین خود منصوب کند. او همسری پرقدرت داشت که در همه شوون سیاست و اقتصاد دخالت می کرد و در نهایت از نگاه مردم این او بود که کشور را اداره می کرد و حرف اخر را می زد. استبداد، دیکتاتوری، نبود ازادی و فساد مالی همسر و خانواده اش کار را به تحولاتی کشاند که در اواخر سال 2010 به بهار عربی معروف شد و منجر به فرار سراسیمه بن علی و همسرش به عربستان سعودی شد.

در لیبی هم قذافی رهبر سابق این کشور تلاش می کرد پسرش سیف الاسلام را به قدرت برساند. حسنی مبارک هم در تدارک جانشینی و ریاست جمهوری پسرش جمال بود. در یمن هم علی عبدالله صالح هم گام ها را برای جانشینی پسرش برداشت.

6- هم اکنون و در شرایط بی ثباتی و فعال شدن گروه های تروریستی و ناامنی گسترده در جهان به ویژه در خاورمیانه، اکثر ملت ها، حکومت های خودکامه و بسته را پذیرفته اند. آنها قبول کرده اند از بخشی از آزادی ها و حقوق به سود داشتن امنیت بگذرند. اما زمانی کار به جایی می رسد که وضعیت توهین آمیز و تحقیر آمیز می شود. وضعیتی روی می دهد که مردم احساس می کنند نفر اول کشور وقدرتمندترین مقام با رفتارها و اقدامات خود در حال توهین و تحقیر مردم است. 

این رفتارها نیز زمانی آغاز می شود یا پررنگ می شود که حاکم از کنترل و سرکوب کامل مخالفان و معترضان داخلی اطمینان داشته باشد و همزمان بتواند تهدیدات و فشارهای خارجی علیه خود را نادیده بگیرد.
همچنین حاکمان به این نظر رسیده باشند که اداره کشور براساس سیاست های فعلی آنچنان به خوبی در حال انجام است که می توان وارد مرحله بعدی به نام "بازی کردن با قدرت" شود. 

الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان با انتصاب همسرش به عنوان معاون اول رئیس جمهور نشان داد مردم، مسؤولان و همه شهروندان این کشور را به سخره گرفته است و این همان آستانه سراشیبی است که دولت  های بسته در آن قرار می گیرند.

اقدامات حاکمان در بستن فضای سیاسی و سرکوب و فشار علیه مخالفان و معترضان و جلوگیری از اصلاحات سیاسی تا مرحله ای با توجیهات مختلف از جمله برقراری امنیت، توسعه اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی ادامه می یابد اما با برخی رفتارها دیگر حتی این توجیهات هم رنگ می بازد و آنچه جلوه می کند مسخره بازی تمام عیار حاکمان با ساختارهای سیاسی و تعهدات آنها با مردم و قانون است و به سخره گرفتن قوانین است.

با انتصاب همسر الهام علی اف که بیشتر به یک مدل لباس شبیه است تا همسر رئیس جمهور چه رسد به معاون اول، حکومت جمهوری آذربایجان قطعا در سراشیبی سقوط و انحطاط قرار گرفته است.