گردشگری چگونه 4 میلیون شغل ایجاد می کند؟

عصر ایران؛ حمید حقیقی - گردشگری صنعتی بزرگ و پیچیده در دنیاست که به گفته کارشناسان چیزی نزدیک به 12 درصد از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص داده است. این صنعت پیشتاز و پیچیده که هر ساله به نسبت قبل رشد چشمگیری داشته، چراغ اقتصاد را در حتی دورترین نقطه جهان روشن نگه داشته است.

امروزه در هر نقطه از دنیا که دولت ها به این صنعت بزرگ بها داده اند، با ورود ارز خارجی و تردد گردشگران و داد و ستدهای صورت گرفته، مشاغل زیادی در مناطق مختلف ایجاد شده و نرخ بیکاری کم شده است.

به گفته کارشناسان، این صنعت بزرگ 250 میلیون شغل در دنیا ایجاد کرده است. از طرفی نیز درآمدزایی نواحی طبیعی باعث شده دولت ها در حفظ و نگهداری آنها تلاش و هزینه بیشتری کنند و اینجاست که گردشگری مهم و بزرگ می شود چون هر چیزی را برای رفاه و آسایش مردم تحت تاثیر خود قرار می دهد.

طبق آمار سازمان جهانی گردشگری، در سال 2016، بیش از یک میلیارد و 230 میلیون سفر بین المللی در جهان انجام شده است که این آمار نشان می دهد گردشگری در این سال، 3.9 درصد افزایش داشته است که بیش از یک چهارم این گردشگران به کشورهای آسیایی سفر کرده اند.

ایران از نظر جاذبه های گردشگری، به خاطر موقعیت جغرافیایی و تاریخی که دارد، در زمره معدود کشورهای جهان است. تفاوت فصول، شرایط آب و هوایی نقاط مختلف ایران و تنوع در طبیعت در کنار آثار تاریخی، باعث شده است ایران مقصد هزاران گردشگر خارجی یاشد.

طبق گزارش سازمان میراث فرهنگی، آمار تعداد گردشگران  در سال 84 و ابتدای دولت نهم، حدود یک میلیون و 162 هزار نفر بوده که در پایان دولت نهم به حدود 2 میلیون 200 هزار نفر رسیده است . در دولت دهم و با وجود تحریم ها و مشکلات اقتصادی به وجود آمده در کشور، آمار سازمان میراث فرهنگی از افزایش گردشگران خبر می داد که در همان سال ها این اغراق در آمار مورد انتقاد شدید کارشناسان قرار گرفت.

به گفته برخی کارشناسان، سازمان میراث فرهنگی در دولت دهم، هر کسی که گذرنامه در دست داشته و از جایی مثل جلفا برای فعالیت یک روزه کاری وارد کشور شده است را هم جز آمار گردشگران حساب کرده است. پرونده گردشگری در دولت دهم و با وجود تناقض گویی در آمار با حدود 4 میلیون 800 هزار گردشگر بسته شد.

حسن روحانی قبل از انتخابات سال 92، از صنعت گردشگری به عنوان یک کار درآمدزا و اشتغال زا نام برد که باید به آن توجه ویزه شود. او قبل از انتخابات گفت: " مجموعه محاسبات نشان می‌دهد اگر ما بتوانیم در طول یک سال 10 میلیون گردشگر وارد کشور کنیم، 6.13  میلیارد درآمد کسب می‌کنیم و این مجموعه گردشگر چهار میلیون شغل ایجاد می‌کند. در حال حاضر ما 5.3  میلیون نفر بیکار در کشور داریم که اگر 10 میلیون گردشگر وارد کشور شوند مشکل اشتغال کاملاً حل خواهد شد."

روحانی در همان زمان ایران را با ترکیه مقایسه کرد. در سال 2012 ورود گردشگران خارجی به ترکیه 30 میلیون نفر بوده است یعنی چیزی حدود 6 برابر ایران در حالی که کشور ما چهارمین کشور دنیا از نظر جاذبه های گردشگری است.

روحانی مهم ترین عامل عدم سرمایه گذاری های داخلی و خارجی را تحریم ها و مشکلات به وجود آمده در مسائل بانکی و مالی می دانست.

روحانی پس از انتخابات و در لباس رئیس جمهور، مواضع خود را در خصوص گردشگری و ایجاد اشتغال حفظ کرد. او در همایش های مختلف از فعالان صنعت گردشگری دعوت به کار و حمایت کرد.

طبق گزارش مسولان در دولت یازدهم، آمار گردشگران خارجی در کشور افزایش یافته است به طوری که در هشت ماهه اول سال 92 آمار گردشگران با افزایش 24 درصدی به نسبت مدت مشابه سال 91، به 4  میلیون 126 هزار نفر رسیده است.

سازمان میراث فرهنگی در تازه ترین گزارش خود، خبر از ورود حدود 20 میلیون گردشگر از سال 92 تا سال 95 می دهد. یکی از دلایل مهم پیشرفت سریع در صنعت گردشگری در دولت روحانی می تواند برجام و رفع تحریم های غرب و امنیت مالی گردشگران در ایران باشد.

البته این آمار بعد از حمله به سفارت عربستان در دی ماه سال 94، با کاهش رو به رو شد. تعداد گردشگران از کشورهای حوزه خلیج فارس به ایران در 13 ماه قبل از حمله به سفارت عربستان (آذر 93 تا دی 93) حدود یک میلیون و 766 نفر بود و این آمار 13 ماه پس از حمله (دی 94 تا بهمن 95) به 262 هزار نفر کاهش یافت.

این روزها اما اعلام قابلیت تحقق   میلیون شغل با ورود 10 میلیون گردشگر که قبل از انتخابات سال 92 مطرح شده بود  در حالی به عنوان وعده انجام نشده مطرح می شود که طبق مطالعات انجام شده به ازای هر 6 گردشگر خارجی و 25 گردشگر داخلی، یک شغل به صورت مستقیم ایجاد می شود و روند ورود گردشگران صعودی بوده است.

گردشگر وقتی وارد کشور می شود با هتل ها، آژانس های مسافرتی، رستوران ها، خطوط زمینی و هوایی و... در ارتباط است و این مهم باعث می شود مشاغل مستقیم ایجاد شوند. از طرفی نیز به صورت غیر مستقیم سرمایه گذاران گردشگری را تشویق به کار می کند و باعث می شود زنجیره تولید و فروش مثل غذا و نوشیدنی، پوشاک و سرگرمی و تفریح رونق پیدا کند.

با بررسی اقدامات انجام شده در این حوزه که شامل راه سازی، خطوط هوایی، خرید هواپیما، رفع تحریم ها و فعالیت دوباره بانک های خارجی و افزایش گردشگران خارجی، در می یابیم که نگاه مثبت به گردشگری ادامه یافته است.