عصرایران؛ مجله تصویری سلاح- نورث امریکن ای- 5 ویجلانت که در واقع بر اساس یک بمب افکن مافوق صوت طراحی شده است، در کمپانی نورث امریکن اوییشن آمریکا به منظور بهره برداری توسط نیروی دریایی این کشور مراحل توسعه ی خود را طی کرد. اگرچه نقش این پرنده در حملات هسته ای به جای داگلاس ای- 3 اسکایواریر؛ بمب افکن استراتژیک نیروی دریایی آمریکا، بسیار محدود و کوتاه مدت بود با این حال طی جنگ ویتنام خدمات گسترده ای در زمینه ی شناسایی تاکتیکی انجام داد!

««برای مشاهده تصاویر در اندازه بزرگ روی آنها کلیک کنید»»

نورث امریکن ای- 5 ویجلانت

داگلاس ای- 3 اسکایواریر

طراحی و توسعه

در سال 1953، نورث امریکن اوییشن تحقیقات و مطالعه ی بیشتر خود را بر طرحی بمب افکنی دوربرد با قابلیت عملیات تحت شرایط آب و هوایی مختلف و همچنین توانایی آزاد سازی سلاح های هسته ای در سرعت مافوق صوت، متمرکز ساخت. این پیشنهاد توسط نیروی دریایی آمریکا، پس از اعمال اصلاحات لازم در سال 1955 پذیرفته شد. نورث امریکن ای- 5 ویجلانت سپس نخستین پرواز خود را در تاریخ 31 اوت سال 1958 در اوهایو انجام داد.

نورث امریکن ای- 5 ویجلانت

این پرنده در زمان معرفی خود یکی از بزرگ ترین و در عین حال پیچیده ترین هواپیما هایی بود که تحویل ناو هواپیمابر نیروی دریایی آمریکا داده شد. جالب است بدانید که قسمت متحرک بال هواپیما در نور امریکن ای- 5 وجود نداشت. از طرفی نیز استفاده از آلیاژ آلومینیوم به منظور پوشش بال و تیتانیوم برای بخش های مهم، غیر معمول بود. اگرچه نیروی دریایی آمریکا این پرنده را در شمار هواپیما های سنگین رده بندی می کرد، اما با این وجود ای- 5 به طرز شگفت آوری چابک بود. موتور های قدرتمند هواپیما عامل اصلی سرعت بالای مجموعه در ارتفاع پایین و یا بالا محسوب می شد. البته تمامی این مزایا برای خلبان های تازه کار و کم تجربه در بازگشت به ناو هواپیمابر، تبدیل به مشکلی اساسی خواهند شد.

زمانی که ای- 5 وارد نیروی دریایی آمریکا شد، از نظر سیستم های الکترونیکی نیز بسیار پیشرفته و پیچیده بود. برای مثال نورث امریکن ای- 5 یکی از اولین هواپیما های عملیاتی مجهز به سیستم کنترل پرواز هواگرد و یا "پرواز با استفاده از سیم" به شمار می رود. برخورداری مجموعه از کامپیوتر های دیجیتالی که در آن زمان به تازگی تولید شده بودند، یکی دیگر از ویژگی های الکترونیکی این هوپیما محسوب می شود.

همانط طور که اشاره شد، این هواپیما در واقع یک هواپیمای سنگین حمله هسته ای، مافوق صوت و دوربر است که جنگ افزار اصلی آن بین موتور ها در قسمت عقب بدنه قرار داده شده است.

نسخه شناساگر ویجلانت تحت عنوان "آر ای- 5 سی" تجهیزات دیگری نیز دارد که تمامی این سیستم ها به منظور شناسایی بهتر و دقیق تر دشمن ضروری هستند. مساحت سطح بال هم در این نسخه بیشتر شده است. آر ای- 5 سی مجهز به اسکنر خط مادون قرمز AAS-21، ECM بهبود یافته، سیستم هوشمند الکترونیکی AN/ALQ-61، سیستم بمباران AN/ASB-12 و البته چند مورد سیستم دیگر است که موارد مذکور از جمله مهم ترین آن ها هستند. لازم به ذکر است که این هواپیما از نظر تئوری قابلیت حمل سلاح های مختلف را نیز داشت اما در واقعیت هیچ وقت چنین خصوصیتی از آن دیده نشد. آر ای- 5 سی در عین حال 5 تن سنگین تر از نسخه ی حمله ای خود بود با این حال تغییر چندانی در سرعت پرواز آن به وجود نیامد.

آر ای- 5 سی

تاریخچه ی عملیاتی

نخستین تجربه های خدمت ویجلانت با توجه به مشکلات متعددی که در سیستم های پیچیده ی آن دیده می شد، چندان رضایت بخش نبودند. اگرچه طراحی این سیستم ها در کمال مهارت صورت گرفته بود، اما به دلیل آن که هنوز فن آوری جدید محسوب می شد، ضریب اطمینان بالایی نداشت. با این وجود همان طور که پیش تر نیز ذکر شد، هشت فروند از ده فروند گروه هواپیما های آر ای- 5 سی در جنگ ویتنام خدمت بزرگی کرده و حضور مهمی داشتند. از این رو 36 فروند هواپیمای دیگر از آر ای- 5 سی بین سال های 1968 تا 1970 ساخته شد تا جایگزینی برای هوایپما های فرسوده باشد.

انواع

XA3J-1: دو نمونه اولیه ساخته و یکی از آن ها در نهایت به آر ای- 5 سی تبدیل شد.

A-5A: نوع بمب افکن هسته ای. 57 فروند از این نمونه ساخته و 42 فروند به آر ای- 5 سی تبدیل شد.