فهیمه اکبری صحت - گسترش جامعه آماری خودروها در سالهای اخیر کسب و کارهای متعددی را برای افراد مختلف به ارمغان می آورد. در روزگاری که خودروها از تنوع رنگ و مدل برخوردار هستند توجه به تمیزی و نظافت ها یک اصل به شمار می رود. مالکان خودروها آنچنان که سری به تعمیرگاه می زنند در صورت نیاز برای پاک شدن ظاهر آنها هم به کارواش ها مراجعه می کنند. کارواش ها هم با توجه به پیشرفت و توسعه روز افزون خودروها توسعه یافته و خود را به روز می کنند و خدمات گسترده و مختلفی را ارائه می کنند.
راه اندازی یک کارواش مانند تمامی کسب و کارهای معمول نیاز به مجوزهایی دارد که مهمترین آنها داشتن برگه پایان خدمت برای آقایان، داشتن عدم سوء پیشینه، عدم اعتیاد به مواد مخدر، داشتن حداقل مدرک پنجم ابتدایی، داشتن یک ملک با دو ایستگاه که هر ایستگاه به طور متوسط ابعاد 5 در 5 را نیاز دارد و.... است.
به گفته علی مرادی صاحب یک کارواش در سعادت آباد« میزان درآمد یک کارواش به موقعیت جغرافیایی آن باز می گردد. اگر یک کارواش دور از محل دسترس شهروندان قرار گیرد بدون شک میزان درآمد کمتری دارد. نباید به کارواش به چشم مکانیکی نگاه کرد. این کسب و کار بهتر است در مراکز دسترس شهری واقع شود.» وی معتقد است« با توجه به بالا بودن سرمایه اولیه این کسب و کار نمی توان آن را یک کسب و کار سود آور به شمار آورد. میانگین سرمایه اولیه راه اندازی یک کارواش بیش از 500 میلیون تومان است.
جدول زیر وسایل مورد نیاز برای راه اندازی یک کارواش را بیان می کند:
نام کالا
|
شرح
|
قیمت (تومان)
|
پمپ کارواش یا همان واتر جت صنعتی
|
اولین دستگاه مورد نیاز در کارواش
|
60 تا 90 میلیون
|
جارو برقی صنعتی
|
هر جارو برقی عموما برای دو ایستگاه استفاده می شود.
|
12 تا 13میلیون
|
کف ساز کارواش
|
برای تولید کف کاربرد دارد
|
3 تا 4 میلیون
|
صندلی شوی
|
برای هر ایستگاه یک صندلی شوی کفایت دارد
|
900 هزار تا یک میلیون
|
پمپ باد صنعتی
|
برای نظافت داخل خودرو، پاک کردن آب از روی موتور و ...
|
3 تا 3 میلیون و 500 هزار
|
مواد شوینده
|
این مواد اصولا به صورت لیتری خریداری می شود
|
100 تا 200 هزار تومان
|
انواع اسپری ها
|
اسپری شستشوی موتور و ...
|
80 تا 100 هزار
|
اما آنچه که میزان سرمایه اولیه یک کارواش را بالا می برد مکان جغرافیایی است. یک کارواش باید دارای ورودی و خروجی باشد. به طور متوسط هر کارواش بیان 3 تا 4 ایستگاه شستشو دارد که برای هر ایستگاه باید وسایل مورد نیاز ذکر شده را تهیه کرد. که متوسط قیمت تامین دستگاه های مورد نیاز بین 25 تا 300 میلیون می شود. با توجه به اینکه کارواش باید از نظر مساحت نسبت به مشاغل مشابه خود ملک بزرگتری داشته باشد هزینه و سرمایه اولیه مورد نیاز آن نیز بالا می رود. به طور متوسط برای راه اندازی یک کارواش به یک ملک 100 تا 200 متری نیاز است.
از آنجایی که این ملک باسند تجاری به اجاره یا رهن داده می شود هزینه های آن هم چند برابر می شود. برای اجاره یک کغازه مناسب برای کارواش باید در نظر داشت که ملک حتما در طبقه همکف بوده و از نظر جغرافیایی حالت مربع و یا مستطیل را داشته باشد از سوی دیگر ملک باید دارای موقعیتی باشد که بتوان سیستم ورود و خروج خودروها را به آسانی ممکن کند این موضوع باعث می شود که هزینه رهن و اجاره برای ملک مورد نظر چندین برابر شود.
به طور متوسط یک ملک 150 متری برای کارواش سه ایستگاهه نزدیک به 400 میلیون ودیعه و ماهیانه 30 تا 35 میلیون اجاره داده می شود. البته اگر بخواهیم ملک مورد نظر را به نقاط بالاتر شهری هم ارتقاء بدهیم این ودیعه تا 600 میلیون تومان هم بالا می رود. رسول نقوی صاحب یک کارواش در ولنجک می گوید« میزان تقاضا برای کارواش در نقاط بالای شهر به مراتب بیشتر از پایین است. به طور متوسط در هر کارواش چهار ایستگاهه بالا شهر روزانه بین 120 تا 200 ماشین مراجعه می کند این در حالیست که یک کارواش چهار ایستگاهه در پایین شهر با همین امکانات نهایتا روزانه 50 تا 80 مشتری داشته باشد.»
به گفته وی « هزینه حضور در کارواش برای هر ماشین به طور متوسط بین 50 تا 80 هزار تومان است که بسته به نوع خدمات ارائه شده قیمت آن بالا و پایین می شود البته در نقاط جنوبی شهر و شهرستانها این قیمت به کمتر از 30 درصد هم می رسد اما به طور متوسط در شهر تهران برای حضور در یک کارواش باید نزدیک به 50 هزار تومان هزینه پرداخت کرد.» وی معتقد است« در کارواش های لوکس با اینکه خدمات بسیار زیادی ارائه می شود اما میزان درآمدزایی و سود حاصله بسیار زیاد است. برای مثال اگر یک واکس ماشین هزار و 500 تومان سرمایه برده باشد در فاکتور نزدیک به 15 هزار تومان اعمال می شود. همچنین در کارواش های لوکس نوع خدمات دهی به قدری متفاوت است که دست صاحب کسب و کار را برای بالابردن میزان درآمد می تواند روش های مختلفی را به کار گیرد. اما در نقاط پایین شهر بیشتر مراجعین به پایین بودن مبلغ فاکتور اهمیت می دهند.»
هر کارواش به طور متوسط 3 تا 4 ایستگاه دارد که هر ایستگاه نیاز به دو نیروی انسانی دارد. میزان حقوق این افراد بسته به نوع فعالیت و تخصص خود بین 1 میلیون و 500 هزار و 3 میلیون تومان است. البته در مواقعی کارگران بی تجربه بین 700 تا 800 هزار تومان دستمزد دریافت می کنند.
فرمانعلی زمانی دارنده یک کارواش در خیبان طرشت می گوید« هر کارواش باید بین 3 تا 4 ایستگاه داشته باشد در غیر این صورت راه اندازی این کسب و کار توجیه اقتصادی ندارد. هر ایستگاه توانایی درآمدزایی روزانه 3 تا 4 میلیون تومان را دارد که اگر یک کارواش 4 ایستگاهی را در نظر بگیریم باید روزانه 12 میلیون تومان درآمد کل کارواش باشد از این میزان به طور میانگین 30 درصد هزینه آب، 10 درصد هزینه برق، 10 درصد هزینه نیروی انسانی و 15 تا 20 درصد هزینه دستگاه ها، مواد شوینده و... است. مجموع هزینه ها تقریبا 60 درصد است که نهایتا سود خالص برای یک کارواش متوسط با 4 ایستگاه بین 2 تا 2 و نیم میلیون تومان در روز است.»
به گفته وی « در آمد کارواش ها در روزهای پایانی هفته تقریبا دو برابر می شود و روزهایی مانند پنج شنبه می توان میزان درآمد را دو تا سه برابر آنچه که گفته شد در نظر گرفت. با یک حساب سر انگشتی می توان گفت که سود این کسب و کار به صورت ماهیانه بین 20 تا 25 میلیون تومان است که تنها در دو هفته اول فروردین به کمترین میزان خود می رسد. گاهی درآمد یک کارواش در هفته اول فروردین به زیر روزی 100 هزار تومان تقلیل می یابد. »