برترینها - اسبها هزاران سال است که در کنار انسانها هستند و یکی از حیواناتی هستند که با اینکه بیشتر ما فقط آنها را در تلویزیون دیده ایم، به سرعت برای ما قابل شناسایی اند. اما این حیوان نیرومند واقعا ارزش توجه بیشتری دارد. در این مطلب با نگاهی به برخی از جالبترین جنبههای زندگی و تاریخ آن ها، سعی میکنیم بیشتر با آنها آشنا شویم.
خنده اسب
شاید این چهره عجیب و غریب از اسب را دیده باشید که لب بالایش را جمع میکند و دندان هایش را نمایش میدهد. این کار باعث میشود حیوان خندان به نظر برسد، اما در واقع بخشی از پاسخ فلیمن است. اسبها این چهره خنده دار را به خود میگیرند تا بوهای موجود در هوا را به سمت غدد بویایی خاصی هدایت کنند که در انتهای مسیر بینی اسب قرار دارد. در واقع حیوان نمیخندد بلکه سعی میکند بفهمد آیا بوی بدی میدهید. پاسخ فلیمن در اسبهای نر بیشتر از اسبهای ماده دیده میشود. آنها هم مثل زرافهها با بو کردن ادرار مادهها وضعیت باروری آنها را میسنجند.
صنعت اسب
کسانی که هرگز با اسب سروکار نداشته اند، فکر میکنند تنها چیزی که اسبها نیاز دارند علفو زمینی است که در آن بدوند و در نهایت کسی که سوارشان شود. اما اسبها برای ورزش و مسابقات، پرورش، تفریح و کارهای ساده قدیمی استفاده میشوند. درواقع اسبها یک تجارت بزرگ هستند. حدود ۴.۶ میلیون نفر در آمریکا در صنعت اسب به شکلهای مختلف فعالیت میکنند. تخمین زده میشود که صنعت اسب آمریکا ۳۹ میلیارد دلار در سال اثر اقتصادی دارد. این فقط درمورد ۹ میلیون اسب آمریکایی است، اما در جهان حدود ۵۸ میلیون اسب وجود دارد که بیشترشان در اختیار انسانها هستند.
اسبهای پلیس
اسبهای پلیس از قرن هفدهم استفاده میشوند و اولین یگان رسمی پلیس اسب سوار در سال ۱۸۰۵ تاسیس شد. این واحد لندنی یک دستاورد بزرگ بود و در عرض چند سال، استرالیا و آمریکا هم از این ایده استقبال کردند. اسبهای پلیس همیشه چیزی بیش از یک روش ساده حمل و نقل بودند. مزایای یک پلیس اسب سوار مشخص است، یک پلیس سوار بر یک حیوان بزرگ نسبت به یک پلیس پیاده از احترام بسیار متفاوتی برخوردار است. به همین دلیل اسب هایی که برای این کار انتخاب میشدند اسبهای اخته شده بودند که باابهت و برای کارهای استرس زا مناسب بودند. تعداد اسبهای پلیس با ظهور موتورسیکلت و سایر روشهای حمل و نقل سبک کاهش یافت، اما بسیاری از کشورها هنوز یگانهای اسب سوار برای اهداف کنترل جمعیت و روابط عمومی دارند.
چشمها
اسبها بینایی نسبتا خوبی دارند. چشمهای آنها با قطر تقریبا ۵ سانتیمتر تقریبا بزرگترین چشم در میان پستانداران است و از نظر حجمی چشم اسبها تقریبا ۹ برابر بزرگتر از چشم انسان است. چشم اسب سه پلک دارد، دو پلک عادی و پلک سوم یا غشای چشمک زن که در گوشه داخلی چشم قرار دارد و گاهی آن را تمیز و روان میکند. اسبها نمیتوانند مثل انسانها چشمشان را به درستی متمرکز کنند. در عوض، قسمت پایین شبکیه آنها اشیای دور و قسمت بالایی اشیای نزدیک را میبیند. این یعنی اگر میخواهید بدانید که اسب به کجا نگاه میکند، باید ببینید سرش را چطور نگه داشته است. مثلا اگر دیدید یک اسب در مزرعه ایستاده، سرش را بالا گرفته و گوشها را به سمت جلو آورده، برای نمایش نیست، بلکه شاید چیز جالبی در فاصله دور دیده است.
دورگه ایکوید
هیبریدهای ایکوید از ترکیب اسب، گوره خر و الاغ به وجود آمده اند. بیشتر مردم میدانند که قاطر ترکیب الاغ نر و اسب ماده است. اما این تنها یکی از گونههای بسیار هیبرید است. اسبها و گوره خرها هم میتوانند فرزندانی با نامهای زروس یا هبرا به وجود بیاورند. اما هیبرید اکوید از آغاز قرن بیستم به وجود آمده است.
نعل اسب
همه میدانند که بیشتر اسبها نعل دارند، اما بیشتر مردم نمیدانند که این قطعات فلزی فقط برای محافظت از سم حیوان نیستند. سم اسبها از کراتین ساخته شده است، همان ماده محکمی که شاخ، ناخن و مو را تشکیل میدهد. نعلها اصطکاک سم را بیشتر میکند و خاصیت ضربه گیری دارند. یعنی دقیقا همان کاری که کفشهای ما انجام میدهند. نعلها شباهت دیگری هم با کفشهای ورزشی دارند: اینکه گزینههای متنوعی برای انتخاب دارید مثل نعلهای فوق سبک آلومینیومی برای مسابقات، نعلهای اصلاحی، نعلهای تعادل طبیعی و ...
اسبهای پلیس
بیشتر اسبها واقعا موجودات زیبایی هستند، اما بسیاری از افراد اسب عربی را باشکوهترین اسب میدانند. این اسبها اولین بار حداقل ۴۵۰۰ سال پیش ظاهر شدند که باعث میشود یکی از قدیمیترین نژادهای اسب باشند. تصور میشود که بادیه نشین هایی که به پرورش اسب علاقه داشتند، نژاد عربی را به وجود آوردند. اسب عربی با ظاهر بیابانی و قوس دار خود به آسانی از سایر نژادها قابل تمییز است. همانقدر که سر و دم این نژاد منحصربفرد است، وقتی عمیقتر نگاه کنید میبینید که عجیبتر هم هستند. اسبهای عربی ساختار اسکلتی دارند که کاملا با سایر اسبها متفاوت است. دندههای آنها پهن تر، قویتر و عمیقتر است. هم چنین مهرههای کمر و دم آنها کمتر است. این کمبودها سرعت آنها را کم نمیکند، هرچند اسبهای عربی استقامتیترین دوندهها در قلمروی حیوانات هستند و میتوانند بدون استراحت ۱۶۰ کیلومتر بدوند.
گوشت اسب
گوشت اسب در بسیاری از کشورها یک غذای لذیذ است. مخصوصا فرانسویها نه تنها به گوشت اسب، بلکه به مغز و قلب آن هم علاقه دارند. اما فرانسه تنها نیست. در واقع خوردن اسبها تاریخچه طولانی دارد. در دوران جنگ اسبها یک منبع پروتئینی مهم و نسبتا ارزان بودند. علیرغم اینکه آمریکا و انگلستان بزرگترین صادرکنندگان گوشت اسب در جهان هستند، از لحاظ تاریخی هر دو گوشت اسب را به عنوان غذا مسخره میکنند.
حافظه
آیا تا به حال به نام خنده دار یک اسب خندیده اید؟ یا پاسخ فلیمن او را مسخره کرده اید؟ اگر این کار را کرده اید، باید بدانید که اسب توهین یا تمسخر شما را تا آخر عمر از یاد نمیبرد. تحقیقی که در سال ۲۰۱۰ انجام شد نتایج شگفت انگیزی درمورد هوش اسب ها، به خصوص حافظه آنها داشت. اسبها نه تنها بهتر از آنچه فکر میکردیم کلمات ما را درک میکنند، حافظه آنها حداقل به اندازه فیلها خوب است. اگر با یک اسب با مهربانی رفتار کنید، تا آخر عمر شما را دوست خود میداند. اسبها وقتی دوباره آنها را ببینند دوستی خود را از سر میگیرند و مهم نیست که چقدر از هم دور بوده اند. هم چنین آنها مکانها را خیلی خوب به یاد میآورند. بیشتر اسبها وقتی به جایی میروند که خاطره بدی از آن دارند، عصبی میشوند. حافظه خوب و هوش نسبتا قوی اسبها همیشه چیز خوبی نیست. اگر خسته شوند، میتوانند متوجه شوند که چطور خودشان را آزاد کنند و قفلها را باز کنند و وقتی این روشها را یاد بگیرند هرگز فراموش نمیکنند.