استاد جامعه شناسی: چگونه «اعراض» را به «اعتراض» بدل کنیم؟/ «امر سیاسی» در جامعه در حال فروپاشی است

دکتر سید جواد میری، جامعه‌شناس، معتقد است که «امر سیاسی» در جامعه در حال فروپاشی است و بازنگری در باب چیستی آن در ایران باید اولویت نخستین ما باشد تا بتوانیم نیروی «اعراض» را به «اعتراض» بدل کنیم.

به گزارش ایران، دکتر میری، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی در شبکه اجتماعی خود یادداشتی با عنوان «اعتراض یا اعراض: نگاهی به رویدادهای اخیر در ایران» در واکنش به تجمعات روزهای اخیر نوشته است و معتقد است که ما در ایران با فروپاشی امر سیاسی مواجه‌ایم که در نتیجه آن مردم رأی خود را در تصمیمات سیاسی سیاستمداران نمی‌بینند.

او بر این باور است که «امر سیاسی» با نوعی اجماع بین بازیگران سیاسی به وجود می‌آید و این اجماع راهی برای اقناع افکار عمومی پیدا می‌کند تا مردم به انحاء مختلف رأی خود را در سیمای تصمیمات سیاسی سیاستمداران خویش ببینند.

اما به اعتقاد او این اجماع و اقناع در بزنگاه‌های مختلفی از بدو تأسیس جمهوری اسلامی دچار افت و خیزهایی شد و هر بار که شکافی ایجاد شد به جای پرداختن به بن‌مایه‌های درونی گفتمان حاکم به دنبال عوامل برون-سیستمی گشتیم و این موجب شده که امکان ترمیم درونی و تنومند شدن سیستم رخ ندهد.

وی اِشکال گفتمان حاکم را در بافتار ذهنی و ساختار عینی ماتریکس قدرت دانست که امر سیاسی را در قالب«خیر و شر» یا «حق و باطل» مفهوم‌سازی می‌کند.

به زعم او، این ساختار تئولوژیک امکان چانه‌زنی و داد و ستد بین نیروهای سیاسی در داخل و تعامل با خارج را ناممکن می‌کند و این دگرگونی، امکان اجماع بین نیروهای سیاسی و اقناع مردم را با چالش‌های درونی روبرو کرده است و در چنین وضعیتی «اعتراض» سخت و دشوار ممکن می‌گردد و به جای آن «اعراض» قاعده اصلی می‌شود.

دکتر میری معتقد است که در حال حاضر باید بازنگری در باب «چیستی امر سیاسی در ایران» اولویت نخستین ما باشد تا بتوانیم نیروی «اعراض» را به «اعتراض» تغییر دهیم.

تماشاخانه