تکنولوژی در فوتبال؛ شر لازم یا فرشته عدالت؟

عصرایران؛ احسان محمدی- ناخن هایتان را تا پوست جویده اید. این حساس ترین مسابقه چند فصلی است که تیم تان یک پای آن است. سالهاست جامی نبرده اید و کُری خوانی های تلخ حریفان را به جان خریده اید. بعد از چند فصل ناامیدکننده که در آن برای فتح جام شانسی نداشتید حالا تیم تان خودش را به دیدار حساس رسانده است. چیزی مثل لحظه نشستن روی صندلی کنکور. درست وقتی برگه پاسخ نامه از عرق انگشتان تان خیس است و به همه شب های تست زدن، کلاس کنکور، هزینه های پدر، دعاهای مادر و حسادت های اطرافیان فکر می کنید. 

تیم محبوب شما 90 دقیقه به سوی دروازه حریف حمله می کند. چند بار توپ را به تیر دروازه کوبیده است، مهاجمان هم بی دقت شده اند، توپ را به همه طرف شوت می کنند، کمک داور گل درست شما را آفساید اعلام کرده است.

هواداران روی سکوها سیگار پشت سیگار دود می کنند. کت و شلوار سرمربی تان از بس بالا و پائین پریده که چروک شده است، دروازه بان حریف هم دارد خارق العاده ترین نمایش تمام زندگی اش را ارائه می کند. داور هم دو ضربه کُشنده به بازیکنان محبوب شما در محوطه جریمه را نادیده گرفته است. در تصاویر آهسته آشکارا مشخص است که می توانست دو ضربه پنالتی به سود شما اعلام کند و تیم حریف 9 نفره شود ...

درست در آخرین دقیقه بازی که تمام بازیکنان تیم شما حتی دروازه بان هم برای استفاده از ضربه کرنر جلو کشیده اند، تیم حریف روی یک ضد حمله به شما گُل می زند. بازیکنان تیم شما دور داور ریخته اند و معتقد هستند که گل تیم حریف آفساید است. داور کاپیتان تیم شما را به دلیل اعتراض اخراج می کند. تصاویر آهسته نشان می دهد که نه فقط گل تیم حریف آفساید است بلکه هنگام ضربه کرنر، مدافع حریف با آرنج به صورت کاپیتان شما کوبیده است که می توانست یک کارت قرمز مستقیم به همراه داشته باشد...  و سوت پایان!

تیم محبوب شما با یک گل برخلاف روند بازی شکست می خورد، جام را از دست می دهید، متلک ها و توئیت های هواداران تیم رقیب از نیش مورچه های آتشین هم دردناک تر است. از هر چه فوتبال است بیزار می شوید. از داورها شکایت می کنید، بر شانس بد لعنت می فرستید، از عدالت شاکی می شوید و ترانه ای از رضا یزدانی را پلی می کنید:

مردی به حال اقرار سیگار پشت سیگار/ اسطوره های خائن در لا به لای تاریخ/ خوابند عین کفتار، سیگار پشت سیگار ....

حالا به این پرسش پاسخ دهید: نظر شما برای استفاده از تکنولوژی در داوری فوتبال چیست؟

پاسخ به این پرسش بیشتر مواقع به این بستگی دارد که تیم شما تا چه اندازه از داوری سود یا زیان کرده باشد؟ شما به عنوان هوادار تیم بازنده می گویید «عدالت قربانی شده است»، «داورها عمداً به طرف تیم حریف غش کرده اند»، «سر تیم ما را سربریدند»، «بازیکنان حریف فوتبال ناجوانمردانه ای انجام دادند» و ... هواداران تیم برنده می گویند: «فوتبال بی رحم است و هیچ جا ننوشته که در آن عدالت باید رعایت شود»، «اشتباهات داوری جزئی از بازی است» و «تیم شما از فرصت هایش استفاده نکردند»، «بازیکنان ما حرفه ای بودند که به دور از چشم داور برای پیروزی تیمشان رندانه خطا کردند» و ...

من حتی وقتی تیم محبوبم پیروز می شود هم به چند دلیل معتقدم که تکنولوژی باید به کمک فوتبال بیاید. مخالفان می گویند:

* تکنولوژی هیجان را که جانمایه ورزش است از «بازی» می گیرد.

این نگرانی محترم است اما آیا استفاده از ویدئوچک هیجان والیبال را از بین برده است؟ در کُشتی چطور؟ وقفه ها قابل درک است اما همان ها هم به «هیجان» تبدیل شده اند. راستی آزمایی همیشه لذتبخش است. چه در فیلم های جاسوسی چه در ورزش!

* این تکنولوژی «شانس» پیروزی های اتفاقی اما به یادماندنی تیم های کوچک را از بین می برد.

پیروزهای اتفاقی که محصول اشتباهات داوری هستند، در نتیجه ذبح عدالت به دست می آیند. تکنولوژی این روزها حتی در دادگاه ها هم مورد استناد قرار می گیرد. از آزمایش DNA تا ردگیری تماس های متهمین یا چک کردن دوربین های مداربسته. همه این اقدامات به اجرای «عدالت» کمک می کنند. عدالت از هر چیزی بالاتر است. اگر موافق رعایت عدالت نیستید، به بی عدالتی رای می دهید. اینجا جایی نیست که بشود در میانه ایستاد!

*پیروزی تیم های کوچک اما کم پول بر غول های ثروتمند لذتبخش است.

همه ما رابین هود را دوست داریم، البته تا لحظه ای که پول های خودمان را ندزیده است!  فوتبال امروز یک صنعت است و در آن ثروت جابجا می شود. فارغ از اینکه این پول ها تمیز یا کثیف باشند، نمی توان یک سرمایه چند میلیاردتومانی را به خاطر خطای غیرعمد یک نفر-داور- بر باد داد. اگر یک راننده پیکان بدون هیچ عمدی دنده عقب از پارکینگ بیرون بیاید و ماشین بنز شما را مچاله کند، باز هم می گویید:« پیروزی تیم های کوچک اما کم پول بر غول های پولدار لذتبخش است؟»

*استفاده از تکنولوژی از اختیارات داوران کم می کند.

تحقیقات نشان می دهد وقتی شما با سرعت بالای 90 کیلومتر در اتوبان در حال رانندگی هستید و عطسه می کنید و به صورت غیرارادی چشم هایتان را می بندید، یک مسافت 15 متری را با چشم بسته رانندگی می کنید که زمینه ساز بسیاری از تصادفات می شود.

داور هم انسان است و یک پلک به هم زدنش می تواند باعث شود یک خطای شدید منجر به اخراج را نبیند، یا کمک داور یک افساید کلیدی را تشخیص ندهد.

در جام جهانی 2006 آلمان گراهام پل داور سرشناس انگلیسی قضاوت بازی کرواسی و استرالیا را برعهده داشت. جدالی که امتیازاتش از اهمیت خاصی برای صعود از گروه مقدماتی برخوردار بود. گراهام پل در طول 90 دقیقه به جوزف سیمونیچ مدافع کروات ها سه بار کارت زرد نشان داد بدون این که او را با کارت قرمز اخراج کند!

او سابقه سوت زدن در دو جام جهانی، لیگ قهرمانان اروپا، لیگ برتر و ... را دارد، اما این اشتباه به عنوان ماندگارترین تصویر از او در افکار عمومی باقی ماند. منصفانه است؟ اگر تکنولوژی به کمک داورها بیاید نه تنها از اختیارات آنها کم نمی شود بلکه در چنین مواردی به اعتبار آنها هم کمک می کند یا دستکم به آن صدمه نمی زند!

*تکنولوژی مانع از خلق حرکت حرفه ای توسط بازیکنان می شود.

چیزی که از آن به عنوان «رندی»، یا «حرفه ای گری» در فوتبال یاد می شود معمولاً با «فریب دادن» داور و عدالت همراه است. بازیکنی که با شیرجه زدن داور را فریب می دهد و پنالتی می گیرد، در بهترین حالت یک دغل باز است. اگر باور ندارید به لحظه ای فکر کنید که بازیکن تیم حریف داور را فریب داد و باعث اخراج ستاره شما و اعلام پنالتی علیه تان شد. هنوز هم از «زیرکی» حرف می زنید؟

....

در این مورد می توان تا ابد حرف زد. موافق بود یا مخالفت کرد اما این یک راه ناگزیر است. تکنولوژی خودش را تحمیل خواهد کرد. همانطور که بر تمام ابعاد زندگی ما تاثیر گذاشته است. اگر موافق این نوشتار نیستید، یکبار دیگر مقدمه را بخوانید!

بیشتر بخوانید:

«تکنولوژی خط دروازه» مِنوی غیرممکن فوتبال ایران (+ جداول)

وحید امیری؛ لوبیای سحرآمیز فوتبال ایران!

مهدوی کیا در آلمان مربی شد، ماست تان را کیسه کنید!

وریا غفوری! به‌راستی ماندوو نه‌بی!

فرانسه قهرمان جام متوسط ها شد؟

ایستاده روی سکو با لبخند رنگ پریده!

ببینید| تشیخص آفساید در جام جهانی ۲۰۲۲ بر عهده ربات گذاشته شد

تماشاخانه

داستان طلسم عجیبی که در آن هفت گربه مرده یک تیم آرژانتینی را بیچاره کرد / ماجرای نفرین هفت گربه چه بود؟ (فیلم)

تبحر شگفت انگیز روباه قرمز در طبیعتی سخت / جدال بر سر یک ماهی (فیلم)

فیلم های دیگر