آشنایی با فناوری زنجیره بلوکی (بلاک چین) و ارزهای دیجیتال امروزه به یک ضرورت تبدیل شده است. بسیاری از مبادلات دنیای امروز در فضای مجازی با ارزهای دیجیتال انجام می شود و استفاده از این ارزهای دیجیتال می تواند یک فرصت در حوزه گردشگری باشد؛ از ارز رمزنگاریشده می توان به عنوان منبع اصلی پرداخت و تسهیل روابط مالی در صنعت گردشگری استفاده کرد. حتی میتوان گفت با شرایط و ویژگیهایی که ارز دیجیتال دارد استفاده از آن، از پول نقد و کارتهای اعتباری هم مفیدتر است.
همچنین، حسابهای ارز دیجیتال میتواند خطر مواجهه با جیببرها را در طول سفر کاهش دهد؛ موضوعی که بسیاری از مسافران تجربه تلخی از آن دارند و این موضوع یک مزیت امنیت قابل توجهی است که ارز دیجیتال به کاربرانش اعطا میکند.
به گزارش روابط عمومی جامعه گرذشگری الکترونیکی ایران، برای بررسی این فرصت ها در گردشگری با دکتر حسن انصاری ، رئیس هیات مدیره جامعه گردشگری الکترونیکی به گفت و گو نشسته ایم که از نظرتان می گذرد:
* از نظر شما فناوری بلاک چین چیست و چه کاربردهایی دارد؟
بلاک چین به یک مجموعه توزیع شده از داده گفته می شود که برای تایید و حفظ امنیت اطلاعات، آن ها را رمزنگاری می کند، به هر بخش از داده های ذخیره شده در بلاک چین، یک بلاک گفته می شود، در واقع، بلاک چین یک مجموعه متشکل از چند بلاک است.
بلاک چین از دو کلمه بلوک (block) و زنجیره (chain) ایجاد شده است. این فناوری در حقیقت زنجیرهای از بلوکهاست. به طور کلی بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت آن با سیستمهای دیگر این است که اطلاعات ذخیره شده روی این نوع سیستم، میان همه اعضای شبکه به اشتراک گذاشته میشوند و با استفاده از رمزنگاری امکان حذف و دستکاری اطلاعات ثبت شده تقریبا غیرممکن است. بیت کوین اولین کاربرد از این فناوری بود و از بلاک چین برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران بهره برد. اگر بلاک چین یک سیستم عامل باشد، بیت کوین نرم افزاری روی این سیستم عامل است.
تا چند وقت پیش، همه فکر می کردند بلاک چین فقط متعلق به بیت کوین است اما آگاهی عمومی درباره پتانسیلهای این فناوری انقلابی هر روز بیشتر و بیشتر میشود. بلاک چین یک سیستم ثبت گزارش و اطلاعات و نوعی پایگاه داده است که امکان دستکاری و حذف اطلاعات ثبت شده روی آن وجود ندارد. از این رو در هر جایی که از دیتابیس یا پایگاه داده استفاده شود، میتوان از بلاک چین هم استفاده کرد.
ارزهای دیجیتال، انتخابات، بانکداری، صنعت بیمه و صنعت گردشگری تنها بخشی از کاربردهای بلاک چین هستند. با بلاک چین میتوان تمام فرایندهای هوشمندسازی را با استفاده از تکنیک تمرکززدایی به بهترین نحو انجام داد.
* منظور از ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال یا Cryptocurrency یک فرم از پول الکترونیکی است. بیشتر آنها به منظور امنیت بیشتر، حذف واسطه ها و ناشناس بودن طراحی شده اند و از رمزنگاری برای انتقال در اینترنت استفاده می کنند، رمزنگاری های آنها غیرقابل هک و پیگیری هستند.
ارزهای دیجیتال از فناوری غیرمتمرکز (دفتر کل توزیع شده) استفاده می کنند و به کاربران امکان پرداخت امن و ذخیره پول را بدون نیاز به ثبت نام یا استفاده از بانک ها و سازمان های واسطه می دهند. اکثر ارزهای دیجیتال روی پایگاه داده توزیع شده ای به نام بلاک چین اجرا می شوند.
* چرا ارزهای دیجیتال محبوب هستند؟
ارزهای دیجیتال به منظور امنیت و ناشناس بودن ساخته شده اند، تقلب درتراکنش های آنها جایگاهی ندارد،کسی مالک آن ها نیست و کسی نمی تواند آن ها را متوقف یا هک کند، آن ها غیرمتمرکز هستند و واسطه ها را حذف می کنند. استفاده از آنها نیاز به ثبت نام یا مدارک ندارد (البته خرید اولیه آنها در برخی مواقع نیاز به احراز هویت دارد) فرایند استخراج برای همه مقدور است و همه می توانند با سخت افزار های مناسب از آن کسب درآمد کنند.
*بیتکوین چیست؟ چه فرقی با ارز دیجیتال دارد؟
بیت کوین اولین، معروف ترین و گران ترین ارز دیجیتال است. بیتکوین شکلی از پول دیجیتالی است که بهطور الکترونیکی خلق و نگهداری میشود. این پول همچون ارزهای دیگری مانند یورو و دلار، چاپشده نیست و با روشهای متفاوتی افزایش پیدا میکند. بیتکوین میتواند برای خرید اشیای مختلف بهطور الکترونیکی مورد استفاده قرار بگیرد و در این مورد همانند پولهای سنتی همچون یورو و دلار و حتی ریال عمل کند که بهطور مجازی و اینترنتی برای خرید محصولی پرداخت میکنیم. این پول بهطور غیرمتمرکز منتشر میشود. به تازگی اقداماتی در جهان انجام شده است که استفاده از چنین پولهایی را برای صنایع مختلف و از جمله گردشگری عملیاتی کنند. این موضوع بهدلیل تسهیلاتی که برای مسافران پدید میآورد، منجر به افزایش تعداد گردشگران بینالمللی ورودی به آن کشور یا منطقه خواهد شد.
*این روزها صحبت از قراردادهای هوشمند هم هست، این قرارداد به چه منظور است و چگونه فعالیت می کند؟
قرارداد هوشمند یک پروتکل برای تنظیم قراردادها است، که برای مشارکت، تأیید یا اجرای مفاد یک قرارداد خاص، فعال می شود و معاملات و فرایند ها را به صورت کاملا تضمینی و بدون اشخاص ثالث انجام می دهد، فعالیت و ثبت های آن قابل پیگیری و غیر قابل برگشت هستند، به طور خودکار شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات هدف گذاری شده می شوند. آن ها مانند دستگاه های فروش خودکار فعالیت می کنند. وقتی شما قصد خرید یک نوشابه با استفاده از این دستگاه ها را دارید، پول را به دستگاه وارد می کنید و دستگاه به صورت خودکار پول شما را پردازش می کند و نوشابه را تحویل می دهد.
جدا از مسائل فنی، قرارداد های هوشمند هم تقریبا مانند دستگاه های فوق کار می کنند. بدون نیاز به افراد یا سازمان های واسطه فرایند پرداخت یا اجرای یک قرارداد را پردازش می کنند و در صورت صحیح بودن مفاد قرارداد مشخص شده، فعالیت را انجام می دهند. آن ها تنها دستورالعمل هایی را که به آن ها داده شده را به طور خودکار اجرا می کنند. در ابتدا، دارایی ها و شرایط قرارداد، کد گذاری میشوند و در یک بلاک از زنجیره بلاک چین قرار می گیرند. این قرارداد بین نودهای پلتفرم (Nod) توزیع و چندین بار کپی شده است، و بعد از آنکه پردازش انجام شد، قرارداد مطابق با شرایط مشخص شده اجرا می شود. شاید برایتان سوال باشد که هوشمند سازی فرایند ها خیلی وقت است که انجام می شود اما تفاوت فرایند قرارداد های هوشمند با فرایند های معمولی در اینترنت غیرمتمرکز بودن و عدم بازگشت آن است. مثلا تراکنش های بانکی به صورت هوشمند انجام می گیرند اما مثلا بانک مرکزی میتواند جلوی یک تراکنش را بگیرد. در قراردادهای هوشمند شخص یا نهادی قادر به کنترل یک قرارداد نیست و وقتی مفاد یک قرارداد صحیح باشد، این قرارداد به صورت کاملا خودکار اجرا می شود.
*استفاده از ارزهای دیجیتالی چه مزایایی برای صنعت گردشگری دارد و چگونه این صنعت را می تواند یاریگر باشد؟
گردشگری ایران بخصوص در جذب گردشگران خارجی با مشکلات مختلف زیرساختی روبهرو است. یکی از مهمترین موارد آن نیز ضعف خدمات بین المللی مالی و بانکی است که موجب میشود نقل وانتقال ارزی و پرداخت کارگزاران خارجی به تورگردانان ایرانی با مشکل مواجه شود و ازطرفی استفاده ازکارتهای بانکی خارجی ونیز انتقال وجوه ارزی نقدی ازسوی گردشگران خارجی گروهی ممکن نباشد. استفاده فراگیر از ارزهای دیجیتال در آژانس های مسافرتی ، مراکز اقامتی و پذیرایی، مراکز توریسم درمانی ، تفریحی، سوغات و زیرساختهای گردشگری میتواند برای ایران فرصتهای جدیدی پدید آورد و درگردشگری خروجی پرداخت هزینه سفر گردشگران از سوی شرکت های مسافرتی و گردشگران و انتقال ارز گردشگران ایرانی نیز تسهیل می شود. باید بگویم بخشی از ارزهای دیجیتال از ارزهای ویژه گردشگری بوده که موفقیت هایی را در این زمینه برای این صنعت در دنیا به ارمغان آورده است.
رهایی از سیطره ارزهای رایج بین المللی از قبیل دلار و یورو و حذف آنها از معاملات در بازار گردشگری، تسهیل نقل و انتقال پول و ارز در داخل و خارج کشور و رفع واسطه گری و موانع و محدودیتهای موجود، خنثی کردن تحریم ها و محدودیت های سیاسی ، عدم وابستگی به سوئیفت در نقل و انتقالات بین المللی، رفع التهابات بازار مالی ناشی از نوسانات ارزهای خارجی در صنعت گردشگری از مهمترین ویژگی های ارز دیجیتال، کاهش هزینه تولید و نقل و انتقال پول و ارز، ساده سازی و هوشمندسازی سفر و کاهش هزینه های گردشگران از جمله مزایای استفاده از ارزهای دیجیتال در صنعت گردشگری است.
جذب سرمایه در حوزه ارزهای دیجیتال، جذب سرمایه گذاری خارجی و سرمایه های سرگردان داخلی در صنعت گردشگری شفافیت دارایی ها و تبادلات مالی (پول نقد فاقد اطلاعات شخصی است، تسهیل دسترسی به سرویس ها و ابزارهای مالی بین المللی (بانکهای بین المللی وکارت های اعتباری)، ارتقاء زیرساخت های فناوری مالی (فین تک) در حوزه گردشگری و گردشگری پزشکی را می توان از دیگر مزایا برشمرد. عدم نياز به حمل ارز به صورت فيزيكي و توزیع در کشور، نـرخ تبـديـل بـا نرخ درصـد خیـلی نـاچیـز، عدم نياز به اعتماد به واسطه در شارژ كردن كلي حساب، امكان شارژ كردن بر حسب نياز، امكان درخواست پول از بستگان و دوستان در خارج از كشور به سادگی، امنيت بسيار باﻻ در نگهداری پول، عدم نگراني از كار با سرويس دهنده مالي مرتبط با ايران، شفافیت در معاملات، نقل و انتقال سریع، ماهیت بی نام بودن حساب، معاملات برگشت ناپذیر.
*در این راستا دولت و جامعه چه همکاری هایی برای برای ارز دیجیتال داشته است؟
جامعه گردشگری الکترونیکی ایران در این رابطه کارگروهی از استادان و صاحب نظران را تشکیل داده و پس از چند ماه مطالعه و طراحی مدل ارز رمز ویژه گردشگری طرح مربوطه را تقدیم معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کرده است و پس از بررسی و تایید معاون رئیس جمهور طرح ارز دیجیتال گردشگری تقدیم معاون اول رئیس جمهور و رئیس کل بانک مرکزی و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات شده و مقرر شد با تشکیل کارگروه تخصصی در دفتر معاون اول رئیس جمهور با حضور دستگاه های مرتبط و حمایت دولت محترم روشهای اجرایی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد و بزودی شاهد تصمیماتی در این رابطه خواهیم بود در این راستا حتما در آینده نزدیک شاهد فعال شدن درگاه پرداخت ارزهای دیجیتال شناخته شده در سامانه های فروش مراکز گردشگری و هتلها و شرکتهای مسافرتی همانند شرکتهای بین المللی پذیره ارزهای دیجیتال رایج خواهیم بود. لذا فرهنگ سازی، آموزش و آشنایی با ارزهای دیجیتال و در نهایت استفاده از آن ضرورتی انکارناپذیر است.