عصر سینما: درعرف بازیگری ما تیپ سازی و بازی در قالب تیپ های آشنا ،کار بی کلاس و بی اعتباری تلقی می شود که برای بازیگر افت دارد . معمولا به هر بازیگری گفته شود نقشی که بازی کرده به " تیپ " نزدیک است ، اخم هایش توی هم می رود و سر سختانه از نقش و بازی خودش رفع اتهام می کند که " نخیر ؛اصلا هم تیپ نیست ، خیلی هم شخصیت است !"بعضی از نوشته های سینمایی هم به این سو تفاهم دامن می زنند ودر نقد بازیگری ، تیپ سازی را مثل یک ویژگی منفی که سراپا عیب و ایراد است مطرح می کنند ؛انگار هر بازیگری که تیپ خاصی را بازی می کند چنان خطای بزرگی مرتکب شده که برای اثباتش به دلیل و سند هم نیازی نیست و همین که به سمت تیپ سازی رفته خود به خود از ارزش بازی اش کم می شود و نباید چندان جدی اش گرفت .

فاطمه معتمد آریا جز بازیگران برگزیده ای است که کسی نمی تواند کلاس بازی اش را زیر سوال ببرد یا از وجهه و اعتبارش به عنوان بازیگر درجه ی یک کم کند ، اما تعدادی از مشهورترین نقش هایی که بازی کرده متکی برتیپ های آشنایی بودند که از دهه ها پیش در حافظه ی نمایشی ملت ما ثبت شده اند ؛نمونه ی بارزش نقش برجسته ی کارنامه ی او در فیلم گیلانه (رخشان بنی اعتماد ) که کاملا متکی به تیپ زن شمالی روستایی زحمت کش کم سواد پر عاطفه است . نقش ننه گیلانه در فرم نهایی اش تیپ محسوب نمی شود ، حتی می توان گفت که یکی از با روح ترین و گرم ترین شخصیت های سینمای ایران در بیست سال گذشته است . اما زیر بنای این شخصیت برپایه ی همان تیپ مشهور شکل گرفته و معتمد آریا با اتکا به شناختی که از از خصوصیات آن تیپ زن ها داشته ،خرده ریزهای دیگری را کنار هم چیده تا کم کم به شخصیت چند وجهی و ملموس ننه گیلانه شکل بدهد و آن را قوام بیاورد.

به نظر می رسد جایگاه معتمد آریا و اعتبارش در مقام بازیگر ، برای رد نظریه ی "تیپ سازی چیپ بازی است " به اندازه ی کافی قابل استناد باشد . از نحوه ی برخورد او با نقش ها می توان آموخت که بازیگر باید همه ی تیپ ها را بشناسد و بازی در قالب آنها را بلد باشد تا بتواند به شخصیت جان بدهد و نقش را روی پرده ی سینما زنده کند .

بازیگری که تیپ سازی را خوب بلد باشد ،این قابلیت را خواهد داشت که نقش های متفاوت و متنوعی را بازی کند ودر اجرای هیچ نقشی در نماند . و البته این گستردگی و تنوع نقش ها یکی از ویژگی های کارنامه ی بازیگرانی مثل معتمد آریاست .

تماشاخانه