واحدهای نظامی متعلق به هر یک از طرفین (متحدین و متفقین)، از طریق طراحی و ساخت تانک های بادی، توپخانه های چوبی و حتی هواپیماهای کاهی اقدام به فریب دشمنان خود می کردند. بدین ترتیب نیروهای خودی در تخمین قدرت دفاعی و نظامی دشمن دچار خطا شده و مهمات خود را هدر می دادند.

عصرایران؛ مجله تصویری سلاح- استفاده از ناوگان های بادی و جعلی به عنوان یک متد هوشمندانه فریب دشمن طی جنگ جهانی دوم بسیار معمول بود. برای مثال می توان به تانک های بادی اشاره کرد که از فاصله دور شباهت زیادی به نمونه های واقعی داشتند و در اغلب موارد نیز قابل تشخیص نبودند. پیاده سازی این استراتژی می توانست ابعاد ارتش دشمن را بسیار بیشتر از آنچه که حقیقت داشت، نشان دهد و بدین ترتیب تاثیر مهمی نیز بر تخریب روحیه طرف مقابل داشته باشد. یکی دیگر از مزایای این نمونه های بادی، هدر رفت مهمات دشمن برای حمله به آنها محسوب می شود.

در تصویر زیر سربازان آمریکایی را مشاهده می کنید که در حال بررسی و آزمایش یک تانک چوبی هستند. این تانک روی اسکلت یک کامیون آلمانی ساخته شده است.

در کتابچه راهنمای ارتش آمریکا (منتشره به سال 1978) آمده است: تله گذاری یکی از متدهای اصلی در برنامه ریزی برای فریب دشمن به شمار می رود و از جمله روش های موثر تله گذاری می تواند به تدارک تانک، توپخانه و همچنین پرنده های جعلی اشاره کرد. عکس های جدیدی که از آرشیوهای ملی کشف شده اند، نشانگر آثار هنری دقیق و بی نظیری در پس ساخت ارتش های جعلی و بادی هستند. این تصاویر برجسته بین سال های 1942 تا 1945 به ثبت رسیده اند و تاکتیک های فریب خلاقانه ای را توسط ارتش کشورهای ژاپن، آلمان و بریتانیا روایت می کنند.

در جزیره اوکیناوا (از جزیره های ژاپن در اقیانوس آرام)، هواپیماهای حصیری تعداد زیادی از خلبانان آمریکایی را فریب دادند. آنها با خیال این که هواپیماهای مذکور واقعی هستند، بخش مهمی از مهمات خود را صرف حمله به ماکت های پوشالی کردند.

طی هر دو جنگ جهانی، به منظور طراحی تسلیحات متفاوت و همچنین ارائه روش های خلاقانه برای فریب دشمن، از مهارت ها و استعدادهای هنرمندان، فیلم سازان، دانشمندان و حتی مجسمه سازان مختلفی استفاده شده است. برای مثال در جنگ جهانی اول هنرمندان در راستای استتار بهتر، کشتی های جنگی را با الگوهای متنوع رنگ می کردند تا قادر به منحرف ساختن دشمنان از فواصل دور باشند.

در تصویر زیر سلاحی 155 میلی متری به چشم می خورد که برای فریب دشمن در ایتالیا مورد استفاده قرار گرفته است.

جالب است بدانید آمریکا بیش از یک هزار نفر از دانش آموختگان و فعالان مدارس هنری و آژانس های تبلیغاتی را برای بیست و سومین مرکز فرماندهی نیروهای ویژه خود انتخاب کرد که تحت عنوان “ارتش روح” شناخته می شدند. این ارتش از سال 1944 الی 1945، بالای 20 پروژه فریب دشمن در میادین نبرد را به مرحله اجرا درآورد. حتی در انگلستان نیز گروهی از هنرمندان سورئالیست، واحد تحقیقاتی صنعتی استتار را پس از شروع جنگ در سپتامبر سال 1939 پایه گذاری کردند.

یکی دیگر از جلوه های فریب دشمن در دوران جنگ جهانی دوم، تکنیک های پیشرفته ژاپنی بوده است. تانکی که در تصویر زیر دیده می شود، از خاکستر آتشفشانی ساخته و در جزیره ایو جیما کشف شده است. این تانک مخصوص عملیات فریب دشمن به اندازه ای نرم است که می توان به راحتی آن را با یک چاقو تکه تکه کرد.

این ماکت های نظامی طرح های متفاوتی را به خود اختصاص می دادند. بعضی از آنها روی سطوح ثابت ساخته می شدند و ظاهری مشابه تانک، هواپیما و یا تجهیزات جنگی دیگر داشتند. برای تهیه مابقی ماکت ها نیز از اسکلت خودروهای فرسوده مانند کامیون استفاده می شد. جمع آوری لاستیک های قدیمی و استفاده از آنها برای شبیه سازی بهتر ماکت ها به نمونه های واقعی نیز بسیار معمول بود. از سوی دیگر برخی از ماکت ها همچون جاده ها و پل های جعلی مقیاسی بزرگ داشتند و غالبا از پارچه و برزنت تهیه می شدند. این دسته از ابزارهای استراتژی فریب دشمن، نیروهای سوار بر تانک و خودروهای نظامی را از فواصل دور متقاعد می ساختند که کاملا حقیقی هستند! همین متد برای ساخت تسلیحات نظامی قلابی نیز مورد توجه قرار گرفته بود. برای مثال تانک جعلی ژاپنی که با استفاده از قلوه سنگ و خاکسترهای آتشفشانی ساخته شده بود، بعدها به واسطه تمرکز بر جزئیات به عنوان یک اثر هنری منحصر به فرد مورد ستایش قرار گرفت! این صنایع دستی نظامی و البته جعلی ویژگی مهمی داشتند: امکان حمل و نقل و سر هم کردن راحت. یک تانک بادی این قابلیت را داشت که با استفاده از ژنراتور هوا تنها ظرف مدت زمان 20 دقیقه آماده شود.

نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا نیز از چنین پروژه جالبی بی نصیب نماند و اقدام به ساخت فرودگاه های جعلی برای فریب دشمن کرد. آنها این فرودگاه ها را با استفاده از هواپیماهای ساختگی پر کرده بودند. در حالی که نیروی هوایی سلطنتی در محلی امن از ناوگان خود محافظت می کرد، با بهره برداری از این استراتژی موجب از میان رفتن بمب ها و مهمات دشمن می شد.

در ادامه هواپیمایی جعلی را مشاهده خواهید کرد که داخل یک پناهگاه در پاناما قرار داده شده است. عکس مربوط به سال 1942 است.

گفته می شود که این تلاش ها بسیار موثر بوده اند. برای مثال در تابستان سال 1940، سرهنگ J.F. Turner از وزارت هوایی سلطنتی دستور تهیه حدود 100 فرودگاه و 400 فروند هواپیمای جعلی را با هدف گمراه ساختن بمب افکن های آلمانی صادر کرد. در یک حمله به تاریخ 4 اوت همین سال، سه موج از بمب های آلمانی بر سر ساختارهای دروغین فرو ریختند، در حالی که هیچ آسیبی به هواپیماهای اصلی وارد نشده بود. این استراتژی نه تنها جان صدها نفر از نیروهای نظامی را نجات داد، بلکه از تخریب تجهیزات حیاتی دوران جنگ نیز جلوگیری کرد.

در تصویر زیر می توان سربازی را دید که کنار یک تانک بادی بریتانیایی ایستاده است.

هرچند عملیات فریب دشمن با استفاده از تجهیزات نظامی جعلی و بادی طی دوران جنگ جهانی دوم بسیار موثر بوده است، اما به مرور زمان به دست فراموش سپرده شد. امروزه تکنولوژی های پیشرفته مانند ماهواره ها و پهپادهای مدرن، از اهمیت تانک های بادی، هواپیماهای پوشالی و دیگر وسایل نقلیه نظامی جعلی کاسته اند. با این حال از تاکتیک های فریب دشمن طی جنگ جهانی دوم همچنان به عنوان آثار هنری بی نظیر یاد می شود. در ادامه نگاهی به نمونه های بیشتر در این زمینه خواهیم داشت.

در این رابطه مطلب »»» قدرت بادی ارتش روسیه را هم مطالعه کنید.

یک پل ساختگی از جنس پارچه و برزنت. این پل که در شهر پیزا (شهری واقع در توسکانی در مرکز کشور ایتالیا) قرار دارد، تا اندازه زیادی توسط نیروهای آلمانی تخریب شد.

با خالی شدن باد تانک های جعلی، امکان حمل و نقل آسان آنها فراهم می شد.

این عکس نیز مربوط به یکی دیگر از تانک های بادی ارتش بریتانیا است که ظرف مدت زمان تنها 20 دقیقه قابلیت آماده سازی داشته است.

یک مهندس ارتش بریتانیا در حال استفاده از پمپ برای باد کردن برجک تانکی جعلی. بریتانیا از این تانک ها برای شبیه سازی نمونه های واقعی در میدان نبرد و فریب دشمنان خود استفاده می کرد. عکس مربوط به سال 1944 است و در ایتالیا گرفته شده است.

سربازی در حال باد کردن بدنه یک تانک جعلی.

تصویری از یک سرباز که کنار تانکی بادی ساخته شده از پلاستیک ایستاده است.

دو سرباز در کنار یک تانک بادی که به پهلو خوابانده شده است.

سربازان بریتانیایی در حال پوشاندن یک تانک جعلی.

یک سلاح تقلبی ژاپنی که در نزدیکی کارخانه تولید اسید و روغن ماهی در یکی از سواحل ژاپن مستقر شده است.

سلاح های ژاپنی جعلی در امتداد ساحل جزیره Rendova.

سرباز آمریکایی در حال بررسی یکی از تانک های جعلی آلمان در فرانسه.

قطعه ای استوانه ای شکل که توسط نازی ها در قالب یک سلاح استتار شده بود.

در تصویر زیر یک پل موقت جعلی دیده می شود که چهارچوب آن از جنس چوب بوده است و با استفاده از پارچه پوشیده شده است. طبق گزارش های به دست آمده، 84 مهندس طی 12 ساعت این پل را در محل رود راین در آلمان ساخته اند. طراحی این پل با هدف فریب نیروهای آلمانی صورت گرفت. در واقع آنها برای محاسبه تعداد پل های واقعی این منطقه به اشتباه می افتادند.