گزارش «کاسبانِ سانسور» به قلم دو روزنامهنگار حوزۀ ادبیات- علیرضا غلامی و حسن همایون- در ماهنامۀ «تجربه» با موضوع قاچاق کتاب در ایران نامزد جایزۀ جهانی «داستان واقعی» شده است.
خبرگزاری مهر خبر داد: گزارش «کاسبان سانسور» در شماره دی ۱۳۹۷ ماهنامۀ «تجربه» منتشر شده و نویسندگان گزارش در آن به رودررویی نشر قانونی و نشر غیرقانونی در ایران پرداخته و نشان داده اند بهرغم هیاهوی برخی ناشران بزرگ ایرانی، آنها در شکلگیری قاچاقِ کتاب سهم داشتهاند.
به گرارش عصر ایران در گزارش «مهر» آمده است: به نوشتۀ مجلۀ تجربه، ناشران رسمی در اوایل دهۀ ۹۰ که با سختگیری ادارۀ کتاب و رکود فروش مواجه بودند در کتابفروشیهای خود به فروش نسخههای افستشده پرداخته و عملاً زمینۀ رشد شبکۀ افست را فراهم کرده بودند.
در این مطلب آمده است: در سالهای اخیر تعدادی از عناوین ناشران به صورت غیرقانونی افست شده و موجب ضرردهی صنعت نشر ایران شده بود و اتحادیۀ ناشران و کتابفروشان تهران با همکاری پلیس و دستگاه قضائی به برخورد با ناشران غیررسمی و بازداشت آنها پرداخت. گزارش مجلۀ «تجربه» اما نشان میدهد افستِ عناوینِ قانونی درصد ناچیزی از شبکۀ موسوم به قاچاق کتاب بوده و در این شبکه عمدتاً کتابهایی دیده میشود که از ادارۀ کتاب مجوز ندارند.
درگزارش «کاسبانِ سانسور» آمده است ناشران بزرگ رسمی و وزارت ارشاد با دامن زدن به سانسور از یک سو و بیاعتنایی به کپیرایت از سوی دیگر عملاً زمینۀ رشد قاچاق کتاب را در ایران فراهم آوردهاند.
در جایزۀ جهانی «داستان واقعی» که سه برندۀ اصلی آن ۳۱ آگوست (۹ شهریور) در شهر برن، پایتخت سوئیس، اعلام میشود ۹۲۴ روزنامهنگار از دهها کشور شرکت کردهاند و آثارشان به زبانهای فارسی، عربی، انگلیسی، روسی، فرانسوی، چینی، هندی، پرتغالی، اسپانیایی، ژاپنی، ایتالیایی و آلمانی بوده است.
۳۹ گزارش از ۱۲ زبان مختلف که در رسانههایی مانند نیویورکتایمز، گاردین، لوموند، زود دویچه تسایتونگ، بیبیسی منتشر شدهاند به مرحلۀ نهایی این جایزه راه یافتهاند.
از زبان فارسی گزارشهای «کاسبان سانسور» نوشتۀ علیرضا غلامی و حسن همایون (ماهنامۀ تجربه)، «اگر به اتهام قتل بازداشت شوید و پول نداشته باشید…» نوشتۀ فاطمه کریمخان (ایسنا) و «تلگرام؛ محبوبِ مغضوب» نوشتۀ طاهره رحیمی (صدای پارسی) نامزد شده بودند و داوری آنها بر عهدۀ امیرحسن چهلتن، محمد قائد و سرگه بارسقیان بوده است.
نامزدها از ۳۰ آگوست (۸ شهریور) به مدت سه روز در جشنوارۀ جهانی روزنامهنگاران شرکت و دربارۀ آثار خود بحث میکنند. به همۀ نامزدها ۳ هزار فرانک سوئیس نیز اهدا میشود.
هشت داور که بین آنها نامهایی چون سوتلانا الکسویچ، برندۀ نوبل ادبیات، نیز دیده می شود آثار راه یافته به مرحلۀ نهایی را که به زبانهای انگلیسی و آلمانی ترجمه شدهاند داوری خواهند کرد.