ژاپن ماه گذشته (میلادی) نیز میزبان رئیس جمهور آمریکا بود که از تلاش‌های توکیو برای میانجی‌گری میان دو کشور استقبال و همچنین هفته گذشته برای گفت‌وگو با همتای ایرانی‌اش علام آمادگی کرد.

یک روزنامه ژاپنی درباره سفر قریب‌الوقوع نخست وزیر ژاپن به کشورمان نوشت: شینزو آبه با امید به حصول یک دستاورد دیپلماتیک به ایران می‌رود که روابط یخ زده تهران و واشنگتن را گرم خواهد کرد.

به گزارش ایسنا به نوشته روزنامه ژاپن تایمز، شینزو آبه نخست وزیر ژاپن در هفته جاری به ایران سفر خواهد کرد و امیدوار است بتواند یک دستاورد دیپلماتیک حاصل کند که روابط یخ‌زده ایران-آمریکا را گرم خواهد کرد. آبه که روابطی صمیمی با ایران دارد قرار است در جریان این سفر با حسن روحانی رئیس جمهور ایران دیدار کند و همچنین امیدوار است که دیداری با آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی داشته باشد.

ژاپن که روابطش با ایران عاری از تنش است همواره خواستار تعامل بوده و بر باور خود مبنی بر اینکه دیپلماسی بهترین راه برای حل مشکلات منطقه‌ای به شمار می‌آید، تاکید داشته است. از طرفی دیگر ژاپن ۸۵ درصد نفت خود را از خاورمیانه تأمین می‌کند و ۱۸ درصد از نیاز خود به گاز طبیعی را نیز از خلیج فارس وارد می‌کند. هرچند، توکیو باتوجه به اتحادش با آمریکا در زمینه امنیتی و اختلافات این کشور با ایران در چهار دهه گذشته باید نگرانی‌های واشنگتن را نیز در نظر داشته باشد.

دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در یک سال گذشته با خروج از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ و سپس در پیش گرفتن کارزار فشار حداکثری بر ایران از طریق اعمال تحریم‌های سخت علیه جمهوری اسلامی به این اختلافات و دشمنی چندین ساله میان دو کشور دامن زده است. واشنگتن همچنین در هفته‌های اخیر تجهیزات نظامی و بمب‌افکن به منطقه اعزام و اعلام کرده است که ایران را مسئول هرگونه حمله به منافعش می‌داند و به آن پاسخ خواهد داد.

خواسته‌های آمریکا از ایران زیاد است؛ از توقف برنامه هسته‌ای‌اش گرفته تا پایان دادن به حمایت از گروه‌هایی که واشنگتن معتقد است خاورمیانه را بی‌ثبات می‌کنند. برخی بر این باورند که آمریکا هدف تغییر نظام در ایران را دنبال و برای این کار تلاش می‌کند.

اما میانجی‌گری برای شینزو آبه یک گام چالش‌برانگیز است که در صورت دیدار نکردن با رهبری ایران یا کوتاه نیامدن ترامپ از لفاظی‌ها و اظهارات تحریک برانگیزش (علیه ایران)، وجهه خود را از دست خواهد داد. ارزیابی‌هایی مبنی بر این وجود دارد که نخست وزیر ژاپن توانسته ضمانت‌هایی را از هر دو دولت به دست آورد که هیچ یک تلاش‌های او را نابود نخواهند کرد. معاون وزیر امورخارجه ایران گفته که مشتاق سفر آبه است، سفری که برای اولین بار از زمان شکل‌گیری انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ از سوی یک نخست وزیر ژاپنی انجام می‌شود.

آبه از حمایت دولت‌های دیگر نیز همچون روسیه و اتحادیه اروپا برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن برخوردار است اما هیچ اهرم فشاری برای ترغیب تهران و واشنگتن به نشستن پای میز مذاکره در اختیار ندارد و به‌علاوه با مخالف‌های سرسختی در عربستان سعودی و اسرائیل روبرو است که ترجیح می‌دهند ایران منزوی باشد. اگر آبه با دست خالی به خانه بازگردد تندروهایی وجود دارند که تنش‌ها را افزایش خواهند داد.

اگر دیپلماسی خوش‌بینانه و فعال آبه به موفقیت بینجامد بر اعتبار و شخصیت او، زمانی که در نشست گروه ۲۰ در ماه جاری (میلادی) در اوساکا شرکت می‌کند، خواهد افزود. چنین دستاوردی همچنین به او در انتخابات پیش رو در تابستان کمک می‌کند و به وی اجازه می‌دهد بگوید که به متحد و شریکش کمک کرده است. بنابراین، تمام دلایل برای اینکه شینزو آبه ریسک این بازی را حتی باوجود نتایج محدود بپذیرد، وجود دارد.