رز معطر زيباترين گل جهان شناخته شده است. اما گل رز علاوه بر زيبايى و عطرافشانى خواص فراوان ديگرى نيز دارد.
خواص داروييگلبرگها و برگهاى رز اثرى خنک کننده دارند و چنانچه همراه با چاى دم شده باشند قادرند تب را کاهش دهند و سموم را از بدن برانند.
خواص دارويى رز سالها است که شناخته شده و مورد بهره بردارى قرار مىگيرد. روميان باستان خاصيت دارويى براى رز قائل بودند و ابوعلى سينا که براى اولين بار از رز گلاب گرفت از خواص درمانى آن بهره مىبرد. ساکنان اوليه آمريکاى شمالى نيز براى تسکين سوزش سر معده و ناراحتىهاى معده چاى دم شده با گلبرگهاى رز مىنوشيدند.
رز موجب افزايش مقاومت بدن در برابر بيمارىها شده و ششها را تقويت مىکند از اين رو براى افرادى که بدنى ضعيف دارند و از مصونيت کمى برخوردارند مفيد است. چاى گلبرگ رز عوارض و نشانههاى سرماخوردگي، آنفلوآنزا، زکام و گرفتگىهاى برونشى را از بدن دور مىکند.
انواع رز با عفونتهاى دستگاه گوارش مبارزه مىکند و خوردن آنها موجب مىشود پس از مصرف يک دوره آنتى بيوتيک در ميزان باکترىهاى بى ضرر و مفيد موجود در دستگاه گوارش تعادل برقرار شود. گلبرگهاى رز مانند دکونژستان عمل مىکنند و در عين حال مدر هستند به همين جهت باعث دفع سموم و مواد زائد بدن از طريق توليد بيشتر ادرار مىشوند. ترکيبات قابض موجود در رز موجب بند آمدن خونريزىها، خشک شدن خلط و توقف اسهال مىشود. رز همچنين براى کبد مفيد است.
کاسبرگ رز و گلبرگهاى آن اثر آرام بخش و بهبود دهنده بر روى سيستم عصبى دارند و افسردگى را از ميان برده، خستگى را کاهش مىدهند.
قبلا کاسبرگ رز وحشى يکى از منابع سرشار ويتامين C در قلمرو گياهان شناخته مىشد. کاسبرگ رز همچنين غنى از ويتامينهاى A، B و K است. در آن زمان از کاسبرگ رز شربتى تهيه مىشد که در زمان جنگ جيره بندى مىگرديد و براى افزايش مقاومت بدن کودکان در برابر عفونتها و درمان سرماخوردگى معمولى به آنها خورانده مىشد. اين شربت يا عصاره چنانچه از محفظه خالى دانه رز تهيه شود درمانى مفيد براى اسهال و ناراحتىهاى معده، سوءهاضمه و حالت تهوع است.
از طعم شيرين و عطر خوش رز نيز به عنوان پوششى براى طعم و بوى ساير گياهان دارويى در داروها بهره گرفته مىشود.
گلاب استخراج شده از رز، پاک کننده ايده آل براى پوست است. پاک کردن پوست با گلاب چينهاى ظريف و سطحى پوست را باز مىکند و التهاب و سرخى آن را از ميان مىبرد ضمن اينکه در درمان آکنه و دانههاى سرسياه روى پوست مفيد است.
گلاب بازسازى سلولهاى پوست را تسريع و خستگى و سرخى پلکها را برطرف مىکند. همچنين التهاب خراشها و تورم ناشى از پيچ خوردگى مفاصل را بهبود مىبخشد.
دم کرده رز دهان شويهاى مفيد است و براى درمان خشکى و ترک لبها مىتوان از روغن رز سود برد. در ايران از گلبرگهاى گل رز محمدى مربايى خوش طعم تهيه مىشود که در اينجا به روش تهيه آن اشاره مىکنيم:
تقريبا هم وزن گلبرگ رز مورد نظرتان شکر در نظر بگيريد. مقدارى آب در قابلمه اى بريزيد و روى آتش اجاق گاز به جوش آوريد. گلبرگهاى رز پاک شده را در آب جوش بريزيد و بگذاريد حدود دو دقيقه بجوشد، سپس آن را در يک آبکش خالى کنيد و با آب سرد آبکشى نماييد. به اين ترتيب به اصطلاح تلخى گل گرفته مىشود. بگذاريد آب اضافى گل کاملا رفته و تقريباً خشک شود.
شکر را با مقدارى آب در قابلمه اى بريزيد و بگذاريد بجوشد تا قوام آمده و به غلظت مورد نظر برسد، کمى زعفران در آن بريزيد و سپس گلبرگها را اضافه کنيد. بگذاريد چند جوش بزند. سپس مربا را در ظروف شيشهاى دردار استريل بريزيد.