سرپرست حجاج ایرانی: ارز حجاج نیمائی است/ لیست انتظار به 14 سال رسیده/ 5 توصیه به حجاج

نخستین گروه از زائران حج تمتع ۱۳۹۸ صبح روز دوشنبه 17 تیر عازم سرزمین وحی شد. امسال انتظار ۸۶ هزار و ۵۵۰ نفر برای زیارت خانه خدا و پیامبر عظیم شأن اسلام به پایان می رسد. به گفته حجت الاسلام سید عبدالفتاح نواب، سرپرست حجاج ایرانی و نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت، ایران نزدیک به ۱۴ سال دیگر زائر منتظر دارد که اگر عربستان سهمیه زائرین ایرانی را بیشتر کند این امکان وجود دارد که این انتظار به ۱۱ تا ۱۲ سال تقلیل پیدا کند.

به گزارش عصر ایران، نواب در گفت وگو با شفقنا، ضمن اینکه توصیه هایی به زائرین حج داشت، تأکید کرد: روابط ایران و عربستان منوط به مسایل مختلفی است، اما مردم ایران و عربستان با هم دعوایی ندارند لذا پیش بینی ما این است که حج امسال آرام و با موفقیت همراه خواهد بود.

سرپرست حجاج ایرانی معتقد است: همیشه تاریخ حج با سختی همراه بوده، در گذشته زائرین برای رسیدن به خانه خدا مسیرهای دشواری را طی می کردند و امروز این سختی به نوع های دیگری تغییر کرده است، اگر کارگزاران حج در عربستان به خوبی تدبیر کنند، امسال هیچ اتفاق ناگواری نمی افتد کما اینکه در دو سال گذشته درصدی از جمعیت افزایش پیدا کرد و هیچ اتفاقی هم نیفتاد.

نواب خبر داد: مراسم برائت در سرزمین عرفات انجام می شود و مسئولین سازمان حج و زیارت در تلاش هستند تا مراسم دعای کمیل بعد از ۳ سال در کنار تربت پاک پیامبر(ص) و ائمه مظلوم بقیع برگزار شود.
متن گفت وگوی شفقنا با سرپرست حجاج ایرانی را می خوانید:

 

* سال گذشته تلاش شده بود که تعداد حجاج شیعه و اهل سنت ایران افزایش پیدا کند و در این زمینه از قبل سیاستی اتخاذ شده بود که این شیب بیشتر شود یا تعداد افراد بیشتری که در نوبت هستند در مراسم حج مشارکت داشته باشند؛ بر طبق آمار، امسال چه تعداد حجاج ایرانی به زیارت خانه خدا خواهند رفت؟ و افراد در نوبت مانده چند سال دیگر باید منتظر اعزام باشند؟ تلاش ها برای افزایش سهمیه ایران برای اعزام زائرین خانه خدا به کجا رسیده است؟  

در رابطه با حج و تعداد زائرین برنامه ریزی ها معمولاً بعد از هر حج برای حج سال بعد انجام می شود. در ثبت نام هایی هم که وجود داشته نزدیک به ۱۴ سال دیگر زائر داریم که اگر عربستان سهمیه زائرین ایرانی را بیشتر کند این امکان وجود دارد که این انتظار به ۱۱ یا ۱۲ سال تقلیل پیدا کند، ولی این مساله منوط به این است که عربستان همکاری بیشتری کند.

عربستان به منظور حضور زائرین بیشتر در مراسم حج، سعی کرده زیرساخت هایی را به وجود آورد؛ به عنوان مثال فرودگاه مدینه را تقریباً بازسازی و سالن هایی به آن اضافه کردند.

 

فرودگاه جده ظرفیت ترابری بسیار زیادی دارد ضمن اینکه در نزدیکی مکه، فرودگاه شهر طائف وجود دارد. مسجد الحرام مقداری توسعه پیدا کرده و ظرفیت این را دارد که زائر زیادتری را جذب کند، البته در منا محدودیت وجود دارد و شنیدم که عربستانی ها طرحی برای دو طبقه کردن چادرهای منا دارند که در این صورت یک طبقه  ساختمان و یک طبقه چادر می شود و زائرین بیشتری می توانند حضور داشته باشند.

 

برخی از این طرح ها مربوط به آینده است و هنوز عملیاتی نشده و حتی برخی از این طرح ها عملیاتی نمی شود و در حد طرح باقی می ماند. به عنوان مثال زمانی صحبت بود که در منا ساختمان سازی شود و ۵ تا ۶ عمارت بلند در حاشیه کوه ها ساختند تا از این طریق بتوانند جوابگوی بهتر و تعداد بیشتری باشند، اما این طرح نیمه کاره ماند.

 

در کل اگر زیرساخت ها در عربستان فراهم شود و ظرفیت بالا رود، این امکان به وجود می آید بسیاری از کشورها که زائرینی در نوبت دارند، اعزام بیشتری داشته باشند و مشکل در نوبت بودن افراد تا حدی حل خواهد شد.

تعداد کاروان‌های حج

تعداد کاروان های حج امسال ۵۷۵ کاروان است که ۳۱۱ کاروان مدینه اول و ۲۶۴ کاروان مدینه بعد هستند. در برنامه ها احتمال دارد احیاناً تغییرات اندکی انجام شود و افزایش ناچیزی در تعداد زائرین داشته باشیم.

 

در تهران حدود ۴ هزار نفر، در مشهد ۶۰۰ نفر، اهواز حدود ۶۰۰ نفر و اصفهان ۳۰۰ نفر فیش امسال حج در اختیارشان هست و اگر عربستان حتی ۱۰ هزار زائر هم سهمیه به ایران می داد، زائربرای سفر را آماده داشتیم. هر چه سهمیه بیشتر شود، اعزام زائران نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

 

 پرواز اول زائران ۱۷ تیرماه مصادف با ششم ذی القعده در عربستان است، اولین پروازی که از عربستان به ایران بازمی گردد روز ۱۶ ذی الحجه است.

 

اگر ماه ذی القعده ۳۰ روزه باشد، با توجه به اینکه گاهی پرواز رفت، اول بامداد روز حرکت و پرواز برگشت آخرین ساعات پایانی شب است، برگشت به کشور در روز بعد محسوب می شود؛ به همین دلیل حدود ۴۳ روز بیشترین طول سفر و ۳۷ روز کمترین طول سفر خواهد بود.

 

برنامه ریزی دوستان در سازمان حج و زیارت این است تا آنجایی که امکان داشته باشد از ظرفیت خالی فرودگاه مدینه برای بازگشت برخی از کاروان های مدینه قبل استفاده کنند و ممکن است تاریخ بازگشت جمعی از زائرین به کشور جلو بیفتد. گاهی از اوقات هم مجوزهایی برای اینکه تعداد پرواز بیشتری انجام شود، یا هواپیما تغییر یابد و اگر هواپیما ظرفیت بیشتری داشت، به جای اینکه سه کاروان به ایران بازگرداند، ۵ تا ۶ کاروان به کشور بازخواهند گشت و از این طریق تعداد بازگشت زائران افزایش پیدا  می کند و در نتیجه ایام ماندن زائران در مدینه کمتر  می شود.

 

مساله حج برخلاف تمام برنامه ها و سفرهای دیگر است که حاکمیت در آن وظیفه چندانی ندارد و صرفاً وظیفه ای که حاکمیت در رابطه با یکسری از سفرهای دیگر دارد از باب حق شهروندی افراد است و به کسانی که می خواهند برای سفرهای خارجی بروند خدماتی ارائه می شود، در رابطه با حج، حاکمیت وظیفه حاکمیتی دارد چون در روایات داریم که اگر کسی برای زیارت خانه خدا نرود و خانه خدا زائر نداشته باشد بر حاکم اسلامی است که با هزینه دولت افرادی را بفرستد برای اینکه خانه خدا از زائر خالی نباشد بنابراین حاکمیت در قبال حج مأموریت و مسئولیت و وظیفه دارد، اینکه حاکمیت این وظیفه را چطور انجام می دهد، معمولاً در کشورها حتی کشورهای لائیک هم دولتشان برای حج سرمایه گذاری می کند چون علاوه بر اینکه آن را یک حق شهروندی می داند،َ معتقد است که حاکمیت باید مسئولیتی را در این زمینه انجام دهد. آنچه مطرح است شرط استطاعت است، ولی این استطاعت به این معنا نیست که صفر تا صد را زائر تأمین کند البته اکنون درصد عمده را زائر تامین می کند، اگر خدماتی احیاناً نهادها، ارگان ها و سازمان های کشوری در این زمینه ارایه می دهند هر مقداری که باید هزینه آن را بگیرند، زائر آن را تأمین می کند؛ هر چند که ملت مسلمان ایران، علاقه مند هستند به زائران خانه خدا کمک کنند و کارهایشان را سریعتر انجام دهند و به گونه ای نباشد که در زمان انجام کارشان اخلالی پیش بیاید، بعنوان نمونه هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران برای اینکه بتواند به زائران خانه خدا خدمت کند و نقل و انتقال آنها را انجام دهد، در آن مدت بسیاری از پروازهای دیگر را تعطیل کرده است، حتی هزینه ای بر خود تحمیل کرده که این کار را به نحو احسن انجام دهد. در عین حال ارزی که به زائر پرداخت می شود برابر با نرخ ارز نیمائی است.

در گذشته قراردادی نوشته بودند که انتقال ۵۰ درصد از زائران ایرانی را با پرواز عربستان و ۵۰ درصد با پرواز ایران انجام شود، چند سالی است این اتفاق می افتد و گاهی دو شرکت سعودی و دو شرکت ایرانی مسئولیت انتقال زائران را برعهده داشتند، ولی عربستان عنوان کرد در صورتی که مبلغ بلیط افزایش نیابد، انتقال زائران ایرانی را برعهده نمی گیرد، ایران زیر بار این مبلغ نرفت و بنا شد همه پروازها با هواپیماهای ایران باشد، اما عربستان در این موضوع هم مقداری سختی ایجاد و اعلام کرد تنها شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران می تواند زائرین را به عربستان منتقل کند به همین دلیل برای ما مقداری انتقال زائرین و هماهنگی آن سخت هست، ولی ان شاءالله خداوند کمک می کند و از این گردنه ای که در پیش هست با همت مهندسین به خوبی خواهیم گذشت.

معمولاً کسانی که مسایل این چنینی را پیگیری می کنند، نیروهای سیاسی هر کشور یا نمایندگان سیاسی دولت و از جمله  سفارتخانه ها و کنسولگری ها هستند.

 

کنسولگری و سفارت ایران در عربستان فعال نیست و تعطیل است، ما در حال حاضر نمی توانیم پیش بینی و گزارش دهیم، باید بعد از اینکه از سفر آمدیم سوال کنند که آیا موفق شدید کاری انجام دهید و ما هم گزارش ها را ارایه دهیم، ولی پیش بینی این است که در دیدارها یکسری از مطالبات مردم بیان شود.

اما در رابطه با دغدغه ای که به آن اشاره کردید باید بگویم همیشه تاریخ حج به همراه خود سختی داشته است.

 

در روایت هم هست که وقتی حج را اراده کردید با راحتی دنیا وداع کنید. البته با گذشت زمان شرایط بسیار متفاوت شده است در گذشته افراد در مسیر رفتن به حج جان خود را از دست می دادند چون بیابان های شن زار و صحرای عربستان بسیار طولانی بود و باید از این صحراها عبور می کردند.

 

بنابراین در تاریخ هم این سختی ها و زحمت ها بوده و مربوط به امروز نیست، ولی امروز مسایل دیگری وجود دارد. اگر کارگزاران حج در عربستان به خوبی تدبیر کنند هیچ اتفاقی نمی افتد کما اینکه در دو سال گذشته درصدی از جمعیت افزایش پیدا کرد و هیچ اتفاقی هم نیفتاد.

حج امسال آرام و با موفقیت همراه خواهد بود

باید مسیرهای رفت و برگشت با چراغ هایی مشخص باشد، در این صورت همه افراد می دانند که چراغ قرمز به معنای ورود ممنوع و چراغ سبز به معنای ورود آزاد است، اگر با چراغ های رنگی مسیرها را مشخص کنند هیچ مشکلی پیش نمی آید.

 

اگر مسئولین عربستان در اتفاقی که در سال ۹۴ رخ داد و فاجعه تلخ منا رقم خورد، تدبیر می کردند هیچ مساله ای پیش نمی آمد، تدبیر کردن هم به این بود که یک طرف راه را می بستند و اجازه ورود افراد را نمی دادند، برای بستن یک طرف راه هم کفایت می کرد که نرده ای بگذارند و فقط مسیر خروجی باز باشد. انتظار داریم که خداوند بزرگ کمک کند و حج امسال به خوبی برگزار شود. پیش بینی ما این است که حج امسال آرام و با موفقیت همراه خواهد بود.

 

ارتباط بین فرهیختگان کشورهای اسلامی مساله تازه ای نیست و در طول تاریخ فرهیختگان شیعه و سنی یا سنی و سنی جلسات مذاکره و گفت وگو داشتند حتی نقل است که وقتی مرحوم علامه امینی برای زیارت خانه خدا به عربستان تشریف بُردند، علمای اهل سنت از ایشان برای حضور در یک جلسه دعوت کرده بودند، اما علامه امینی قبول نکرد؛ علمای اهل سنت از علامه برای نهار دعوت کردند و علامه امینی پذیرفت، در آن محفل نهار علمای اهل سنت و مرحوم علامه امینی و برخی از علمای شیعه جمع شدند؛ در آن جلسه مطرح شد، اجازه دهید که هر کسی حدیثی بخواند، هر یک از علمای سنی حدیثی می خوانند و علامه هم حدیثی خواند که آنها را در فکر فرو برد.

 

بنابراین از گذشته ارتباط میان علما و فرهیختگان مذاهب وجود داشته و اکنون هم این ارتباط برقرار است.

 

در سال گذشته با علمای عربستان گفت وگو و دیدار وجود داشته و امسال هم این دیدارها و گفت وگوها را خواهیم داشت چون در میان علمای عربستان و علمای شیعه کسانی اهل گفتمان و به دنبال این هستند که درباره معارف گفت وگو کنند.

 

مساله معارف و شناخت یکدیگر، یک مساله امروزی و جدید نیست و همیشه تاریخ بوده و تأثیر هم داشته است.

پنج توصیه سرپرست حجاج ایرانی به زائرین خانه خدا 

چند توصیه به زائرین دارم،

 

نکته اول اینکه در ایام باقی مانده به آغاز سفر حج، باید تمرین اخلاص داشته باشیم تا مُهر الهی را پای سفری که انجام می دهیم بزنیم و هدف دیگری جز رضایت خداوند نداشته باشیم.

 

نکته دوم اینکه تمام آمادگی های لازم برای این سفر را در خودمان ایجاد کنیم، در زمان باقی مانده هر نیازمندی که داریم، تأمین کنیم نه اینکه به عربستان برویم و بگوییم کاش این نیازمندی را انجام می دادیم.

 

نکته سوم اینکه در سفری که رفتیم آنچه ما را مجذوب خود می کند انجام وظیفه باشد، مجذوب ساخت و سازها و عمارت ها نشویم چون گاهی از اوقات خود اینها سد راه می شوند.

 

نکته چهارم اینکه پرداخت حقوق اجتماعی افراد را قبل از سفر داشته باشیم یعنی اگر احیاناً از کسی حقی چه حق مالی و چه حق غیر مالی ضایع شده و بر گردن داریم باید احقاق حقوق انجام گیرد.

 

نکته پنجم اینکه همسفر خوبی انتخاب کنیم، از قبل برای خود مشخص کنیم که با فلانی همسفر باشیم چون وقت خود را به بطالت نمی گذراند و از آن به درستی استفاده می کند.

اما در رابطه با دیدار و نکاتی که مراجع عظام تقلید و مقام معظم رهبری داشتند باید بگویم که مراجع عظام تقلید و معظم له هر ساله رهنمودهایی دارند و ما رهنمودهای این بزرگان را به دیده منت می گذاریم و وظیفه خود می دانیم که به آنها توجه کنیم.

 

هر یک از مراجع عظام تقلید نکاتی را از زاویه ای بیان و یادآوری کردند که مقام معظم رهبری به صورت جامع و کامل همه آن نکات را بیان و گوشزد نمودند. وظیفه ماست درخصوص همه نکاتی که مراجع عظام تقلید و مقام معظم رهبری بیان کردند تدابیری بیاندیشیم و تلاش کنیم وظایف خود را به نحو احسن انجام دهیم.

 

 

*در حج امسال مراسم دعای کمیل و برائت برگزار خواهد شد؟ عربستان در این زمینه محدودیت هایی اعلام نکرده است؟

مراسم برائت در سرزمین عرفات انجام می شود. در رابطه با دعای کمیل هم این خواسته عمومی زائرین ماست که در کنار تربت پاک معصومین دعای کمیل را بخوانند.

 

به نظر من اگر تدبیری در این زمینه انجام شود به نفع هر دو کشور هست و بهتر است همکاری شود تا اقدامی که در طول ۳ سال گذشته انجام نشده، انجام شود و مراسم دعای کمیل در کنار تربت پاک پیامبر رحمت و ائمه مظلوم بقیع برگزار شود.

 

مسئولین سازمان حج و زیارت پیگیر این مساله هستند و امیدواریم که مسئولین دولت عربستان هم همکاری کنند و در این زمینه به نتیجه مطلوب برسیم.

 

 روابط ایران و عربستان منوط به مسایل مختلفی است، مردم ایران و عربستان با هم دعوایی ندارند، مردم دو کشور هستند که با هم زندگی مسالمت آمیزی دارند، گاهی تندروهایی از عربستان علیه شیعه حرف هایی می زنند و امکان دارد افرادی هم از ایران نسبت به آنها نقطه نظراتی داشته باشند، ولی عموم مردم ایران و عربستان با هم مشکلی ندارند.

گاهی به دلیل فشارهای بیگانه یا فضاسازی ها و ایران هراسی و شیعه هراسی که بیگانگان ایجاد می کنند این مسایل به وجود می آید.

 

اگر جهان اسلام از غرب مراکش تا نزدیکی های چین یکپارچه و هماهنگ شوند و منافع شان را با یکدیگر تقسیم کنند به عبارت دیگرهمه به فکر این باشند که به عنوان مسلمان در کنار هم قرار گیرند و به منافع جمعی فکر کنند، آن روز، روز نابودی دشمنان اسلام است.

 

منافع جمعی ما اقتضا می کند که رابطه ایران و عربستان دوستانه باشد. منافع جمعی ما اقتضا می کند که دیگران در ما نفوذ نکنند. منافع جمعی ما اقتضا می کند که دست بیگانه از روی سر کشورهای اسلامی به دور باشد و با هم فکر کنند و مصالح کلی را در نظر بگیرند و به سمت آینده بهتر حرکت کنند.

 

این مصالح عمومی کشورهای اسلامی است، اما آیا با این مصالح دیگر فلسطین اشغالی در اشغال خواهد بود؟ اشغال فلسطین نشان می دهد بیگانگان و دشمنان برای اینکه به منافع خود برسند ایران هراسی می کنند و بین کشورهای اسلامی تفرقه می اندازند.

بیگانگان در کشورهای اسلامی و حتی غیر اسلامی مخرب هستند

بیگانگان در کشورهای اسلامی و حتی غیر اسلامی مخرب هستند، کشور لیبی، شیعه نیست، اما برادرکشی در آن فراوان است.

 

در برخی از کشورها نیز اهل سنت به جان هم افتادند چون به منافع جمعی فکر نمی کنند و هر کسی به منافع طایفه، گروه، استان، شهر و کشور خود فکر می کند؛ ما تا زمانی که به گسترش منافع جمعی فکر نکنیم، این مشکلات را داریم و خواهیم داشت.