قدرت شبکه‌های اجتماعی در خلق مرغ‌های مقلد!

عصرایران؛ احسان محمدی- در جهانی  سالهاست چین با فاصله زیاد از دیگران به عنوان «پرجمعیت‌ترین کشور دنیا» شناخته می‌شود. در جهانی که بیش از 7میلیارد و 700 میلیون نفر زندگی می‌کنند چین با 1 میلیارد و 420 میلیون نفر پیشتاز است و هند با جمعیت 1 میلیارد و 370 میلیون نفر به سرعت در تعقیب این کشور است و به احتمال فراوان از چین گذر خواهد کرد.

اما پرجمعیت‌ترین کشور دنیا نه چین و نه هند بلکه شبکه‌های اجتماعی هستند. بر اساس آمار بیش از 5 میلیارد نفر به تلفن همراه دسترسی دارند، از این میان بیش از 4 میلیارد نفر عضو شبکه‌های اجتماعی هستند. آماری شگفت‌انگیز. در این میان فیسبوک بیش از 2 میلیارد نفر عضو، اینستاگرام با 1 میلیارد و 200 میلیون نفر و ... پیشتازند!

این یعنی خلق کشورهای جدید که در آن به جای شهروند، با شبکه‌وند مواجه هستیم. افرادی که به واسطه شبکه‌های اجتماعی اخبار مشترک، دغدغه‌های مشترک، سلیقه‌های مشترک و در نهایت ذائقه‌های مشترک پیدا می کنند.

اگر در گذشته سیاستمداران یا راهبران اجتماعی تعیین می‌کردند مردم به چه چیزی فکر کنند و در مورد چه چیزی حرف بزنند، حالا این شبکه‌های اجتماعی هستند که هر روز به ما می‌گویند در دنیا چه خبر است؟ مهمترین خبر روز چیست و باید به چه چیزی واکنش نشان دهیم؟ برای همین است که در چند دقیقه بعد از رخ‌دادن حادثه‌ای مثل پلاسکو، سقوط هواپیما، غرق شدن سانچی یا عملیات تروریستی بسیاری از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی حتی عکس‌های پروفایل‌شان را به شکل هم در می‌آورند.

در چنین فضایی است که یک «چالش» همه گیر می‌شود. در واقع برخلاف آنچه که تصور می‌کنیم این تنها ما نیستیم که از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنیم بلکه این شبکه‌های اجتماعی هستند که با کلیک‌های خود ما اتفاقاً به نحوه فکرمان سمت و سو می‌دهند. وادارمان می‌کنند به چه فکر کنیم، به چه بخندیم و برای چه موضوعی اندوهگین شویم.

این امر به معنای مسخ آدمی نیست بلکه به معنی قدرت یافتن شبکه‌هایی است که خود انسان آنها را ساخته است. چیزی شبیه فیلم‌های علمی-تخیلی که دانشمندان در آزمایشگاهی موجودی را شبیه‌سازی می‌کنند و بعد آن موجود غیرقابل مهار می‌شود و شهر و دنیا را فتح می‌کند.

این واقعیت عصر حاضر است حتی اگر آن را برنتابیم. دهکده‌جهانی مدنظر مک لوهان به معنی واقعی شکل گرفته است، اینجا همه حتی به یک شکل عکس می‌گیرند و به اشتراک می‌گذارند. حتی فیگورهای بدن هم یک شکل شده است. دختران و زنان به صورت نیم رخ می‌ایستند، یک پایشان را از زانو کمی خم می‌کنند و حتی حالت لب، ابر و چشم‌ها مشابه است. یا دور هم دایره‌وار جمع می‌شوند و از پا و کفش‌هایشان عکس می‌گیرند و ...

هیچگاه هیچ قدرتی در سراسر دنیا نتوانسته بود افراد پراکنده را خودخواسته این طور به انجام یک حرکت واحد ترغیب کند. شبکه‌های مجازی بدون زور، اجبار و تهدید از ما می‌خواهند که مثل هم فکر کنیم و همان را انجام دهیم. قدرت اینجاست. چاره فیلتر نیست، آن را به رسمیت بشناسیم و از ظرفیت‌های مثبت آن استفاده کنیم در یر اینصورت تنها یک مصرف‌کننده خواهیم بود. یک مرغ مقلد! 

بیشتر بخوانید:

چرا امثال «سحر تبر» مهم هستند؟

وقتی نماد تعصب هم «بی‌تعصب» می‌شود!

تماشاخانه

تبحر شگفت انگیز روباه قرمز در طبیعتی سخت / جدال بر سر یک ماهی (فیلم)

بحران آب در شمال شرقی سوریه: اتهامات سنگین علیه ترکیه / بی‌برقی و بی‌آبی برای یک میلیون سوری (فیلم)

فیلم های دیگر