عصرایران؛ مجله تصويري سلاح- M60 يك خودروي زرهي پل گذار یا پل ساز زميني است كه به اختصار AVLB گفته مي شود و بر اساس شاسي تانك اصلي ميدان نبرد آمريكايي به نام M60 پاتون ساخته شده است.

اين خودروي متفاوت مي تواند به منظور پل سازي از نوع قيچي مانند به طول 19 متر مورد استفاده قرار گيرد كه عملكرد سريع آن برتري قابل توجه اي را در شرايط جنگي حساس در اختيار نيروهاي زميني قرار مي دهد.

در مجموع M60 يك سخت افزار نظامي فوق العاده محسوب مي شود كه نقش مهمي بر پيشرفت عمليات هاي جنگي و يا عبور و مرور سربازان در محيط هاي نامناسب بر عهده دارد.

AVLB از سه بخش اصلي تشكيل شده است: راه انداز، بدنه وسيله نقليه و پل. M60 AVLB در سال 1963 به صورت رسمي معرفي شد. اين خودروي نظامی توسط مرکز تحقیق و توسعه مهندسی وابسته به واحد مهندسي ارتش آمريكا با همكاري شركت مهندسي هوافضاي جنرال دايناميكس، براي جايگزيني AVLB هاي قديمي M48 توسعه يافت.

M60 به گونه اي طراحي شد كه بتواند شرايط عبور و مرور راحت تانك ها و ديگر خودروهاي نظامي چرخ دار از ميان سنگرها و يا موانع آبي را در موقعيت هاي استراتژيك فراهم كند. به طور كلي 125 دستگاه از تمامي مدل هاي خودرو زرهي پل ساز زميني M60 توليد شد.

M60 پاتون

M48

M60

طراحي و توسعه

در اوايل دهه 1950، پروتوتايپ هاي ابتدايي ارتش آمريكا از AVLB ها با الهام از بدنهM48A2 ساخته مي شدند. در اين پروتوتايپ ها از بدنه تانك M48 پس از حذف برجك آن استفاده شده بود. در مقابل نيز يك سيستم راه انداز براي ايجاد پل قيچي شكل در قيمت فوقاني بدنه نصب و در نهايت اين محصول توسط مرکز تحقیق و توسعه مهندسی ارتش آمريكا در ويرجينيا آزمايش شد.

به دنبال توقف توليد M48 در سال 1959، از شاسي مشابه M60 براي بيش از 400 سيستم راه انداز و واحد پل ساز كه بين سال هاي 1958 تا 1963 ساخته شده بودند، استفاده شد. شمار زيادي از اين راه اندازهاي پل در جريان خاتمه جنگ ويتنام به دست رژيم صهيونيستي رسيدند.

روند اوليه ساخت و ساز M60 AVLB به سال هاي 1963 تا 1967 باز مي گردد. گفتني است كه تعداد قابل توجهي از تانك هاي M60A2 پاتون بين سال هاي 1987 تا 1996 به سيستم هاي AVLB تغيير يافتند. علاوه بر اين تمامي AVLB هاي ارتش آمريكا در انبار نظامي آنيستون واقع در آلاباما تحت قرارداد با سيستم هاي زميني جنرال دايناميكس ساخته شدند.

راننده و فرمانده در محل مخصوص خود كنار يكديگر مي نشينند و به جاي برجك، تجهيزات ويژه راه اندازي پل نصب مي شود. خود پل نيز در وضعيت تاشو روي قسمت فوقاني شاسي تانك قرار مي گيرد. بدين ترتيب راننده كنترل كامل بر راه اندازي و يا جمع كردن مجدد پل خواهد داشت. لازم به ذكر است كه اين خودرو با وجود همه مزاياي عنوان شده، نمي تواند دفاع كامل شيميايي، ميكروبي و هسته اي را براي خدمه خود فراهم آورد.

از جمله ديگر خصوصيات اين محصول متفاوت مي توان به غير مسلح بودن آن اشاره كرد. اين در حالي است كه M48 AVLB از حضور دو مسلسل 12.7 ميلي متري بهره مي برد. با اين وجود معمولا خدمه M60 AVLB مجهز به انواع تفنگ هاي تهاجمي مانند M4، تپانچه و همچنين نارنجك هاي دودزا هستند.

پيش تر نيز اشاره شد كه به پيكربندي ويژه پل خودروي زرهي M60، مدل قيچي گفته مي شود. اين مدل بايد حتما روي شاسي پاتون نصب شود و بيش از 13000 كيلوگرم وزن دارد. پل مدل قيچي از آلومينيوم ساخته مي شود و تحت حفاظت زرهي ظرف مدت زمان 3 الي 10 دقيقه نصب خواهد شد. جمع آوري مجدد آن هم از 10 دقيقه تا 1 ساعت بسته به نوع زمين زمان مي برد.

اين پل قادر به پشتيباني خودروهاي زرهي خانواده M48 و M60 خواهد بود. علاوه بر اين قابل توجه است كه پل قيچي M60 AVLB به منظور عبور خودروهاي چرخ دار با وزن حداكثر 60 تن، مقاوم سازي شده است. همچنين اين طراحي مي تواند براي جا به جايي خود تانك M60 نيز مورد استفاده قرار گيرد. در واقع پس از جايگذاري صحيح پل، خودروي زرهي از آن جدا شده، از روي پل عبور مي كند و مجددا در سمت مقابل به آن متصل مي شود.

از نظر نيروي محركه، M60 مجهز به يك موتور ديزلي توربوشارژ AVDS-1790-2A كمپاني كانتيننتال موتورز با قدرت 750 اسب بخار است كه مي تواند اين مجموعه را به حداكثر سرعت 48 كيلومتر بر ساعت برساند. اما شايد مهم ترين نكته در مورد اين تانك پل ساز، امكان جايگزيني موتور در صورت خرابي كامل ظرف تنها 4 ساعت باشد كه براي يك خودروي نظامي زمان تاثيرگذاري به شمار مي رود.

با وجود آن كه M60 AVLB در وضعيت خدمت نظامي فعال به سر مي برد، به تدريج با خودروي زره پوش پل گذار مشابه ديگري به نام M104 Wolverine جايگزين خواهد شد. گفته مي شود كه طول پل اين خودرو، 5 متر بيشتر از M60 خواهد بود. M104 Wolverineكه حيات خود را طي دهه 1980 با كمپاني جنرال دايناميكس آغاز كرد، مي تواند اقدام به پل گذاري با طول 24 متر كند. برخلاف M60 AVLB، اين تانك پل خود را به صورت افقي پايين آورده و كار مي گذارد. اين تفاوت باعث مي شود كه تانك از فاصله دور به راحتي توسط دشمن شناسايي نشود. با توجه به مزيت مذكور، قرار شد كه سفارشي مبني بر ساخت 465 دستگاه خودروي پل گذار M104 Wolverine ثبت شود اما نهايتا به دليل كمبود بودجه اين تعداد به 44 دستگاه كاهش يافت.

M104 Wolverine