عصر ایران،فاطمه صابری- عکس و تصویر و ترس و ناله بیماران مشکوک به ویروس کرونا منتشر میشود؛ از بیمارستان شهدای یافتآباد در جنوب غربی تهران تا بیمارستان خصوصی فرمانیه در شمال تهران، از بیمارستان دولتی رازی در رشت تا بیمارستان خصوصی پارس در این شهر، از بیمارستان روحانی بابل تا بیمارستان تخصصی بابل کلینیک، از مرکز آموزشی درمانی کامکار قم تا بیمارستان خصوصی گلپایگانی قم از...تا... 4 روز از موضعگیری رسمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مبنی بر تائید دو مورد از ابتلا شهروندان مبتلا به Coronavirus در قم میگذرد. در حالی که طی این چهار روز شمار افراد فوتشده براثر ابتلا به این بیماری به 8 تن رسیده و آمار رسمی مبتلایان به کرونا ۴۳ تن اعلامشده است. البته مانند تمام دفعاتی که پای آمار و ارقام در میان است رسانههای بیطرف و کاربران شبکههای اجتماعی از آمار چند برابری سخن میگویند. آمارهایی که یقینا اثبات آنها دشوار است مخصوصا آنکه این بار پای تشخیص تخصصی پزشکی در میان است.
در این میان آنچه قابل کتمان نیست غافلگیر شدن بخشهایی از بهداشت و درمان کشور در مقابل این بیماری آنهم 50 روز بعد از انتشار ویروس کرونا در چین است.
هرچند روز یکشنبه سعید نمکی وزیر بهداشت تاکید کرد که «ما از قبل در کل بیمارستانهای استانهای کشور آمادگیهای لازم را ایجاد کرده بودیم و تلاش شد تا بیماران را در مراکز ریفرال متمرکز کنیم و از پراکندگی آنها جلوگیری کنیم.» اما واقعیت این است که تقریبا مراکز بهداشتی و درمانی کل کشور علیرغم مراودات گسترده ایران با چین در حالت آمادهباش نبودند و حتی هماکنون هم نیستند.
بررسی وضعیت چند بیمارستان پایتخت و در شهرهای درگیر با این ویروس نشان میدهد که هنوز تکلیف بیماران و بیمارستانهای ایزوله روشن نیست و افراد درگیر با موضوع برحسب تشخیص شخصی در یک مرکز درمانی حضور پیدا میکنند و عجیب آنکه هر فرد بهدلخواه در مرکز مدنظرش بستری میشود مگر آنکه آنقدر بدحال باشد که امکان تصمیم گیری از او سلب شده باشد. بعضی از افرادی هم که توانایی مالی بیشتری دارند و نسبت به امکانات بیمارستاهای دولتی بیمناکند با استفاده از سفارشهای مرسوم در ایران از سوی یک پزشک ذی نفوذ یا شخصیت شناخته شده،بیمار مشکوک خود را در بیمارستانهای خصوصی بستری می کنند.
پزشکان، دانشجویان پزشکی و پرستاران زیادی هم در شبکههای اجتماعی از کمبودها میگویند. کمبودهایی که نهفقط برای بیماران بلکه جان تعدادی از کادر درمانی مرتبط با بیماران کرونا را هم به خطر انداخته است.
آنها از عدم آمادگی مراکز درمانیشان میگویند و اینکه با کمبودهایی مانند ماسک و لباسهای مخصوص و دستکش مواجه هستند.
این در حالی است که وزیر بهداشت،با گذشت 4روز از اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران از تصمیم به توزیع رایگان بستههای ویژه مقابله با کروناویروس شامل ماسک، مایع ضدعفونی کننده و بروشورهای آموزشی در میان خانوادههای قم اولین شهر درگیر با ویروس خبر داده است. البته پکیج وعده داده شده آقای وزیر هنوز آماده نیست و قرار است تا پایان امشب آماده شود. اینکه کی و چگونه به دست مردمی که در خطر وسیع ابتلا و انتشار آن قرار دارند هم برسد صدالبته روشن نیست.
آقای وزیر همچنین گفته است که متاسفانه ماسک و برخی مواد شوینده و ضدعفونی کننده با کمبود روبرو بودند و این موضوع نیز به دلیل هجمه بیش از حد مردم برای خرید این مواد و البته بیانصافی دلالها است که همواره دلال شرایط سخت مردم هستند و نانشان در همین گرفتاریهاست.
آقای نمکی که دستکم طی 40 سال گذشته در سمتهای مختلف مشغول فعالیت است و مدعی است از 25 سال قبل معاون بهداشتی وزیر بهداشت بوده نباید با وضعیت حاکم بر ایران و اقتصاد دلال محورش بیگانه باشد. او که از 50روز قبل با خطر اپیدمی کرونا مواجه بوده و مدعی است ما از مدتها قبل ذخیره ماسک داشتیم چرا از مدیریت موضوع عاجز مانده و برای ساماندهی همین توزیع ماسک و لباس ویژه و کیتهای آزمایشگاهی برای پرسنل درمان هم کوتاهی کرده است؟ تا باز هم مقامات انتظامی و امنیتی برای جلوگیری از بازار سیاه و احتکارگران ورود کنند؟
اگر وزارت بهداشت مدعی فعالیت آگاهسازی برای عموم مردم طی هفتههای گذشته هم باشد آیا فعالیتی جز آمادهسازی چند پوستر روش شستن دست و صورت بوده است؟ آیا شاهد تبلیغات گسترده از سوی بزرگترین متولی بهداشتی کشور در رسانهها بودیم؟
وزیر بهداشت میگوید که طبق بررسیهایمان منبع ویروس را پیدا کردیم که از ناقلین چینی بوده و همچنین یکی از فوتیها در قم بازرگانی بود که از طریق پروازهای غیرمستقیم سفرهایی به چین داشته است.
او در ادامه گفته است که ما ستاد مستمری را با عنوان ستاد فنی اجرایی مقابله با کرونا در وزارت بهداشت تشکیل دادیم که تمام مدیران ارشد حوزه بهداشت، درمان، آموزش و همچنین برخی از همکاران از سازمان نظام پزشکی و برخی دستگاههای مرتبط اجرایی در آن حضور دارند. اینکه این ستاد از چه تاریخی تشکیلشده است جای سوال دارد اما سوال مهم خروجی این قبیل ستادهاست. وقتی هنوز حتی در پایتخت ایران هم بیمارستان ویژه بیماران کرونا مشخص نیست و موارد ابتدایی مقابله با این بیماری مانند ژل بهداشتی و ماسک و دستکش و...در اکثر داروخانه یا پیدا نمیشود و یا به چند برابر قیمت به فروش میرسد نشاندهنده عمق تاثیرگذاری این قبیل ستادهای پرتعداد در ایران است.
آقای وزیر بهداشت همچنین گفته است که مسئولیت ستاد اجرایی مقابله با کرونا که با دستور رئیسجمهور تشکیلشده با بنده است. براین اساس قرار است تصمیماتی که ستاد اجرایی کشوری کرونا اتخاذ میکند به اطلاع وزرا، نماینده رئیس قوه قضاییه و نماینده رئیسکل ستاد نیروهای مسلح برسد و این تصمیمات برای همه دستگاههای اجرایی تصمیماتی لازمالاجرا تلقی شود.
اما گویا در این ستاد هم تصمیمات با دور کُند در حال اتخاذ است. وقتی نمکی تاریخ اعلام شیوع این ویروس در چین را که 10 دی 1398 بود را حدود یک ماه بعد یعنی هفتم بهمنماه اعلام میکند و میگوید که از آن تاریخ با اصرار بنده و حمایت دولت، پروازهای مستقیم از چین لغو شد. اما وقتی پروازهای غیرمستقیم از چین تا روزهای بعد همچنان برقرار ماند باز همداستان تصمیمگیریهای جزیرهای و نهادهای تصمیم گیر مختلف در سطح ملی در این ماجرا هم دیده میشود.
وقتی باوجود مرگ دستکم 8 شهروند ایرانی و ابتلای حدود 50 تن دیگر همچنان برای تعطیلی مدارس، دانشگاهها، دهها اداره و ارگان پررفتوآمد در قوه قضائیه و مجریه و اماکن زیارتی تعارف و تردید وجود دارد نتیجهای بهتر از حاشیههای بازی روز یکشنبه بین سپاهان اصفهان و پرسپولیس تهران در لیگ برتر فوتبال در پی ندارد. جایی که صدها طرفدار دو تیم در شهر اصفهان حاضر شدند و جلوی هتل تیمها به فشردهترین شکل ممکن نسبت به تصمیم ناگهانی عدم حضور تماشاگران در ورزشگاه اعتراض کردند و صد ها تماشاگر در فاصله میلیمتری در کنار هم شعار دادند یا اعتراض کردند. اینکه ممکن است تعدادی از این تماشاگران ناقل ویروس کرونا باشند نیاز به هوشمندی خاصی دارد؟
آقای وزیر از برگزاری جلسه با شهرداری و ضدعفونی کردن اتوبوسها و ایستگاههای مترو توزیع و ماسک رایگان به مردم هم گفته است. سوال این است آیا چنین تمهیداتی قابلیت اتخاذ حداقل از یک ماه گذشته را نداشت؟ آیا با چنین رویکردی مردم بیشتر به نکات بهداشت عمومی توجه نمیکردند و از افزایش تعداد مبتلایان و وقوع حواشی و بازار سیاه در زمینه مواد بهداشتی جلوگیری نمیشد؟
ادعای عجیب آقای وزیر در جایی است که آمار بالای مبتلایان و جانباختگان ناشی از کرونا در ایران را به دلیل شفافیت سیستم اطلاعرسانی ایران مربوط دانسته و مدعی شده است تعدادی از کشورها علیرغم درگیر بودن با کرونا آن را انکار میکنند. او حتی پا را از این هم فراتر گذاشته و گفته است کشورهایی هم وجود دارند که اصلا ساختار اطلاعرسانی در این زمینه ندارند و اعلام میکنند که تا امروز هیچ مورد مثبتی نداشتهایم. این ادعاها در حالی است که کشور چین، ووهان اولین شهر درگیر با این ویروس را که حدود 11 میلیون نفر جمعیت را بهطور کامل قرنطینه کرد و کشورهای دیگر بهمحض مواجه با این ویروس بین شهروندان بیمار و اطرافیانش به شدیدترین شکل ممکن فاصله ایجاد کردند.
در آخرین مورد از اخبار مربوط به شیوع کرونا در منطقه لومباردی در شمال ایتالیا بلافاصله بعد از شناسایی اولین مورد از افراد مبتلا، علاوه بر وضع مقررات منع رفتوآمد در شهرهایی که بیشترین موارد ابتلا در آنها شناساییشده، تمام فروشگاههای مواد غذایی، بارها، رستورانها و مراکز ورزشی و آموزشی تعطیلشده است.
این در حالی است که هنوز وزیر بهداشت و دیگر مقامات ایران در حال «خواهش» از مردم ایران هستند که به شهرهایی مانند قم بهعنوان اولین شهر درگیر با کرونا سفر نکنند.
با این جملات پر از تعارف که «من اعتقاد دارم مردم ما آنقدر فهیم، شریف و باشخصیت هستند که با آموزشهایی که ارائه میدهیم، خودشان رعایت میکنند و قرنطینه خانگی را برای خودشان اعمال میکنند.» نتیجهای جز افزایش افراد مبتلا به کرونا ندارد.
نمکی از ایجاد «بسیج ملی کرونا» در کشور خبر داده و گفته است که بسیجی را با عنوان "کرونا را شکست میدهیم" با ایجاد پایگاههایی در سراسر کشور آغاز کردیم. درست است که وظیفه وزیر ایجاد ترس و وحشت عمومی نیست اما وقتی اکثر شهروندان بعد از مراجعه به بیمارستان با این جمله مواجه میشوند که بخش ایزوله و«کیت آزمایشی نداریم» چگونه وزیر بهداشت بهطور قطعی و مطلق از بهرهمندی کامل از امکانات آزمایشگاهی و درمانی سخن میگوید و با ادبیات اغراقآمیز مختص دولتمردان احمدینژاد میگوید «حتی زمانی که سازمان بهداشت جهانی و چین هم در کیتهای تشخیصی دچار مشکل بودند ما توانستیم در انستیتو پاستور کیتهای تشخیصی را طراحی کرده و بسازیم؛ بهطوری که قبل از اینکه سازمان بهداشت جهانی تعداد محدودی کیت در اختیارمان قرار دهد، ما روش تشخیصی کرونا را طراحی کرده و کیتهای آن را ساخته بودیم. در حال حاضر هم در حوزه تشخیصی کاملا سوار بر کار هستیم.»
شاید همین تناقضها مانند اظهارات آقای وزیر و فریاد استمداد پزشکان و پرستاران و دانشجویان پزشکان و نالههای بیماران باعث شده است که مردم معترض در شهرهایی مانند رستمآباد، لاهیجان، رودبار، تالش، ماسال، شفت و... نسبت به مرکز قرنطینه بیماران یا افراد مشکوک به کرونا در بیمارستانهای شهرشان اعتراض کنند.
چون میپندارند که با این قبیل تلاشها که فقط در کلام جاری است و در عمل فرسنگها با اصل موضوع فاصله دارد،بر سر محل زندگی و سلامت عمومی شهرشان چه بلاهایی نازل میشود. البته این سوال هم بیجواب است که موضوعی با این درجه از اهمیت یعنی تعیین مرکز قرنطینه در مرکز و شرق و غرب هر استان چرا تا امروز به تاخیر افتاده است تا باعث واکنش مردم ترسیده و هیجانزده شود. ماجرایی که نمی توان پایانی جز برخورد پلیسی برای آن متصور شد.
وزیر بهداشت که بخش زیادی از مسائل ایجادشده درباره کرونا را «وحشت کاذب» میداند شاید هنوز مطلع نشده که درصدی از این وحشت به دلیل تاثیر روانی تمهیدات «نیندیشیده» از سوی زیرمجموعه او شکلگرفته است. وحشتی که اگر از همین لحظه جدی گرفته نشود میتواند به یک فاجعه در ایران و کشورهای منطقه منتهی شود.
_________________________
بیشتر بخوانید
وزارت بهداشت: تلفات کرونا در ایران به 8 نفر رسید
مشاور تولیت آستان قم: تعطیل کردن حرم دست ما نیست، اینجا پناهگاه مردم است
زندگی در قرنطینۀ کروناویروس(فیلم)
__________________________________