عصرایران؛ مجله تصويري سلاح- تانك هاوركرافت كه به طور رسمي "تانك شناور دوزيست" شناخته مي شد، در سال 1937 و طي دوران اتحاد جماهير شوروي در كارخانه هواگردسازي شماره 84 مسكو توسط جمعي از مهندسين خبره توسعه يافت. البته لازم به ذكر است كه اين محصول هيچ گاه نتوانست از مرحله ماكاپ يا همان پيكرنما فراتر رود. ماكاپ يك سري قالب هاي گرافيكي آماده است كه از آنها براي طراحي استفاده مي شود و به كمك آنها مي توان پيش از اجراي نهايي، طرح اوليه را به صورت يك نمونه كامل و آماده مشاهده كرد.

طراحي و توسعه

پيش از هر چيز لازم است نخست يك معرفي مختصر از هواناو يا هاوركرافت ارائه شود. هاوركرافت نوعي شناور دريايي است كه روي بالشتك هايي از هواي فشرده تكيه دارد و مي تواند از موانع زميني و همينطور آبي عبور كند. هواي ورودي به اين شناور دو منظوره از طريق پروانه به زير سازه و بالشتك ها منتقل شده و منتج به خيزش يا همان هاورينگ مجموعه از روي سطح و استقرار آن بر توده اي از هواي تحت فشار مي شود. اولين تجربه موفقيت آميز با هاوركرافت در شوروي به اواسط دهه 1930 باز مي گردد كه ارتباط تنگاتنگي نيز با طراح و مهندس با استعداد Vladimir Levkov دارد.

گفتني است كه سرپرست تيم طراحي تانك هاوركرافت در سال 1937 نيز همين شخص بوده است. وي تحقيق و توسعه در زمينه توليد يك هاوركرافت قدرتمند را در سال 1925 آغاز كرد و نهايتا در سال 1934 هاوركرافت L-1 را كه در برخي از منابع آن را اولين قايق هاوركرافت دنيا معرفي كرده اند، در آزمايشگاه شخصي خود ساخت. پس از اين موفقيت مشخص شد كه پتانسيل پيشرفت هاي بعدي در زمينه تكنولوژي مذكور وجود دارد. در واقع Levkov به دنبال راهي بود تا از طريق آن بتواند فناوري توليد هاوركرافت را براي مقاصد نظامي آماده سازي كند و از اين راه به تقويت قدرت نيروهاي مسلح شوروي كمك كند.

بدين ترتيب در سال 1937 گروهي از مهندسين كارخانه هواگردسازي شماره 84 مسكو، مراحل توسعه تانك هاوركرافت يا همان تانك هاورينگ دوزيست را شروع كردند. اين محصول طرحي مبتني بر قايق شناور L-1 بود و به گفته توسعه دهندگان مي توانست به طور موثر در مناطق باتلاقي و پوشيده از شن و ماسه درست مانند درياچه ها و رودخانه هاي خروشان حركت كند. در نهايت يك ماكاپ با مقايس 1:4 از اين هاوركرافت در سال 1937 ساخته شد. با وجود آن كه اين طرح نمادين قادر به معرفي كامل محصول مورد نظر بود، اما نتوانست آنطور كه بايد مورد توجه اعضاي عالي رتبه ارتش قرار گيرد و بنابراين هرگز به سرانجام مشخصي نرسيد.

از منظر طراحي، تانك هاوركرافت از سطح مقطعي U شكل بهره مي برد كه چندان تفاوتي با چهارچوب كلي قايق L-1 نداشت. طبق برنامه ريزي هاي انجام شده قرار بود بدنه اين هاوركرافت با صفحات زرهي به ضخامت 10 الي 13 ميلي متر پوشيده شود. دو موتور شعاعي M-25مخصوص هواپيما با مجموع قدرت 1450 اسب بخار براي تامين نيروي محركه تانك شناور دوزيست انتخاب شدند. طبق مستندات طراحي، اين وسيله نقليه با وزن 8.5 تن در فاصله 200 الي 250 ميلي متري سطح آب يا سطح زمين شناور باقي مي ماند و مي توانست با حداكثر سرعت 120 كيلومتر بر ساعت جا به جا شود. اين تانك ظرفيت كافي براي جاي دهي دو نفر خدمه را در اختيار داشت: يك نفر راننده كه جايگاه وي در قسمت پشتي پروانه جلويي بود و يك نفر هم در نقش فرمانده/ توپچي. وي به عنوان مسئول هدايت برجك گردان شناخته مي شد. سلاح اصلي مجموعه نيز متشكل از يك تيربار 7.62 ميلي متري Degtyaryov بود.

با وجود آن كه در حال حاضر تخمين كارايي جنگي چنين طرح مفهومي عجيبي بسيار دشوار است، اما واضح است كه ويژگي هايي از جمله سرعت بالا و توانمندي هاي دو منظوره خاكي آبي اصلي ترين برتري هاي تانك شناور بوده اند. هرچند ضريب اطمينان و همينطور معقوليت كلي اين محصول در هاله اي از ابهام قرار دارد، اما اين تكنولوژي براي دهه 1930 با توجه به عدم وجود طرح هاي مشابه چندان زياد يك نوآوري ويژه به شمار مي رود. گفتني است كه پوشش زرهي نازك و اندازه بزرگ، تانك شناور دوزيست را تبديل به يك هدف آسان براي آتش توپخانه هاي ضد تانك و مسلسل هاي كاليبر بالا مي كردند.