.png "عصر ایران")
۰۹ دی ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۹ دی ۱۴۰۴ - ۲۲:۱۶
مراحل طراحی و تولید سوپراسپرت آئودی R8 در کارخانههای آلمان (فیلم) تجربه تركيه در اصلاح پول ملي
مونا مشهدی رجبی
تورم بالا در کشور ترکيه و بيارزش شدن ﭘول ملي اين کشور در سالهاي آخر قرن گذشته ميلادي سبب شد تا زندگي ساکنان اين کشور بسيار سخت شود. طبق گزارشهاي موجود در سالهاي آغازين قرن بيست ويکم ميلادي مردم ترکيه براي خريد يک قرص نان بايد چند ميليون لير ترکيه هزينه ميکردند. همين مساله سبب شد تا برنامههاي اصلاحات اقتصادي در اين کشور با جديت بيشتري پيگيري شود.
در روز اول ماه ژانويه سال 2004 ميلادي دستورالعمل حذف شش صفر از ليره ترکيه ارائه شد و اجراي آن به ابتداي سال 2005 ميلادي موکول شد. در روز اول ژانويه سال 2005 ميلادي اسكناسها و سکههاي تازه با نام «ليره جديد ترکيه» وارد بازار اين کشور شد. اجراي اين طرح زمينه را براي رشد اقتصادي اين کشور فراهم کرد اما کليد اين تاثيرگذاري را ميتوان در سياستهايي جستوجو کرد که عامل اين رشد بودند. کارشناسان اقتصادي صندوق بينالمللي ﭘول دليل تاثيرگذار بودن سياست حذف سه صفر از واحد ﭘول ملي در اصلاح اقتصاد اين کشور را موفقيت آنها در مهار تورم ميدانند. در گزارش صندوق آمده است: «پيش از اينکه صفرها از پول ترکيه حذف شوند اين کشور موفق شده بود تورم را به کلي مهار کند و نرخ تورم را به ارقام يک رقمي تقليل دهد. در اين شرايط اصلاح بازار پول نيز به کمک اقتصاد آمد تا زمينهساز رشد اقتصاد شود.»
يکي از کارشناسان اقتصادي بانک مرکزي ترکيه ميگويد: «کشورهايي كه اقتصاد آنها از تورم بالا رنج ميبرد و ارزش پول ملي آنها در سراشيب سقوط قرار گرفته بود، براي سادهتر شدن مبادلات اقتصادي و بازرگاني و همچنين كاهش هزينه چاپ اسكناس اقدام به حذف صفر يا صفرهايي از اسكناسها كردند. عمده اقتصاددانان بر اين عقيدهاند كه حذف صفر از اسكناس هيچگونه تاثيري بر شاخصهاي اقتصادي و طرف عرضه و طرف تقاضا ندارد و بيشتر اثر رواني بر جامعه ميگذارد.
از اينرو حذف صفر از پول ملي ميبايست همراه ديگر اقدامات انقباضي در عرصه سياستهاي پولي و انضباط مالي دولتها باشد تا در كنار كنترل تورم، حذف صفرهاي اسكناس كاركرد خود را داشته باشد. در غير اين صورت خداحافظي صفرها به زودي اثر رواني خود را از دست داده و صفرها قدرتمندتر از گذشته بازميگردند. دادههاي بانك جهاني و صندوق بينالمللي پول حاكي از آن است كه 49 كشور جهان تاكنون اقدام به حذف صفر از پول ملي خود كردهاند كه در برخي از اين كشورها براي تكميل چرخه رواني نسبت به تغيير نام واحد پول نيز اقدام شده است. از جمله اين کشورها ميتوان به برزيل اشاره کرد که طي شش مرحله 18 صفر از واحد ﭘول خود حذف کرد. کشور آرژانتين طي چهار مرحله 13 صفر، کشور لهستان در يک مرحله چهار صفر و کشور يونان در يک مرحله سه صفر از واحد ﭘول خود حذف کردند.»
در مورد دليل حذف صفر از واحد پول ترکيه مطالب زيادي ذکر شده است که موثقترين آن در گزارش بانک مرکزي اين کشور ديده ميشود. در بخشي از اين گزارش آمده است:«تورم فزاينده در کشور ترکيه که از سالهاي اول دهه 1970 ميلادي شدت گرفت و نياز کشور به پول را بيشتر کرد، بانک مرکزي براي تامين نياز مردم و شرکتهاي توليدي و صنعتي به پول اقدام به چاپ اسکناسهاي درشت کرد. از سال 1980 ميلادي تا انتهاي قرن بيستم هر دو سال يک بار پولهاي موجود در بازار جمعآوري ميشد و اسکناسهاي درشتتر با صفرهاي بيشتر جاي آن را ميگرفت. در نتيجه اين طرح، کشور مذکور استفاده از اسکناسهاي 20 ميليون لير را نيز آغاز کرد.
اين مساله نه تنها از ارزش ﭘول در مبادلات اقتصادي کاست بلکه به عملکرد اسکناس به عنوان يک واحد مبادله نيز آسيب وارد کرد. از طرف ديگر اسکناسهاي پر از صفر موجب اختلال روند محاسباتي و آماري شد و بخشهاي مختلف را با مشکل مواجه کرد.
خلاصه حذف صفر از واحد ﭘول ترکيه زماني انجام شد که اين کشور با استفاده از ابزارهاي اقتصادي مختلف توانسته بود تورم را به کلي مهار کند. به همين دليل ليره جديد توانست به وظيفه خود به عنوان يک واحد مبادله تازه عمل کند و زمينه را براي رشد اقتصادي کشور فراهم کند.
منبع: اعتماد ملی
لینک کوتاه: کپی لینک
قابلیت کمتر شناخته شده چت جی پی تی دفع بزرگترین حمله DDOS به زیرساختهای ایران قهوه؛ پروتئینی برای سلامتی وزیر نفت: استعفا نمی کنم آمریکا: ۱۰ فرد و نهاد مرتبط با «تجارت تسلیحاتی ایران و ونزوئلا» را تحریم کردیم راه حل قطعی برای پایان همیشگی اعتراضات: تهران و شهرهای دیگر را تعطیل نکنید! ترور اکرمالدین سریع و یک مظنون پررنگ سخنگوی سپاه: اسرائیل خیال خام نکند/ خوب میدانند که قدرت موشکی ما چقدر است از جاده ابریشم تا هوش مصنوعی؛ یادداشتهای یک سفر پژوهشی به چین مجوز برگزاری غیرحضوری کلاسهای دانشگاه در هفته پایانی نیمسال صادر شد امیرحسین صادقی: من آویزان خط فقر هستم/ همیشه بهای حرف هایم را پرداخته ام/ یقه بسته، جای مهر و تسبیح برخی آقایان خیلی از ماها را اذیت می کند! عضو کمیسیون اصل نود: وزارت نفت پاسخگوی عدم بازگشت پول فروش نفت از سوی تراستیها باشد برگزاری نخستین همایش هماندیشی بانک صادرات ایران با فعالان صنعت پتروشیمی خنده از ته دل سیروس میمنت کنار سمیه مهری؛ قابی پرانرژی (عکس) تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران
اخبار و تحلیل های ترکیه