سالمندان با تنها ماندن احساس پوچی و افسردگی می‌کنند و با خود فکر می‌کنند که دیگر کاربردی نخواهند داشت و مشکلاتی نظیر فوت همسر و بیماری و کهولت سن و ... میزان افسردگی آنان را تشدید می‌کند.

سالمندآزاری مصادیق زیادی دارد، اما این روزها که کرونا در میان مان جولان می دهد، کارشناسان از سالمندآزاری جدیدی سخن می گویند که عموما دانسته یا نادانسته آنرا مرتکب می شویم.

اینروزها شرایط کرونایی باعث شده که سالمندان بیشتر از سایر گروه‌های سنی در خانه تنها بمانند و بدیهی است که تنهایی به شدت آنها را افسرده کند.

با شیوع بیماری کرونا از سالمندان به عنوان یکی از گروه‌های پرخطر در ابتلا به این بیماری یاد شد که دلیل آن ضعف سیستم ایمنی متاثر از کهولت سن، داشتن بیماری‌های زمینه‌های و شرایط خاص فیزیکی آنان است که احتمال می‌رود آلودگی بیشتری را به همراه داشته باشد.

از این رو سالمندان به عنوان یکی از کانون‌های شیوع بیماری نیازمند مراقبت‌های بیشتری برای مقابله با ویروس کرونا هستند و بهترین شیوه برای پیشگیری از ابتلا، در خانه ماندن و قرنطینه خانگی است.

آمارها نشان می‌دهند که میزان مرگ و میر سالمندان بر اثر ابتلا به کرونا بیشتر از دیگر سنین است و فوت همسران تنهایی مضاعفی را به سالمندان بازمانده تحمیل می کند .

از طرفی زوج های سالمندی که اینروزها در خانه تنها مانده اند و از نعمت دیدار فرزندان و خویشان محرومند، به دلیل شرایط سنی و بعضا سواد پائین عموما نمی‌توانند از سرگرمی‌های مجازی مثل اینستاگرام و اسکایپ و ویدئوکال برای تماس بهتر با اطرافیان بهره بگیرند یا تلگرام و واتساپ و سایر وسایل ارتباط جمعی امروزی را چک کنند. این تنهایی های طولانی افسردگی آنها را تشدید کرده و حتی ممکن است منجر به مشاجره لفظی و پرخاشگری از سوی یکی از آنان شود.

معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان مرکزی در گفت و گو با ایسنا، ضمن تحلیل وضعیت سالمندان در شرایط کرونایی راهکارهایی را برای برون رفت آنها از شرایط خسته کننده اینروزها و آرامش بخشیدن به جامعه سالمندی کشور عنوان کرد.

امیر حجت نوروزی گفت: استان مرکزی مشترکا با استان گیلان از نظر جمعیت سالمندی رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده و شرایط خاصی از نظر میزان جمعیت سالمندی دارد.

وی با بیان اینکه سالمندان افرادی هستند که از نظر سنی بالاتر از ۶۰ سال هستند و به دسته بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شوند و برای هریک شرایط خاص و مراقبت های ویژه‌ای در نظر گرفته می‌شود، به شرایط خاص سالمندان در روزهای کرونایی اشاره کرد و افزود: سالمندآزاری کرونایی یک اصطلاح رایج در این روزهاست بدین معنا که سالمندان را بیشتر در معرض خطر ابتلا به کرونا عنوان می کنیم و متاسفانه این رفتار در اقشار مختلف، رسانه‌ها و صداوسیما دیده شده و منجر به ایجاد استرس، افسردگی و نگرانی سالمندان شده و حتی به افت سیستم ایمنی جامعه سالمندی بر اثر استرس متاثر از طرح این موارد می انجامد.

وی بیان کرد: اقشار مختلف جامعه در محاورات روزانه خود به یکدیگر می‌گویند "نگران نباشید کرونا بیشتر افراد سالمند و افراد دارای بیماری زمینه ای را درگیر می کند و بخش اعظمی از افرادی که بر اثر کرونا فوت می‌کنند را سالمندان تشکیل می‌دهند" . بیان چنین اظهارات نسنجیده و حتی بعضا فاقد پشتوانه علمی منجر به ایجاد استرس و نگرانی در جامعه سالمندی کشور می‌شود. در این شرایط ترس از ابتلا به کرونا و از دست دادن جان در میان سالمندان چندین برابر بیشتر از دیگران خواهد بود که سم مهلکی برای سلامتی آنان است.

معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان مرکزی به بیان راهکارهایی برای کاهش استرس و جلوگیری از سالمندآزاری کرونایی پرداخت و افزود: نخستین گام در این خصوص، تغییر نگاه به سالمندان است. باید به آنها گفته شود هر فردی می‌تواند مبتلا به کرونا شود و بدیهی است که در این میان هر فردی که سیستم ایمنی بدن او ضعیف باشد فارغ از اینکه از نظر سنی چند ساله باشد جان خود را از دست خواهد داد و از این طریق به صورت غیرمستقیم آنها را ترغیب به تقویت سیستم ایمنی کرد.

وی افزود: سالمندان با تنها ماندن احساس پوچی و افسردگی می‌کنند و با خود فکر می‌کنند که دیگر کاربردی نخواهند داشت و مشکلاتی نظیر فوت همسر و بیماری و کهولت سن و ... میزان افسردگی آنان را تشدید می‌کند.

این روانشناس بالینی، تقویت ایمنی سیستم بدنی را مورد تاکید قرار داد و در ادامه به تقویت سیستم ایمنی با ابزارهای مختلف اشاره کرد و گفت: سالمندان دیروزی‌هایی هستند که در روزهای تلخ‌تر از کرونا جوانی خود را فدای ما کرده‌اند و در این روزهای سخت به جای ایجاد ترس و تنش، باید برای برقراری آرامش در میان آنها جنگید که بخش اعظم این وظیفه به ما و خانواده‌های ما بر می‌گردد.

وی بر هوشیاری در خصوص مراقبت از سلامتی سالمندان در شرایط کرونایی توام با استرس زدایی و برطرف کردن نگرانی از این قشر تاکید کرد و افزود: اضطراب و نگرانی از ابتلا به بیماری به مراتب از خود بیماری تاثیر مهلک‌تری بر سیستم ایمنی بدن سالمندان خواهد داشت، از این جهت تشدید مراقبت توام با برقراری آرامش و پرهیز از ایجاد هرنوع نگرانی و استرس وظیفه همگانی بویژه وظیفه نهادهای اطلاع رسان است.

نوروزی بر تغذیه سالم جهت ارتقای سیستم ایمنی سالمندان تاکید کرد و افزود: مراقبت از سلامت جسمانی و پیگیری‌های پزشکی وضعیت جسمی سالمندان نیز از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که برخی از سالمندان به دلیل شرایط جسمانی خود بیماری‌های زمینه‌ای دارند و ویروس کرونا بر روی افرادی تاثیر بالایی دارد که بیماری زمینه‌ای مانند دیابت، فشارخون، بیماری خاص و ... داشته باشند.

وی برنامه ریزی برای اوقات فراغت سالمندان در روزهای کرونایی که بدلیل شرایط خاص این بیماری تنهاتر از قبل شده اند و احتمال تشدید افسردگی در آنان وجود دارد را مورد تاکید قرار داد و اظهار کرد: برخی از سالمندان به لحاظ کهولت سن یا نداشتن سواد امکان استفاده از وسایل ارتباط جمعی و فعالیت در فضای مجازی را ندارند لذا پیشنهاد می‌شود که برای آنها تفریحات لذت بخشی تعریف شود.

وی ادامه داد: برخی تفریحات لذت بخش نظیر شطرنج، حل جدول با کمک دیگران، نرمش، پیاده روی در حیاط منزل یا در محیط‌های خلوت، انجام تنفس عمیق، مطالعه کتاب، گوش دادن به موسیقی، تماشای تلویزیون در غنی سازی اوقات فراغت موثر است.

این مقام مسئول در بهزیستی استان مرکزی خواستار تقویت همدلی و ارتباط گیری با سالمندان در شرایط کرونایی بوسیله تماس تلفنی یا تصویری برای تقویت روحیه و نشاط آنان شد و افزود: همنشینی و همدلی در روزهای کرونایی بوسیله ارتباط تلفنی و مجازی بسیار موثر است. باید برای فرار از بیماری کرونا در بین سالمندان رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای آنان بیشتر باشد. خودقرنطینگی، خواندن نماز قضا، دعا، ارتباط با خدا و شکرگزاری، پرهیز از تردد در فضای شهری، تغدیه خوب، خواب خوب، تقویت سیستم ایمنی با استانداردهای غذایی، استفاده از میوه‌جات و سبزیجات تازه از جمله پیشنهادات برای غنی سازی اوقات فراغت و تقویت سیستم ایمنی سالمندان است.

وی با تاکید بر اینکه ضعیف بودن سیستم ایمنی جوان یا سالمند تفاوتی در درگیری او با بیماری کرونا ندارد، افزود: همه ما باید تلاش کنیم تا با رعایت اصول بهداشتی و تغذیه‌ای سیستم ایمنی بدن خویش را تقویت کنیم.

معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان مرکزی با اشاره به اینکه عدم انجام تفریحات لذت‌بخش در دوران خودقرنطینگی خانگی منجر به افزایش افسردگی سالمندان و نیز بعضا مشاجره آنان با همسر یا سایر افراد خانواده می‌شود، گفت: باید به گونه ای فرهنگ سازی کرد که سالمندان متوجه شوند که مجبورند این شرایط را تحمل کنند، چرا که این روزها شیوع بیماری کرونا فاصله بین مرگ و زندگی را کمتر کرده است، از این رو باید یک پکیچ آموزشی خاص برای سالمندان و سایر افراد از طریق رسانه‌ها ارائه شود.

وی بر پرهیز از ایجاد فضای تکراری در محیط خانه برای سالمندان تاکید کرد و افزود: آموزش با تاکید بر تغییر شرایط حضور در اجتماع برای لذت بردن از در خانه ماندن ضرورت دارد و باید فضای خانه را به گونه‌ای تلطیف کرد که تکراری نباشد. باید به سالمندان اطمینان داده شود که این شرایط موقت است و بزودی از این مقطع عبور خواهیم کرد. آنها باید خود را با این وضعیت وفق دهند و بدانند که مجبور به گذران روز و شب با این شرایط هستند و اگر فرهنگ سازی لازم در این رابطه صورت گیرد قطعا مشاجره و افسردگی بوجود نخواهد آمد.

بر اساس این گزارش، یافته‌های علمی نشان می دهند که آسیب‌پذیری جامعه سالمندی در برابر ویروس کرونا بسیار زیاد است و توجه به سلامت روان این افراد با اقداماتی همچون ورزش، تغذیه مناسب و حفظ تعاملات اجتماعی با رعایت بهداشت فردی در شرایط کرونایی ضرورت داشته و چه بسا الزامی است.

در این روزها نباید با اظهارات نسنجیده یا حتی بیان شفاف وضعیت آسیب پذیر سالمندان در برابر کرونا، ترس و اضطراب را در وجود آنان ایجاد کرده و سلامت روانی آنها را مخدوش کرد. بسیاری از سالمندان از مشکل سلامت جسمی متاثر از کهولت سن برخوردارند و مخدوش شدن سلامت روان آنها را افسرده تر خواهد کرد.

اضطراب و افسردگی غیرطبیعی می‌تواند سیستم ایمنی پدران و مادران یا پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های ما را دچار اختلال کرده و آنان را مستعد ابتلا به بیماری‌های جسمی و روحی کند.

در این روزهای کرونایی بیشتر هوای آنها را داشته باشیم.