چرا فنلاندی‌ها راست می‌گویند؟

"سریشتی چادهاری" خبرنگار هندی‌الاصل پس از سفر به فنلاند نگرش خود در مورد مردم "راستگو" و "روراست" این کشور را با بررسی ریشه‌های فرهنگی، دینی و رفتاری آنها بیان می‌کند. او از میزان صداقت، روراستی و صراحت در فنلاند به عنوان یکی از کشورهای "نوردیک" (کشورهای شمالی) به شگفت آمده و از ارتباط صداقت و شادی این کشور می‌گوید. کشورهای نوردیک از لحاظ جغرافیایی در اروپای شمالی و اقیانوس اطلس شمالی قرار دارند. دانمارک، فنلاند، نروژ و سوئد از کشورهای نوردیک محسوب می‌شوند.

گزارش عصرایران را از نگرش این خبرنگار هندی‌الاصل در مورد صداقت مردم فنلاند بخوانید.

در یکی از روزهای ماه دسامبر به "هلسینکی" پایتخت فنلاند رسیدم. برف تازه خیابان‌ها را پوشانده بود و من عجولانه با پوشیدن دستکش، کلاه و شال‌گردن، خودم را گرم کردم. در ایستگاه قطار برای پیدا کردن بهترین سیم کارت فنلاندی سری به چند غرفه زدم. در این میان متوجه شدم کلاهم را گم کرده‌ام. با ناامیدی تمام مسیر رفته را بازگشتم و به دنبال کلاهم بودم. داخل فروشگاه‌ها را نگاه می‌کردم و با ادای دست و صورت از همه پرسیدم که آیا کلاه من را دیده‌اند. نهایتا پیدایش کردم. روی یک درخت کریسمس کوچک بالای پیشخوان یک غرفه قرار داشت. با لبخند آن را برداشتم.

"بی‌بی‌سی" در با انتشار این گزارش ادامه داد:"فنلاندی‌ها بسیار صادق و روراست هستند". این موضوع یکی از اولین مشاهدات من در مورد فنلاند است. در طول اقامتم در فنلاند به تدریج به این نتیجه رسیدم که صداقت در این جامعه بسیار ارزشمند است و اساس تمام تعامل‌ها را تشکیل می‌دهد. در این جامعه فرض همیشگی صداقت است و اعتماد ضمنی همواره وجود دارد مگر آنکه خلافش ثابت شود.

در تست "کیف پول گم شده"ی ماهنامه "ریدرز دایجست" مردم هلسینکی (پایتخت فنلاند) صادقانه‌ترین رفتار را نشان دادند/ عکس: Scanrail/Getty Images

"یوهانس کانانن" مدرس علوم سوئدی در دانشگاه هلسینکی در این باره می‌گوید: "صادق بودن" یکی از نمادهای فنلاند است.

وی گفت: در انگلیسی جمله و ضرب المثلی وجود دارد که "حقیقت بسیار ارزشمند است و باید به مقدار کم از آن استفاده کرد" اما در فنلاند مردم همواره با صداقت صحبت می‌کنند.

وضعیت کلاه من در فنلاند به هیچ وجه موضوع منحصر به‌فردی نبود و ظاهرا در این کشور اموال گم شده همواره به سمت صاحبان خود باز می‌گردند.

"ناتالی گودت" کارمند دانشگاه "آلتو" ( Aalto) در شهر "اسپو" فنلاند این باره گفت: قرار گرفتن اشیای گم شده و لنگه‌های دستکش روی درختان یک عادت ویژه در فنلاند است.

وی افزود: این دستکش‌ها معمولا روی نزدیک‌ترین درخت‌ها در محل پیدا شدن قرار می‌گیرند. کودکان معمولا دستکش‌های خود را گم می‌کنند. افرادی دستکش‌های گم شده را پیدا کنند. آن را روی نزدیک‌ترین درخت گذاشته تا والدین یا کودکان در راه بازگشت پیدایشان کنند. در جامعه‌ای که بر پایه صداقت می‌چرخد، ادعای یک مالک در مورد کالای گم شده بدون نیاز به سند و مدرک پذیرفته می‌شود.

 چند سال پیش ماهنامه "ریدرز دایجست" آمریکا چالش یا تست "کیف پول گم شده" را در بسیاری از کشورهای جهان انجام داد. گزارشگران این چالش از گم شدن "192 " کیف پول در شهرهای جهان خبر دادند. هر کیف پول دارای 50 دلار، اطلاعات تماس، عکس خانوادگی و کارت‌ ویزیت کاری بود. در پایتخت فنلاند از میان 12 کیف پول گم شده 11 مورد به صاحبان آنها بازگردانده شد. بنابراین هلسینکی عنوان صادق‌ترین شهر در میان شهرهای مورد آزمایش را از آن خود کرد.

فنلاند برای سه سال متوالی به عنوان شادترین کشور جهان انتخاب شده است/ عکس: Getty Images

اما چه چیزی فنلاند را به یک کشور صادق و روراست تبدیل می‌کند؟

کشور فنلاند قدمت چندان زیادی ندارد. کشوری که اینک فنلاند نام دارد سال‌ها تحت پادشاهی سوئد قرار داشت. "سوئدی" زبان طبقه بالا محسوب می‌شد و "فنلاندی" با طبقات پائین جامعه مانند کشاورزان و روحانیان در ارتباط بود. در سال 1809 الکساندر اول پادشاه روسیه فنلاند را از سوئد جدا کرد و موقعیت دوک‌نشین بزرگ را به عنوان کشوری خودمختار به فنلاند داد. دوک‌نشینی نام گونه‌ای فرمانروایی اشرافی است که به دست یک دوک گردانده می‌شود. از آن پس فنلاند به کشوری مدرن تبدیل شد، هویت جدیدش ساخته و شکوفایی زبان این کشور آغاز شد.

"اورپو استرلمان" یکی از فعالان حوزه ادبیات فنلاند از هلسینکی می‌گوید: سرسختی، تواضع، سخت‌کوشی و خداپرستی در مواقع سخت تصویر کلیشه‌ای از مردم فنلاند در جهان است. این ویژگی‌ها ارتباط بسیار نزدیکی با صداقت و روراستی دارند.

فنلاند برای ساخت و ارتقای خودش از میان یک فرهنگ روستایی و زمستان‌هایی شبیه به قطب شمال، مجبور به پذیرش چنین نگرشی بود. کلمه فنلاندی "سیسو" (sisu) به معنای قدرت، مقاومت و سرسختی در هویت ملی و ویژگی‌های فرهنگی این کشور  نقش پررنگی دارد.

زمستان‌های بسیار سرد فنلاند باعث سرسختی، مقاومت و قدرتمند شدن مردم در این کشور شده است/ عکس: Getty Images

فنلاند پس از جدایی از پادشاهی سوئد موفق به ایجاد یک کلیسای "لوتریانی" و اخلاق‌گرای پروتستانی شد. کلیسای لوتریانی نام خود را از "مارتین لوتر" به عنوان یک کشیش اصلاح‌طلب آلمانی و با گرایش اصلاحات پروتستانی گرفته است.

"آنالی پورتمان" و "کلوس هلکاما" در کتاب "میراث لوتریانیسم در فنلاند" با ارزیابی ریشه‌های این مکتب پروتستانی از پیدا شدن منشاء "صداقت" و "روراستی"در این مکتب نوشته‌اند. این دو نویسنده بر این باورند که آموزه‌های شفاهی، مکتوب و تبلیغاتی گسترده این مکتب در ذات خود منجر به فعالیت‌ و زندگی صادقانه می‌شود. کلیسای لوترانی فنلاند یکی از بزرگترین کلیساهای این مکتب در جهان است.

"کانانن" مدرس علوم سوئدی در دانشگاه هلسینکی در این باره می‌گوید: این خصوصیات عمیقا در فرهنگ فنلاند ریشه دارند. حقیقت و صداقت در فنلاند به شکل فوق‌العاده‌ای ارزشمند و مورد احترامند.

وی برای اثبات ارزشمندی صداقت در فنلاند از موضوع دوپینگ دوچرخه‌سواران این کشور در سال 2001 می‌گوید. در آن سال فنلاند میزبان مسابقات قهرمانی اسکی کشورهای "نوردیک" بود. 6 نفر از قهرمانان اسکی فنلاند به دلیل تست مثبت دوپینگ تعلیق و مجازات شدند. این موضوع در مطبوعات کشور به عنوان "ننگ عمومی" مطرح و باعث سرخوردگی اجتماعی شد.

مقاله منتشر شده در مجله بین‌المللی "تاریخ ورزش" در گزارش وقت خود نوشت: برای فنلاندی‌ها رسوایی دوپینگ تنها مساله شرم‌آور نبود، بدترین موضوع سقوط چهره صداقت و سخت‌کوشی فنلاندی‌ها در ورزش است.

کلیسای لوتران هلسینکی سمبل ماندگار ریشه‌های پروتستان این کشور است/ عکس:  Getty Images

کانانن به عنوان یک مدرس علوم سوئدی افزود: در باره مسئله دوپینگ اسکی‌بازان، همه چیز به غرور ملی ربط داشت اما در نروژ و پس از لو رفتن تست دوپینگ یک اسکی‌باز زن، تمام کشور از او دفاع کرد و مردم خواستار سبک‌ترین مجازات برای او شدند.

فنلاندی‌ها به دلیل سطح بالای اعتماد اجتماعی در جامعه احساس غرور و افتخار می‌کنند. این غرور و افتخار شاخص "درک" یک "رفتار صادقانه" در سطح اجتماعی است.

کانانن می‌گوید: در فنلاند دولت یک دوست است، نه دشمن. دولت در جهت منافع جمعی حرکت می‌کند و مقامات دولتی نیز منافع مشترک را در نظر می‌گیرند.

شهروندان شدیدا به دولت، همشهریان، ادارات دولتی و پلیس اعتماد دارند. فنلاندی‌ها همچنین مالیات‌دهندگان خوشحالی هستند. آنها می‌دانند پولشان در جهت منافع جمعی و مشترک مورد استفاده قرار می‌گیرد و مطمئن‌‌اند کسی از مالیات آنها سوء استفاده نخواهد کرد.

"گوکول سیرویناسان" مهندس روباتیک و کارآفرین مقیم "هلسینکی" در این باره گفت: اگر فردی در جامعه‌ای کوچک یک بار مرتکب دروغگویی شود، دیگر "هرگز" قابل اعتماد نیست. فنلاند سه برابر انگلستان مساحت دارد و جمعیتش حدود یک دهم این کشور است. بیشتر شهروندان 5.5 میلیونی فنلاند در مناطق شهری جنوب این کشور ساکن‌اند. بنابراین در چنین جامعه‌ای شانس شناختن دیگران افزایش می‌یابد.

مطالعات نشان داده‌اند که گفتن حقیقت باعث سلامت جسمی و روانی می‌شود/ عکس: Getty Images

سیرویناسان افزود: اگر یک فنلاندی شما را غیرقابل اعتماد بداند، باید بدانید کارتان تمام است و تمام فرصت‌هایتان از دست رفته است. از طرفی فرصت‌های آینده شما نیز به تدریج تمام می‌شود. آنها کسانی نیستند که پشت سر شما غیبت کننداما اگر از کسی خواسته شود به عنوان مرجع، نظری در مورد شما بدهد مشکلاتتان آغاز خواهد شد.

به نظر می‌رسد برای سرزمینی که 3 سال متوالی به عنوان "شادترین کشور جهان" انتخاب شده این نگرش مساله جالبی است.

این خبرنگار می‌نویسد: از زمان ورودم به فنلاند، مشتاق بودم تا دریابم این سطح از "سعادتمندی" چگونه خود را بروز می‌دهد و چگونه شکل می‌گیرد؟

براساس گزارش منتشر شده انجمن روانشناسی آمریکا، خوشبختی با روراستی در ارتباط مستقیم است. این گزارش می‌افزاید: گفتن حقیقت باعث بهبود سلامت جسم و روان می‌شود. در واقع روراستی با سلامت فیزیکی شما نیز ارتباط دارد.

گذشته از صداقت ادعای خوشبختی این ملت در ظاهر مشخص نیست. به دید من فنلاندی‌ها افرادی حامی هستند اما معمولا برای کمک به دیگران دخالت نمی‌کنند. آنها افرادی خوش‌مشرب هستند اما این موضوع در رفتارهای آنها نماد خارجی ندارد. فنلاندی‌ها همچنین افراد شفاف و صریحی هستند که عمیقا از ابراز خود فراری‌اند. با این وجود مردم این کشور مدل ارتباط مستقیم خودشان را دارند.

"استرلمان" به عنوان یکی از فعالان حوزه ادبیات فنلاند سبک ارتباط مستقیم فنلاندی‌ها را به صداقت و صراحت نسبت می‌دهد.

صداقت در جامعه فنلاند بسیار ارزشمند است و پایه‌ی تمام تعاملات به شمار می‌آید/ عکس: Getty Images

استرلمان می‌گوید: ما در گفت‌و‌گوهای ساده و کوتاه بد هستیم. همیشه بهتر است سکوت کنیم تا اینکه بی‌هدف حرف بزنیم.

وی افزود: نگرش مرسوم و قدرتمند این است که در مورد هر چیزی همان گونه که هستند، صحبت کنیم. نه وعده الکی می‌دهیم و نه تلاشی برای تغییر یا جذاب‌تر کردن موضوعات می‌کنیم. فنلاندی‌ها صراحت را به فصاحت ترجیح می‌دهند.

__________________________________________________________________________

اگر یک فنلاندی شما را فردی غیرقابل اعتماد بداند، تمام فرصت‌هایتان از دست می‌رود.

__________________________________________________________________

فنلاندی ها تک تک کلمات خود را جدی می‌گیرند و هر کلمه به معنای واقعی "گفته" آنهاست.

کانانن مدرس دانشگاه هلسینکی که با این موضوع موافق است، در این باره می‌گوید: فنلاندی‌ها تمایل دارند عبارات را به معنای واقعی کلمه بیان کنند. بنابراین اگر یک فنلاندی می‌گوید بهترین همبرگر را می‌خورد، منظورش بهترین همبرگری است که در تمام طول عمرش خورده و با توجه به معیارهای دقیق چنین قضاوتی را در مورد همبرگر دارد.

بیشتر مردم فنلاند در مناطق جنوبی این کشور زندگی می‌کنند، اما منطقه کم جمعیت "لاپلند" در شمال این کشور همچنان در این کشور محبوب است/ عکس: Getty Images

وی در این باره افزود: البته این فرهنگ هم عاری از اشکال نیست. چنین فرهنگی باعث شکل‌گیری تنها یک "واقعیت" در زمان واقعی و در مورد بسیاری از مسائل مانند اقتصاد، فناوری و سلامت می‌شود.

او گفت: کارشناسان چنین حقیقتی را برای ما تعریف می‌کنند یا ما بخش زیادی از آن را در روزنامه‌ها می‌خوانیم. بنابراین ما در تحمل تنوع عقاید اصلا مهارت نداریم و باور عمومی ما این است که تنها یک "حقیقت" و "راستی" وجود دارد.

با این وجود در بیشتر مواقع همان‌طور که فنلاندی‌ها می‌گویند "صداقت بهترین سیاست است"، هرچند عادت کردن به چنین فرهنگی زمان زیادی می‌برد.

خبرنگار با یادآوری یکی از خاطراتش می‌نویسد: یک بار در تعطیلات آخر هفته با یکی از دوستان فنلاندی‌ام به "تورکو" شهری در جنوب این کشور رفتیم. در مرکز شهر گشت زدیم و در کافه و رستوران‌های مختلف غذا و نوشیدنی خوردیم. در هر کافه و رستوران کت‌هایمان را درآورده و به جالباسی کنار در ورودی آویزان کردیم. در هنگام گپ‌و‌گفت و خوردن و نوشیدن نگاهی به کت‌هایمان می‌انداختم. هیچ قفل یا مراقبی برای کت‌هایمان وجود نداشت.

دوست فنلاندی به من گفت: نگران نباش دوست من. "هیچ کس آنها را نمی‌برد" و مدت‌ها طول کشید تا این مساله را باور کنم.

ترجمه: مرثا والا

__________________________________________________

بیشتر بخوانید:

*مردم کشورهای مختلف به کیف پول گمشده چه واکنشی دارند؟

*10 کشور آرام دنیا

*معرفی سرزنده‌ترین اقتصادهای جهان

*چرا جوانان سوئدی تنها زندگی می‌کنند؟ (+عکس)/ ترویج زندگی اشتراکی در استکهلم

در جستجوی اسپیلت در کوه‌های شمیران

تماشاخانه

قهوه ترک یا اسپرسو کدام برنده واقعی هستند؟ دو سبک، دو تجربه (فیلم)

آنچه از بم برجای ماند / ۲۱ سال بعد، هنوز برخی زخم‌ها باز هستند (فیلم)

فیلم های دیگر