شلاق، چوب و باتون/ روایت پناهجویان از خشونت پلیس رومانی

۱۹ اوت سال جاری میلادی، شش پناهجوی سوری به همراه پناهجویانی از مصر به سازمانی غیردولتی در بلگراد، پایتخت صربستان مراجعه و درخواست کمک کردند.

 

آنها برای کارکنان این سازمان غیردولتی شرح دادند که چگونه نیروهای مرزی رومانی آنها را با خشونت به صربستان عقب رانده‌اند. یکی از مهاجران که یکی از پاهایش نیز قطع شده بود، مرزبانان رومانی را متهم کرد که با همان چوب زیر بغلش به ضرب و جرح او پرداخته‌اند.

چنین رفتارهای خشونت آمیزی تنها علیه این هفت پناهجو انجام نشده بود؛ گروه دیگری از پناهجویان که از مسیر ترکیه، یونان و آلبانی خود را به مرز رومانی رسانده بودند نیز تجربه مشابهی را شرح دادند.

این پناهجویان هنگام تلاش برای عبور از مرز رومانی، توسط دوربین‌های حرارتی شناسایی و توسط پلیس مرزی رهگیری شده و درنهایت از سوی مرزبانان با شلاق مورد ضرب و جرح قرار گرفته‌ بودند.

آنها می‌گفتند که اگرچه پیش از آن نیز توسط پلیس مجارستان با چوب مورد ضرب و جرح قرار گرفته بودند، اما هرگز شلاق نخورده بودند. یکی از پناهجویان نیز در اثر ضربات شلاق تقریباً چشم خود را از دست داد.

این شکایت‌ها از جمله گزارش‌های دردناکی است که اسناد آنها توسط سازمان‌های غیردولتی مختلف در مرز صربستان و رومانی جمع آوری شده است.

همه این شهادت‌ها حاکی از یک موضوع است: اینکه پلیس مرزی رومانی و دیگر کشورهایی که در مسیر حرکت مهاجران قرار دارند، بطور گسترده علیه آنها از خشونت استفاده می‌کنند. به گفته شاهدان اکنون در مرز رومانی، رفتارهایی مانند ضرب و شتم، ارعاب و بازگرداندن‌های غیرقانونی، به بخشی از رفتارهای روزانه ماموران تبدیل شده است.

بنا بر برآوردهای یک سازمان غیردولتی در صربستان، روزانه «دست‌کم پنجاه نفر» با استفاده از زور و خشونت از رومانی به صربستان برگردانده می‌شوند. بررسی‌های دیگر سازمان‌های غیردولتی نیز نشان می‌دهد که در هفته بطور متوسط حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ نفر با همین شیوه از مرز رومانی عقب رانده می‌شوند.

بر اساس این گزارش‌ها، برای ضرب و شتم پناهجویان از کابل و باتون استفاده می‌شود، آنها در معرض شوک الکتریکی قرار می‌گیرند یا اینکه لباس‌هایشان آتش زده می‌شود. گاه نیز ماموران با شلیک هوایی مهاجران را می‌ترسانند و مجبور به بازگشت می‌کنند.

برخی از پناهجویان از حضور افرادی تحت عنوان «کماندو» سخن می‌گویند؛ مأمورانی که لباس سیاه پوشیده‌اند و ماسک بر چهره دارند تا شناخته نشوند.

مرزداران رومانی هرگونه رفتار خشونت آمیز را انکار می‌کنند
آن دسته از سازمان‌های رومانیایی که با سازمان بین‌المللی مهاجرت همکاری دارند، می‌گویند که از رفتارهای خشونت آمیز در مناطق مرزی اطلاعی ندارند. پلیس مرزی رومانی نیز هرگونه تخلف در این باره را رد کرده است.

این رفتارها در حالی گزارش می‌شود که بر اساس قانون، نمی‌توان مهاجری را بدون تایید کتبی قاضی یا بدون طی کردن رویه‌هایی که امکان تجدیدنظر درباره تصمیم گرفته شده علیه مهاجران را فراهم می‌کند، اخراج کرد.
مهمتر از همه اینکه هیچ مهاجری را نمی‌توان از حق درخواست پناهندگی محروم کرد و اخراج مهاجران قبل از دادن امکان دسترسی آنها به روند دادرسی، غیرقانونی است.

رومانی در مسیر حرکت مهاجران خاورمیانه و آفریقا
به گفته خانم ایرنا عبدالمقصود، کارشناس كودكان بی سرپرست و جدا افتاده که با انجمن غیردولتی «Infopark» همکاری دارد، پناهجویان پس از ناامیدی از رسیدن به اروپای غربی و شمالی از مسیر کرواسی و مجارستان، اکنون به مسیر رومانی روی آورده‌اند. اما این مسیر در واقع به مسیر ضرب و شتم آنها تبدیل شده است.

رفتار خشونت آمیز نیروهای رومانی و صربستان با مهاجران، حتی در مقر اتحادیه اروپا در بروکسل نیز به بحث گذاشته شده است. این رفتار پیش از این در مرز کرواسی و مجارستان نیز دیده شده بود.

این خشونت‌ها در حالی است که مهاجران قصد ماندن در این کشورها را ندارند و تنها در تلاشند با گذشتن از آنها، خود را به خانواده‌هایشان در شمال و غرب اروپا برسانند.

ایرنا عبدالمقصود می‌گوید: «سوری‌ها و عراقی‌ها عمدتا به آلمان می‌روند. مردانی که به تنهایی سفر می‌کنند نیز معمولا رهسپار فرانسه یا بلژیک می‌شوند تا به کمک افرادی که در این کشورها از پیش می‌شناسند بطورغیرقانونی کار کنند.»

افزایش خشونت‌ها با افزایش شمار مهاجران
رادوس دوروویچ، مدیر یکی از مراکز حفاظت از پناهندگان می‌گوید فشارهای غیرقانونی و رفتارهای خشونت آمیز ماموران رومانی «بیشتر و خونین‌تر» شده است.

او می‌گوید: «اگرچه رفتارهای خشونت آمیز از حدود یکسال پیش شروع شده اما شدت خشونت‌ها در سه چهار ماه اخیر بسیار افزایش یافته است. هرچه تعداد مهاجران بیشترشود، خشونت‌ها نیز بیشتر می‌گردد.»

سازمان‌های غیردولتی صربستان نیز این موضوع را تایید می‌کنند. ایوانا ووکاچویچ، از مرکز فعالیت‌های بشردوستانه «HCIT» که شریک کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد است، می‌گوید که از نیمه سال ۲۰۱۹ میلادی شمار مهاجرانی که از رومانی برگردانده شده‌اند بطور قابل توجهی افزایش یافته و این روند هر ماه رو به فزونی است.

ایوانا ووکاچویچ می‌گوید: «ما با چشمان خودمان کبودی‌ها را روی پوست پناهجویان دیده‌ایم. هیچ چیز توجیه‌گر این خشونت وحشیانه نیست. به این رفتارها باید اخاذی، تخریب وسایل مهاجران و تلفن همراه آنها را نیز اضافه کرد.»

اتحادیه اروپا چه می‌گوید؟
بروکسل می‌گوید که نهاد اجرایی اتحادیه اروپا قدرت تحقیق درباره اتهام سوء رفتارهای ماموران کشورهای عضو را در سطح اروپا ندارد بلکه این خود دولت‌ها هستند که باید درباره عملکرد و اتهام سوء رفتار نیروهای تحت امرشان دست به تحقیق بزنند.

با این حال به گفته پروفسور فرانچسکو مایانی، متخصص قوانین مهاجرت اروپا در دانشگاه لوزان، قوانین این اتحادیه همچنین مقررات شنگن، برگرداندن پناهجویان (پیش از بررسی پرونده درخواست پناهندگی آنها) را ممنوع کرده است. در چنین شرایطی کمیسیون اروپا می‌تواند وارد عمل شود و در صورت نقض قوانین، مجازاتهای اقتصادی را علیه کشور متخلف وضع کند.

اما در این زمینه نیز یک مشکل وجود دارد. کمیسیون اروپا در موضوع معرفی یک کشور به دادگاه اتحادیه اروپا از اختیار تام برخوردار است و اگر از نظر سیاسی تمایلی برای انجام چنین کاری نداشته باشد، هیچکس نمی‌تواند این نهاد را مجبور به چنین کاری بکند.