۰۹ دی ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۹ دی ۱۴۰۴ - ۲۱:۴۰
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۷۵۳۸۹
تاریخ انتشار: ۱۹:۴۹ - ۲۶-۰۳-۱۳۸۸
کد ۷۵۳۸۹
انتشار: ۱۹:۴۹ - ۲۶-۰۳-۱۳۸۸

قدرت نمایی مدنی

تجربه جدید محیط سیاسی ایران
  عصرايران - هر چند اين روزها ، کام ملت ايران ، تلخ از حوادثي است که اخیراً روی داده و سرانجام هم به کشته شدن چند نفر منجر شد ، اما از دل تجمعات و راهپيمايي هاي طرفين در حمايت از نامزد مورد علاقه خود ، يک پديده جديد در فضاي سياسي کشور به وجود آمده که البته در ساير کشورهاي جهان و دموکراسي ها ، امري آشناست.

روز دوشنبه ، حاميان ميرحسين موسوي ، در اعتراض به نتايج انتخابات ، يک راهپيمايي خودجوش را از شرق تهران (فردوسي به سمت امام حسين"ع")  تا غرب تهران (میدان آزادي) شکل دادند.
آنها در طول راهپيمايي خود ، رفتاري آرام و مسالمت آميز داشتند و هر چند با سر دادن شعارهايي خواستار صيانت از آرايشان بودند ، اما ، در بخش اعظم راهپيمايي خود ، شعار"سکوت" سر دادند تا به نوعي تداعي گر فضاي آرامش و جدا کردن حساب خود از اغتشاشگراني باشند که در روز هاي گذشته به اموال عمومي آسيب زده اند.

درست يک روز بعد ، حاميان محمود احمدي نژاد ، در حمايت از نتيجه انتخابات ، تجمعي را در ميدان ولي عصر(عج) تهران و بخشي از مسيرهاي اطراف ترتيب دادند و باسر دادن شعارهايي از احمدي نژاد حمايت کردند.
اينان نيز ، در طول تجمع خود ، رفتاري مسالمت آميز داشتند و صرفاً به سر دادن شعارهاي خود بسنده کردند.

در واقع ، آنچه در اين دو راهپيمايي و تجمع رخ داد ، قدرت نمايي دو طرف بود که هر کدام مي کوشيد با گردهم آوردن افراد بيشتري ، توان مردمي خود را به رخ ديگري بکشد و بدين ترتيب حقانيت ادعاي خود درباره نتيجه انتخابات را ثابت کند.

به بيان ديگر ، اين دو رويداد ، نشانه اي از آن است که در جامعه امروزين ما ، اين باور نهادينه شده که«قدرت با مردم است» و هرکس همراهي مردمي بيشتري داشته باشد ، برنده است و نه الزاماً طرفي که ابزارهاي ديگر قدرت سنتي را دارد.
اگر در تعريف قديمي قدرت ، حضور جمعيت براي "قدرت يابي" و "انجام اقدامات بعدي" مانند حمله به يک هدف بود ، امروز ، اصل حضور جمعيت ، خود ، "هدف" و "قدرت" است و نيازي به اقدامات بعدي نيست زيرا همين که طرفي بتواند تعداد بيشتري از مردم را با خود همراه کند ، خود به خود قدرتمند و برنده است.
 
فايده بزرگ اين قدرت نمايي هاي مدني اين است که برخلاف مسائل ناپيدايي مانند آراي درون صندوق ها ، همه چيز عيان است و هيچ چيز ، قابل پنهان کردن نيست چه آن که اين تجمعات اساساً براي نماياندن است و نه براي کتمان کردن.

در واقع شايد بتوان با اغماض ، انتخابات را دموکراسي پنهان ناميد که تا شمارش آرا ، کسي از نتيجه آن مطلع نيست ولي تجمعات مسالمت آميز مدني را دموکراسي آشکار ناميد که هر لحظه وزن آن ، قابل اندازه گيري است.

اين نکته اي است که احمدي نژاد روز يکشنبه در کنفرانس خبري اخيرش نيز بدان پرداخت و با اشاره به حرف و حديث هاي انتخاباتي و تجمع حاميانش در ميدان ولي عصر(عج) خطاب به خبرنگاران خارجي گفت برويد يک ساعت بعد «مردم» را آنجا ببينيد ؛ همچنين ميرحسين موسوي نيز اشاره مشابهي در اين موضوع به راهپيمايي حاميانش در روز دوشنبه داشت.

البته ، از آنجا که چنين تجربه اي در ادبيات سياسي امروز ايران ، نوپاست ، هنوز نارسايي هاي زيادي در قواعد اين بخش از بازي وجود دارد ؛ از جمله اين که مکان هاي مشخصي براي اين تجمعات وجود ندارد تا مشکلاتي مانند ترافيک و ايجاد مزاحمت براي ساکنين و کسبه به حداقل برسد. همچنين ، فارغ از امکانات اختصاصي هر طرف ، هنوز قاعده الزام آوري براي برخورداري مساوي طرفين از امکانات عمومي مانند رسانه ملي و وسايل حمل و نقل عمومي وجود ندارد.

بايد گفت اگر چنين رفتارهاي مدني و مسالمت آميزي در ادبيات سياسي ايران نهادينه شود ، اساساً جلوي بسياري از تخلفات سياسي مرتبط با دموکراسي گرفته مي شود چه آنکه متخلفان ، حتي اگر بتوانند در پشت پرده کارهاي انجام دهند ، در مواجهه با دموکراسي آشکار ، حرفي براي گفتن نخواهند داشت.

فايده مهم ديگر نهادينه شدن چنين فرهنگي ، اين است که مخالفان سياسي در مواقع حساس ، نياز به رفتارهاي خشونت آميز براي اثبات قدرت خود يا منکوب کردن رقيب نخواهند داشت بلکه با تجمعات قانوني و آرام ، حرف خود را مي زنند و ميزان قدرت عمومي شان را در معرض ديد ناظران قرار مي دهند.

اکنون نيز با برگزاري دو تجمع اخير طرفين وزن مردمي را به نمايش گذاشته اند و مردم نيز به چشم خود همه چيز را مي بينند و قضاوت مي کنند ولي گذشته از اينها ، آنچه باید مورد توجه باشد این است که در شرایط کنونی ، روندها باید در بستری آرام ، مدنی ، قانونی و مسالمت آمیز طی شود چه آن که نباید فراموش کرد همه طرف ها ، قبل از این که طرفدار این و آن باشند ، "ایرانی" هستند و شایسته ایرانی نیست که با هموطن اش گلاویز شود ، بر او رگ گردن متورم کند و زور بازو به رخ هم میهن اش کشد.

 

ارسال به دوستان
آمریکا: ۱۰ فرد و نهاد مرتبط با «تجارت تسلیحاتی ایران و ونزوئلا» را تحریم کردیم راه حل قطعی برای پایان همیشگی اعتراضات: تهران و شهرهای دیگر را تعطیل نکنید! ترور اکرم‌الدین سریع و یک مظنون پررنگ سخنگوی سپاه: اسرائیل خیال خام نکند/ خوب می‌دانند که قدرت موشکی ما چقدر است از جاده ابریشم تا هوش مصنوعی؛ یادداشت‌های یک سفر پژوهشی به چین مجوز برگزاری غیرحضوری کلاس‌های دانشگاه‌ در هفته پایانی نیمسال صادر شد امیرحسین صادقی: من آویزان خط فقر هستم/ همیشه بهای حرف هایم را پرداخته ام/ یقه بسته، جای مهر و تسبیح برخی آقایان خیلی از ماها را اذیت می کند! عضو کمیسیون اصل نود: وزارت نفت پاسخگوی عدم بازگشت پول فروش نفت از سوی تراستی‌ها باشد برگزاری نخستین همایش هم‌اندیشی بانک صادرات ایران با فعالان صنعت پتروشیمی خنده از ته دل سیروس میمنت کنار سمیه مهری؛ قابی پرانرژی (عکس) تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران چهره تازه آنفلوآنزا با علائم جدید/ مینو محرز: حالا حالاها خبری از پایان آنفلوآنزا نیست قتل پدر ۵۰ ساله توسط پسرش در ایلام «خدا سرچشمۀ صلح است»؛ کلیدواژۀ فراموش‌شده در درمان خصومت‌های منطقه یادداشت عراقچی در گاردین: میان دوستان مشترک ایران و آمریکا، آمادگی بی‌سابقه‌ای برای گفت‌وگو وجود دارد