28 میلیون ایرانی تحت استرس آبی

آمارهای جهانی نشان می‌دهد که با افزایش شیوع بیماری کووید-۱۹ میران مصرف آب افزایش جدی یافته است و در ایران نیز متوسط سرانه آب مصرفی شهری ۱۵۰ لیتر برای هر نفر در سال است که ۴۹۲ شهر مصرف سرانه آبی بیش از ۱۵۰ لیتر برای هر نفر در سال را داشتند که این امر نشان می‌دهد که کشور نیازمند اصلاح الگوی مصرف آب است.

به گزارش ایسنا بنفشه زهرایی، استاد دانشگاه تهران و مدیر گروه مدیریت منابع آب و هیدرولوژی امروز در کارگاه بین المللی "کووید-۱۹ و الگوی مصرف آب" با تاکید بر اینکه شیوع این بیماری اثرات زیادی را بر مصرف آب داشته و موجب افزایش منابع آب شده است، گفت: این بیماری علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن منابع آبی، منابع غذایی و انرژی را متاثر کرده است، ضمن آنکه طبق آمارها مصرف انرژی در بخش حمل و نقل عمومی کاهش و در بخش خودروهای شخصی افزایش یافته است.

وی با تاکید بر اینکه در زمان‌های قرنطینه میزان مصرف آب دو برابر شده است، اظهار کرد: بر اساس مطالعاتی که در ایتالیا انجام شده حتی این بیماری بر روی رژیم غذایی خانوارها نیز تغییر ایجاد کرده است.

زهرایی، با اشاره به رسیدن جمعیت کره زمین به ۹ میلیارد و ۶۰۰ نفر تا سال ۲۰۵۰، خاطر نشان کرد: پیش بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۵۰ مصرف غذا دو برابر خواهد شد و مصرف سرانه آب به بیش از ۵ هزار میلیارد متر مکعب خواهد رسید و با روند کنونی کووید-۱۹ این میزان مصرف روند افزایشی خواهد داشت.

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه میزان مصرف انرژی تا سال ۲۰۵۰ افزایش ۲۷ برابری را تجربه خواهد کرد، یادآور شد: تولید محصولات غذایی که یکی از منابع مصرف کننده آب به شمار می‌رود، روند افزایشی خواهد داشت و این در حالی است که جهان با پدیده تغییر اقلیم مواجه است و دراین پدیده انتظار می‌رود که بهره وری بخش کشاورزی تغییرات قابل توجهی خواهد داشت، به گونه‌ای که خاورمیانه ۲۵ درصد کاهش بهره وری در حوزه کشاورزی به دلیل تغییر اقلیم را تا سال ۲۰۸۰ دارد.

وی با تاکید بر اینکه کشورهای خاورمیانه فشار مضاعفی را در اثر این پدیده تجربه می‌کنند، گفت: ۱۲ کشور از ۱۷ کشور خاورمیانه تحت استرس شدید آبی هستند و این در حالی است که تامین آب در این کشورها حتی در شرایط عادی با دشواری همراه است.

مدیر کل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفا، یادآور شد: بر اساس پیش بینی بانک جهانی، بیشترین میزان خسارت اقتصادی ناشی از محدودیت منابع آبی متوجه کشورهای خاورمیانه است، به گونه‎ای که این کشورها ۶ تا ۱۴ درصد از GDP را تا سال ۲۰۵۰ به عنوان خسارت ناشی از تغییر اقلیم از دست می‌دهند که خسارت قابل توجهی است.

۲۸میلیون ایرانی تحت استرس آبی

وی با اشاره به وضعیت ایران در این شرایط، گفت: بر اساس نقشه‌های توزیع جمعیت، ۵۰ درصد مردم در کنار آبریز فلات مرکزی و ۲۵ درصد در حوضه خلیج فارس که ۵۰ درصد آب تجدیدپذیر را در خود دارد، ساکن هستند. این ناسازگاری توزیع جمعیت موجب کاهش تاب آوری خواهد شد.

به گفته وی تا سال ۲۰۱۵ حدود ۵۰ میلیون نفر از جمعیت ایران تحت استرس آبی بودند که با افزایش بارش‌ها و تلاش های انجام شده این میزان به ۲۸ میلیون تا ۳۰ میلیون نفر رسید، ولی در کمترین حالت ۲۸ میلیون نفر از جمعیت ایران همواره تحت استرس آبی قرار دارند.

زهرایی، با بیان اینکه این عدد نشان دهنده آسیب پذیر بودن سیستم تامین آب شرب است، اظهار کرد: تغییرات آب و هوایی و محدودیت منابع آبی دلایلی است که باید سرمایه گذاری برای افزایش تاب آوری را ارتقا دهیم.

اضافه برداشت از آب‌های زیر زمینی

وی برداشت آب‌ از منابع زیر زمینی را قابل توجه دانست و خاطر نشان کرد: میزان برداشت آب‌های زیر زمینی به ۱۴۰ میلیارد متر مکعب رسیده است، ضمن آنکه ۸۳ درصد از تامین آب روستایی، ۶۳ درصد از آب صنعتی و ۵۷ درصد آب شهری وابسته به منابع زیر زمینی بسیار ناپایدار است که حتی در شرایط عادی دچار مشکل هستند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران متوسط سرانه آب مصرفی شهری را ۱۵۰ لیتر برای هر نفر در سال ذکر کرد و ادامه داد: آمارها نشان می‌دهد که ۴۹۲ شهر مصرف سرانه بیش از ۱۵۰ لیتر برای هر نفر در سال را داشتند که این امر نشان می‌دهد کشور نیازمند اصلاح الگوی مصرف آب است.