یکی از عوامل افزایش آمار مرگومیر که امروزه نگرانیهای زیادی را در کشور ایجاد کرده، مراجعهنکردن به موقع به بیمارستانهاست.
روزنامه شهروند در گفتوگو با کارشناسان علت آن را بررسی کرده است.
«کمی آبریزش بینی دارم. فکر کنم سرماخوردگی ساده دارم.»؛ «دمنوش جدیدی که خریدم، حالم را خوب می کند. کرونا ندارم این را مطمئنم.»؛ «کرونا کجا بود؟ جایی نمیروم که بخواهم کرونا بگیرم. نیازی به تست ندارم.»؛ «دیشب که از حمام بیرون آمدم، فکر کنم گرمی سردیام شده، سرما خوردهام، کرونا نیست.»
اینها جملاتی است که از شروع کرونا در کشور بارها و بارها آنها را از اطرافیان خود شنیدهاید. اما چند روز بعد این دیالوگ را از همین افراد شنیدهاید که میگویند: «نفسم به سختی بالا میآید، تنگینفس امانم را بریده است، درد تا بُن استخوانم ریشه دوانده، کاش زودتر دکتر رفته بودم. و با این جمله که کرونا دارم اما در خانه خوددرمانی میکنم. اما کمی بعد خبر فوت همین دوست یا آشنا مدتها ما را به فکر فرو برده که ای کاش زودتر به بیمارستان میرفت و بیماری این قدر در او تا این اندازه ریشه نمیدواند.»
مرگهایی که در کمال ناباوری، کرونا آنها را میآورد و گاه فرصت رسیدن بیمار به بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان را از او میگیرد.
یکی از دلایلی که مسئولان حوزه بهداشت بارها و بارها آن را علت نرخ بالای مرگومیر مردم عادی عنوان کردهاند، مراجعت دیرهنگام به بیمارستانهاست؛ موضوعی که سعید نمکی، وزیر بهداشت بارها به آن اشاره کرده و مسئولان بیمارستانها نیز به آن صحه گذاشتهاند.
چندی پیش رئیس یکی از بیمارستانهای سانتر کرونا در تلویزیون میگفت، بیش از ۵۰درصد از افرادی که در بیمارستان از دنیا میروند، قبل از رسیدن به آیسییو دچار عارضه شدید میشوند؛ به این معنا که ۵۰درصد از مرگها در اورژانس بیمارستانها یا در بخش کووید-۱۹ رخ میدهد.
ویروس موذی همه را تسخیر کرده است
وقتی سروکله کرونا از ووهان چین پیدا شد، کسی فکر نمیکرد که این ویروس تا این اندازه قدرت بازی در نقشهای مختلف را داشته باشد. این ویروس ناخوانده بخش بزرگی از زندگی ما را به خود درگیر کرده است؛ ویروسی که این روزها روح و تن همه ما را در خود تنیده است.
موضوعی که از ابتدای شروع کرونا مطرح شد، این بود که باید مقاومت بدن را در برابر این ویروس بالا برد اما نکته اینجاست که ایمنی بدن هر فردی با شخص دیگر متفاوت است و واکنش بدن هر فرد نسبت به این ویروس در برابر افراد دیگر متفاوت است.
به این نکته نیز باید اشاره کرد که مکانیزم دفاعی روان انسان نیز به یکسری دستورالعملها مجهز است تا در شرایط خطر فرد را از فروپاشی ذهنی حفظ کند؛ یکی از این مکانیزمها که در علم روانشناسی به ان فرافکنی میگویند، انکار است.
اولین سلاح انسان در برابر خطر انکار است
دکتر عباس امیدی، روانپزشک و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد به «شهروند» میگوید: «اصولا افراد در مقابله با بحرانها از اولین سلاحی که استفاده میکنند، انکار است. در حال حاضر به دلیل وجود ترس از ابتلا به این بیماری افراد زیادی را میبینیم که دچار انکار شدهاند و از آنجا که کرونا شباهت زیادی به سرماخوردگی یا آنفلوآنزا دارد، تلاش میکنند به خود القا کنند که در صورت بروز علایم بالینی کرونا، آن را به هرچیزی غیر از کرونا نسبت دهند.»
امیدی تبلیغات اشتباه و نداشتن اطلاعات کافی از این بیماری را دلیل اصلی مراجعهنکردن به بیمارستان میداند و میگوید: «بسیاری از افراد از ترس از دستدادن شغل، شرایط و موقعیت کاری با این که علایم بیماری دارند، اما خودشان را قرنطینه نمیکنند و سرکار حاضر میشوند.»
او ادامه می دهد: «در حال حاضر کرونا به یک انگ اجتماعی تبدیل شده و برخی با پنهانکاری تلاش میکنند به دیگران ثابت کنند که به کرونا مبتلا نیستند؛ این در حالی است که این مخفیکاریها میتواند تا پای جان دیگران را به خطر بیندازد.»
امیدی با اشاره به این که افرادی که بضاعت مالی پایینی دارند، نگرانیهای بیشتری نسبت به کرونا دارند. ترس از بیماری از یک سو و اضطراب از نداشتن پول برای تست و درمانهای دیگر آنها را در برزخ کرونا قرار میدهد. تستهایی که بیحساب و کتاب هر جا قیمتی دارد و با این حال نمیتواند دلیل محکمی برای داشتن یا نداشتن کرونا به حساب بیاید. این خرجها دلیلی شده که همه کرونا خود را سرماخوردگی نشان دهند.
مردم از کرونا میترسند
مجید ابهری، آسیبشناس اجتماعی نیز یکی از دلایل دیررسیدن بیمار به بیمارستان را ترس از کرونا دانسته و میگوید: «مردم از کرونا میترسند و آن قدر اخبار ضدونقیض از کرونا منتشر میشود که مردم از رفتن به بیمارستان واهمه دارند.»
او با گلایه از این که تست کرونا برای اقشار ضعیف گران تمام میشود، تصریح میکند اولین چیزی که در زمان همهگیری یک بیماری مهم است، دسترسی همه به درمان و مراقبتهای پزشکی است اما در حال حاضر به دلیل بالابودن هزینهها بسیاری از افراد نگرانِ دادنِ تستها هستند؛ در حالی که میشد با رایگانکردن تستها، جلوی این نابرابری را گرفت و اتفاقی که در این میان رخ داده این است که ارایه خدمات بهداشتی که کالایی عمومی است، به کالایی اختصاصی تبدیل شده است.
او با اشاره به این که برخی از داروهایی که میتواند در درمان کرونا موثر باشد و صدها میلیون تومان هزینه دارد، ادامه میدهد: «این وظیفه دولت است که جلوی این نابرابری را بگیرد.»
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه میدهد: «نباید شرایط به گونهای ادامه پیدا کند که فردی که شرایط مالی خوبی دارد، بتواند درمان شود و افراد مستمند نگران درمان باشند. به همین دلیل دولت باید بودجه کلانی را به این بخش تخصیص دهد تا همه اقشار جامعه بتوانند به یک میزان از خدمات درمانی استفاده کنند.»
پزشکان اطلاعاتشان بهروز باشد
ابهری با اشاره به این که نمیتوان از برخی از اشتباهات پزشکی در این زمینه چشمپوشی کرد، ادامه میدهد: «برخی از پزشکان نیز اطلاعات بهروزی ندارند و وقتی بیمار به آنها مراجعه میکند، به آنها اطمینان میدهد که یک سرماخوردگی ساده است اما بیمار دو هفته بعد با علایم شدیدتر راهی بیمارستان میشود که در این مواقع دیگر کاری از دست کسی ساخته نیست.»
او ترس عمومی مردم از برخی بیمارستانها را نیز عامل دیگری برای مراجعهنکردن به بیمارستان میداند و میگوید: «به طور مثال در حال حاضر بیمارستان مسیح دانشوری به علت سانتربودن در درمان بیماران کووید-۱۹ بسیار معروف است.
از آنجا که تعداد زیادی بیمار در این مرکز درمانی پذیرفته میشوند، تعداد آمار افراد فوتشده بالا میرود و این سبب میشود که مردم شهر از نام این بیمارستان واهمه داشته باشند. این ترس در شهرستانها به دلیل وجود یک بیمارستان در کل شهر بسیار بیشتر است و باعث میشود که بیمار کل درمان را کنسل کند و پیش خودش بگوید چون فلانی و فلانی در آن بیمارستان مُردهاند، پس به آنجا نرود بهتر است.»