روز سه‌شنبه‌ای که گذشت با گزارش دو ‌مورد حساسیت در پرسنل «شبکه ملی بهداشت» بریتانیا، نگرانی‌هایی در خصوص واکسن کووید۱۹ ظاهر شدند. از این رو افرادی ‌که در سابقه خود حساسیت به دارو، غذا یا واکسن‌های دیگر را داشته‌اند در زمره موارد احتیاطی قرار گرفتند.

در یادداشت ۲۲ آذر ۱۳۹۹ روزنامه جهان صنعت به قلم شهریار کهن‌زاد اورولوژیست، ‌می خوانیم: این دو بیمار کمی پس از تزریق نخستین دوز واکسن، حساسیت نشان دادند اما با درمان‌های دم دست بهبود یافتند.

واکنش این دو بیمار در مقوله «شبه‌انافیلاکتیک» و نه «انافیلاکسی» جدی قرار می‌گیرد که شدت کم و مخاطره ‌ناچیزی دارد.

هر دو این بیماران سابقه حساسیت‌های شدیدی داشتند به میزانی که ناگزیر از همراه داشتن همیشگی «قلم آدرنالین» بودند. خوشبختانه حال هر دو بیمار بسیار خوب است.

با وجودی که انتظار چنین واکنش‌هایی در به ویژه این دسته از بیماران پیش‌بینی شده بود اما بروز آنها از آن دیدگاه که منحصر به این واکسن و نه به عنوان نمونه «سالانه آنفلوآنزا» بوده است، پراهمیت می‌شود. نکته قابل درنگ در این رویداد هوشیاری و آمادگی ‌هوشمندانه شبکه مدیریت برنامه واکسیناسیون در تشخیص و برخورد اصولی راهگشا در خصوص این ‌عارضه است که سبب دلگرمی برای ادامه برنامه فراگیر ایمن‌سازی خواهد بود.

اصولا در هر پدیده نوظهور درمانی همواره منافع و مناقبی موجودند که باید در یک تراز انتفاعی مثبت مورد ارزیابی قرار گیرند. در نظر داشته باشید که با عنایت به تعدد فراوان واکسن‌های تزریقی دو مورد عارضه اساسا ناچیز بوده و هیچ‌گونه روند ایمن‌سازی را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. این میزان عارضه از تزریق «استروئید» و «آدرنالین» نیز ناچیزتر و قابل چشم‌پوشی‌تر می‌نماید.

پیش‌بینی می‌شود که چنین عارضه‌هایی ‌در یک‌هزارم موارد بروز کنند که در قیاس با فراگیری برنامه و اهمیت حیاتی آن ناچیز می‌نماید. تا اینجای کار پافشاری موکد بر کاربرد با احتیاط در آن دسته از کسانی که سابقه حساسیت‌های دارویی دارند، شده است.

شرکت‌های «فایزر و بیونتک» با تاکید بر موارد فوق رعایت چنین احتیاطی را الزامی دانسته و در این خصوص توصیه‌های لازم را در بروشور دارو افزوده‌اند.

بی‌تردید در گزارش مرحله‌ ‌سوم مطالعه «فایزر-بیونتک» ۴۴۰۰۰ نفر وجود داشتند که در این میان ۴۲۰۰۰ نفر دومین دوز واکسن را نیز دریافت کرده‌اند. با توجه به اینکه در پروتکل‌های این دو شرکت بیماران با سابقه‌ حساسیت قرار نداشته‌اند، طبیعی است که در هیچ‌یک از بیماران فراوان ‌آنها چنین عارضه‌ای مشاهده نشده است.

از سوی دیگر در مطالعه «سازمان غذا و داروی آمریکا» (FDA) که همچنان در جریان است، هیچ نکته نگران‌کننده‌ای دیده نشده است.

همان‌گونه که در نوشتارهای پیشینم اشاره کردم، بررسی‌های این سازمان بسیار فراگیر و با پوشش نژادی، سنی و بیومتریک‌های گوناگون مردم آن کشور صورت گرفته است.

توجه داشته باشید که در گزارش‌های FDA نیز به عدم کفایت یافته‌ها در خصوص کودکان، زنان باردار، مادران شیرده و آنان که دستگاه ایمنی معیوب دارند نیز با صراحت اشاره شده است. در این گزارش‌ها شایع‌ترین عوارض درد ناحیه تزریق، کوفتگی و سردرد بوده‌اند.

ماسک زدن، شست‌وشوی درست و پرتعداد دست‌ها، فاصله‌گیری‌های فیزیکی و قرار نگرفتن زمانبر در فضاهای بسته را همچنان در نظر داشته باشید.