معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان با اظهار تاسف از عدم تدوین دستورالعمل مشخص برای نظارت بر دریافت کنندگان وام ازدواج تا کنون، گفت: باید فکری در جهت تاب آوری جوانان برای بازپرداخت وام ازدواج شود تا زوج های جوان با دریافت وام ازدواج برای رفع بخشی از مشکلاتشان، در ابتدای زندگی به بدهکاران بانکی تبدیل نشوند.

محمد مهدی تندگویان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره پیشنهاد افزایش وام ازدواج به ۸۰ میلیون تومان توسط یک عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۰، با بیان اینکه از جمله بزرگترین اقدامات دولت دوازدهم، به روز شدن پرداخت وام است، اظهار کرد: ما نماینده دولت و مدافع لایحه ارسالی بودجه ۱۴۰۰ از سوی دولت به مجلس هستیم، از سوی دیگر هرساله پس از ارسال لایحه بودجه از سوی دولت به مجلس، رقم وام ازدواج توسط مجلس افزایش می یابد از این رو اگر بانک مرکزی بتواند منابع آن را تامین و دستورالعمل جامعی در راستای نظارت بر دریافت کنندگان و کاهش انحرافات ناشی از افزایش آن ایجاد کند، ما مشکلی با افزایش رقم وام ازدواج نداریم و مخالف آن نیستیم.

تامین اعتبارات افزایش وام ازدواج به ۸۰ میلیون مستلزم نظر کارشناسی است

وی درباره توضیح یک عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۰ مبنی بر تامین اعتبارات افزایش وام ازدواج به ۸۰ میلیون تومان از طریق بخشی از سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری، تصریح کرد: توضیحی که درباره تامین اعتبارات آن داده شده است بحثی تخصصی و مستلزم ارائه نظر تخصصی نماینده سازمان برنامه بودجه کشور و بانک مرکزی است که آیا ارقام بیان شده افزایش وام ازدواج و بازپرداخت آن با توجه معوق کردن اقساط بازپرداخت وام ازدواج توسط برخی شعب به دلیل شرایط پاندمی کووید ۱۹ قابل تامین است یا خیر؟.

آیا زوجین جوان قادر به بازپرداخت وام ۸۰ میلیونی هستند؟/ مبنای افزایش وام چیست؟

تندگویان معتقد است که علت و میزان افزایش وام ازدواج باید به صورت ریشه‌ای بررسی و به آن پاسخ داده شود که افزایش وام ازدواج بر مبنای چه تناسبی و برای پاسخگویی به چه اتفاقی انجام می‌شود؟؛ همچنین رقم اقساطی که زوجین با افزایش رقم وام ازدواج به ۸۰ میلیون تومان و بازپرداخت ۸ ساله بر عهده می‌گیرند به نظر می‌رسد در حدود دو میلیون تومان باشد که خود این رقم نیز از جمله نکات قابل توجهی است که باید در نظر گرفت که آیا زوجهای جوان در ابتدای زندگی قادر به پرداخت آن هستند؟.

معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره علت پیشنهاد افزایش وام به رقم ۸۰ میلیون تومان، ادامه داد: علت این افزایش رقم وام ازدواج چیست؟ چرا پیشنهاد افزایش ۵۰ میلیون به ۸۰ میلیون را داده‌اند و چرا بر فرض مثال پیشنهاد ۱۰۰ میلیون داده نمی‌شود؟ منطق پیشنهاد این اعداد چیست؟ و این افزایش وام قرار است کدام بخش از مشکلات جوانان در ازدواج را حل کند؟ ما بارها درباره این موضوعات سوال کرده‌ایم اما پاسخ مناسبی به آن داده نشده است.

به گفته وی، کمک‌های مقطعی در بحث افزایش وام ازدواج نتوانسته منجر به افزایش امر ازدواج در کشور شود و علیرغم افزایش هرساله وام ازدواج شاهد آمار رو به کاهش ازدواج و افزایش تبعات آن بوده ایم.

کمک‌های مقطعی در امر فرزندآوری راهگشا نیست

تندگویان همچنین درباره پیشنهاد اعطا وام ۲۰ میلیون تومانی در جهت فرزندآوری گفت: در بحث فرزند آوری پیشنهاد من این است که کمک‌های بلند مدت دائمی را جایگزین کمک‌های مقطعی کنیم. ما باید کمک در راستای خانواده محوری و فرزندآوری و داشتن یک خانواده مناسب را جایگزین کمک‌های امر ازدواج کنیم تا به هدف بزرگتر خود یعنی بحران جمعیت کمک کنیم.

وی معتقد است که می‌توان راهکارهایی نظیر معاف کردن بخشی از مالیات برای کسانی که صاحب فرزند شده‌اند را جایگزین اعطا وام ۲۰ میلیون تومانی فرزندآوری کرد. همچنین می‌توان افراد دارای چهار فرزند را که به نوعی خانواده ایده‌آل محسوب می‌شوند را به طور مادام‌العمر از پرداخت مالیات _در بخش خصوصی و دولتی_ معاف و یا از طریق کسورات بیمه برای آن‌ها مشوقی ایجاد کرد.

معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان تصریح کرد: حتی می‌توان حق عائله مندی را به مبلغ مقبولی تبدیل کرد که مورد استقبال قرار گیرد و به طور مداوم بر روی حقوق افراد پرداخت شود. مسکن رایگان، مسکن با حداقل قیمت در بهترین شرایط برای افرادی که دارای چهار فرزند هستند نیز از جمله راهکارهایی برای افزایش فرزندآوری است تا اینگونه منفعت مشوق‌های مادام‌العمر شامل حال خانواده‌ها باشد که به طور حتم مردم نیز استقبال مناسب‌تری خواهند کرد.

تندگویان گفت: پیشنهاد ما به مجلس این است که اگر در پی افزایش جمعیت و فرزندآوری هستند باید مشوق‌های مقطعی را به مشوق‌های دائمی و مادام‌العمر به صورت پلکانی و با جدولی مشخص و با در نظر گرفتن امکانات و اعتبارات کشور تبدیل کنند.

نگران افزایش ازدواج اجباری برای برخورداری از منافع وام ازدواج هستیم

وی با تاکید بر اینکه مباحث مورد توجه این معاونت در افزایش وام ازدواج معطوف به جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی وام ازدواج و انحراف در پرداخت و برداشت آن است، افزود: نگرانی ما ازدواج اجباری به دلیل برخورداری از منافع مالی وام ازدواج است. اگر دستورالعمل درست و جامعی برای دریافت کنندگان در نظارت بر مدل هزینه‌ وجود نداشته باشد، اعطای هرگونه تسهیلاتی که با نرخ پایین و منافع خوب برای دریافت کننده پرداخت شود به ویژه در شرایط بحران اقتصادی فعلی ـ تحریم‌های موجود و شرایط ایجاد شده به واسطه پاندمی کووید ۱۹ ـ امکان بروز هرگونه انحرافی نظیر خرید و فروش وام، ازدواج و طلاق صوری، ازدواج اجباری و... را ایجاد می‌کند.

بسیاری از انحرافات ناشی از افزایش وام ازدواج قابل رصد نیست

معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان گفت: بسیاری از این انحرافات به دلیل عدم وجود دستورالعمل خاص، قابل رصد و شناسایی نیست از این رو نمی‌توان عددی را برای آن در نظر گرفت و گفت این انحرافات سهم کوچکی در افزایش وام ازدواج دارند. حتی خرید و فروش این وام قابل احصاء نیست چراکه پس از دریافت وام تصور می‌کنیم این وام برای امر ازدواج دریافت شده در حالی که این وام مورد خرید و فروش واقع شده است کما اینکه در حال حاضر سایت‌های خرید و فروش وام وجود دارند و فروش وام ازدواج به وفور بر روی این سایت‌ها قرار دارد که همین امر به معنای انحراف از هدف اصلی اعطا وام ازدواج به جوانان است.

تندگویان افزود: همچنین از سوی دیگر بعضا برای دریافت این وام طلاق صوری و رجوع مجدد میان زن و شوهر انجام شده است و در حالی موارد این چنینی وجود دارد که قابل رصد و پایش نیز نیستند چراکه توسط نهادی رصد نمی‌شوند و دستورالعملی بر مبنای نظارت بر آن نیز وجود ندارد.

باید مطمئن شویم این وام صرف امور ازدواج می‌شود

وی ادامه داد: اما نکته حائز اهمیت پس از دریافت وام است، به گونه‌ای که جوان به راحتی بتواند وام ازدواج را دریافت کند اما دستورالعملی نظیر دریافت اسنادی توسط بانک مبنی بر صرف هزینه در امر ازدواج و یا رجوع ناظر بانک برای اطلاع از امر ازدواج و... در جهت نظارت کافی بر دریافت کننده وام وجود داشته باشد تا حتما این مبالغ صرف امر ازدواج شود. این موضوع امری عادی است که در رابطه با پرداخت تمامی وام‌ها در کشور وجود دارد تا تخلف را کاهش دهند.

تندگویان افزود: ما باید مطمئن شویم این وام در امر ازدواج هزینه می‌شود. متاسفانه پس از دریافت وام ازدواج در کشور هیچ دستورالعملی برای نظارت بر آن وجود ندارد و دستورالعمل‌دار شدن آن باید هرچه سریع‌تر انجام شود، رئیس جمهوری نیز دستور آن را به بانک مرکزی داده اما متاسفانه پس از گذشت هشت ماه همچنان اقدامی در این راستا انجام نشده است. همچنین اگر مقرر شود سال آینده به زوجین ۱۶۰ میلیون تومان وام ازدواج تعلق گیرد نگرانی ما از افزایش تبعات آن است.

افزایش وام ازدواج تا کنون منجر به افزایش امر ازدواج نشده است

به گفته وی، این معاونت مخالف افزایش وام ازدواج نیست و هشدارهای داده شده صرفا بر اساس بررسی آمارهای واقعی تابع افزایش وام ازدواج است چراکه علیرغم افزایش وام ازدواج از سال ۹۶ که ۱۰ میلیون تومان بود تا کنون که ۵۰ میلیون تومان است امر ازدواج در کشور کاهش داشته و تبعاتی هم نسبت به آن ایجاد شده است.

معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان با اشاره به سایر مشکلات جوانان در زمینه امر ازدواج نظیر اشتغال ایمن و مسکن ارزان که در صورت تامین نیازی به دریافت وام ازدواج توسط جوانان ایجاد نمی‌شود، در پایان تاکید کرد: تمام حرف ما هشدار آماری است و مخالف پرداخت و افزایش وام نیستیم. به نظر می‌رسد وام ازدواج در مجموع نتوانسته است منجر به افزایش آمار ازدواج شود، بنابراین باید به سوی مشوق‌هایی حرکت کنیم که دربرگیرنده اولویت خانواده و فرزندآوری و دائمی باشند تا بتواند در جهت رشد امر ازدواج در کشور به ما کمک کند.