یکی از دلایل، امکان اهدا به عنوان عیدی است. حتی اگر رسم شما اسکناسِ تا‌نخورده و نو باشد می‌توان لای یکی از اینها گذاشت و هدیه یا عیدی داد. قیمت هر سه هم زیر 50 هزار تومان است.

عصر ایران - تعطیلات عید، فرصتی برای خواندن کتاب است. حال قرار است هر کدام از اعضای تحریریۀ عصر ایران، برای این زمان ویژه 3 کتاب را معرفی کنند. شاید کمکی باشد برای آنها که به مطالعۀ کتاب و گذران این روزها با خواندن علاقه دارند. پیشنهادهای "جعفر محمدی" را خواندید و امروز 3 کتاب پیشنهادی "مهرداد خدیر":

برای تعطیلات نوروزی کتاب‌های متعددی می‌توانم پیشنهاد کنم. اما چند سنجه (معیار) سبب شده تا سه کتابِ «دربارۀ معنی زندگی»، «واقعیت ناپیدا» و «گند‌زدایی از مغز» را پیشنهاد کنم.

سنجۀ نخست این که چون ایام عید است، حال و هوای کتاب، شاد و فرح‌بخش باشد هر چند که کتاب را نباید به شاد و ناشاد تقسیم کرد زیرا هر کتابی ابتهاج خاص خود را دارد.

دوم این که کم حجم باشد تا در تعطیلات، فرصت کنید بخوانید.

معیار سوم هم امکان اهدای آن به عنوان عیدی است. حتی اگر رسم شما اسکناس تا‌نخورده و نو باشد می‌توان لای یکی از اینها گذاشت و هدیه یا عیدی داد. از این رو که قیمت هر سه زیر 50 هزار تومان است.

چهارمین سنجه هم این است که مضمون هر سه با آنچه در رسانه‌های رسمی و در قالب‌های ایدیولوژیک القا می‌شود و در نظام آموزش رسمی به بچه‌ها می‌آموزند تفاوت دارد اما نه آن قدر که در کمند سانسور گرفتار شوند و سانسورچی را به صرافت تدقیق بیندازد چرا که نکات مورد نظر را در این نوشته نخواهم آورد!

پنجم هم این که نوع نگاه خواننده به زندگی را تغییر می‌دهد نه آن‌که تنها بر آگاهی او بیفزاید. آدم دیگری می‌شوید!

دلیل ششمی هم البته در کار است. من کتاب‌هایی را دوست دارم که نیاز نباشد از ابتدا تا انتها خوانده شوند. بلکه فصول جداگانۀ آن در عین ارتباط شخصیت مستقلی داشته باشند. شاید نوعی فدرالیسم کتابی! وقتی یکی از نامزدهای نظامی می‌خواهد با شعار فدرالیسم اقتصادی به صحنه بیاید ما هم از این اصطلاح استفاده کنیم به جایی بر نمی‌خورد!

معیار هفتم این که در عین نو بودن و از نگاه انسان غربی (چون هر سه ترجمه‌اند) با سنت عرفانی و خصوصا ادبی ما سازگارند.

نکتۀ هشتم هم نثر و ترجمۀ پاکیزه است و خوش‌بختانه هر سه چنین‌اند.

حالا که معیارها یا سنجه‌های 8 گانه را مشخص کردم کمی هم از خود کتاب‌ها می‌گویم:

1. دربارۀ معنی زندگی/ ویل دورانت

نویسندۀ «دربارۀ معنی زندگی» بسیار سرشناس است و نام او با «تاریخ تمدن» گره خورده: ویل دورانت.

اگر مجموعۀ تاریخ تمدن را به دلیل قیمت یا حجم در خانه ندارید ولی دوست دارید از ویل دورانت کتابی داشته باشید چه بهتر از این کتاب کوچک و کم حجم و بسیار خواندنی و در واقع بارها خواندنی؟

این کتاب را می‌توان همراه داشت و هر از گاهی خواند و دوباره و سه باره هم خواند و می‌توان هدیه داد. با 33 هزار تومان چه هدیۀ درخور دیگری می‌توانید به دوست خود اهدا کنید؟

من جای شما باشم و کمی امکان مالی هم داشته باشم یکی نمی‌‌خرم. چند تا می‌خرم تا هدیه هم بدهم.

حالا چرا از این کتاب این همه تعریف می‌کنم؟ چون در واقع حاصل اندیشۀ نویسنده به تنهایی نیست. بلکه با مشهورترین متفکران دربارۀ معنی زندگی سخن گفته و از آنها خواسته نظر خود را بگویند. برخی به دقت پاسخ داده‌اند و بعضی به طعنه گفته‌اند چرا برای او بنویسند؟ خودشان در کتاب شان می‌نویسند!

ویل دورانت در مقدمه می‌آورد: « انقلاب صنعتی خانه را نابود کرد، کشف داروهای ضد بارداری خانواده را و ادامۀ نسل را شاید. عشق به پدیده‌ای مادی تجزیه و تحلیل می‌شود و ازدواج به یک آسایش روانی موقت که تنها کمی بالاتر از بی قید و بندی جنسی است و انگار زندگی آدمی به بیماری عظیمی تبدیل شده که باید برای آن چاره‌ای اندیشید و در این چشم‌انداز، هیچ چیز جز شکست و مرگ قطعی نیست.»

این عبارات اما به معنی آن نیست که با کتابی تلخ و مرگ‌اندیش رو به روییم. چنان که خود در پایان به پرسشی که با دیگران در میان نهاده این گونه پاسخ می‌دهد: «ساده‌ترین معنی زندگی، خوشی است. خود شعف و شادی تجربه‌های زندگی و سلامت جسمی. ارضا و آرامش عضلات و حواس و راحتی گوش و چشم و چشایی و اگر کودکان، خوش‌بخت‌تر از بزرگ‌سالان‌اند به این خاطر است که بدنِ بیشتر و روحِ کمتری دارند و می‌فهمند طبیعت بر فلسفه مقدم است و برای دست‌ها و پاهای خود معنایی فراتر از فایده‌های فراوان آنها نمی‌جویند.»

وقتی مجموعه‌ای از ناب‌ترین دیدگاه‌های سرشناس‌ترین افراد را تنها با یک کتاب 33 هزار تومانی می‌توانید در اختیار داشته باشید واقعاً حیف نیست نخرید و نخوانید؟

خوش‌بختانه این کتاب تنها طی 4 سال به چاپ سی و هفتم رسیده است.

ناشر، بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه است و بد نیست به فروشگاه آرامش‌بخش آن در دو راهی یوسف‌آباد تهران هم سری بزنید. برگردان کتاب هم با شهاب‌الدین عباسی بوده و چنان که گفتم ترجمه‌ای است شُسته و رُفته.

2.واقعیت ناپیدا/ کارلو روولی

بسیاری از نکاتی که دربارۀ کتاب «دربارۀ معنی زندگی» آوردم برای «واقعیت ناپیدا» هم صدق می‌کند و افزون بر آن آدمی را حین خواندن به رقص و شعف وامی‌دارد و هیجانی شگرف در تن آدم می‌خزد و می‌خلد:

« بر حسب عرف، چیری را شیرین، تلخ، گرم یا رنگی می‌پنداریم. حال آن‌که فقط اتم‌ها وجود دارند و فضای خالی. اتم‌ها تقسیم ناپذیرند. دانه‌های واقعیت‌اند و خودشان به چیزی تقسیم نمی‌شوند اما همه چیز از آنها ساخته می‌شود... در این رقص بی‌پایان اتم‌ها نه انجامی هست نه کرانه‌ای و ما انسان‌ها مانند مابقی طبیعت جزئی از این رقص بی پایان هستیم... افکار ما از اتم‌هایی کوچک ساخته شده و رؤیاهای ما محصول اتم‌هاست.امید‌ها و عواطف ما به زبانی متشکل از الفبای اتم‌ها نوشته شده است.»

راستش را بخواهید من تنها بخش اول کتاب را خوانده‌ام و آن قدر غرق لذت شده‌ام که سراغ بخش‌های بعدی نرفته‌ام. نوری که همین بخش در وجودم روشن کرد انگار کافی بود!

این کتاب هم در سال 1399 منتشر شده و در مدت کوتاهی به چاپ دوم رسید و شاید اکنون به چاپ سوم هم رسیده باشد. ترجمۀ آن نیز روان است (علی شاهی) و با توجه به این که کتاب در زمینۀ فیزیک عمومی است اما برای مخاطب عام نوشته شده معادل‌های مناسبی برگزیده است.

فرهنگ نشر نو با همکاری نشر آسیم کتاب را منتشر کرده‌اند و مزیت آن شاید بر مورد قبل انتشار در سال 99 باشد.

3. گند زدایی از مغز/ فیث جی. هارپر

در توضیح کتاب عبارتی که در روی جلد آمده کافی است: چگونه علم را به یاری بگیریم و از شر افسردگی، خشم، نگرانی، هراس و وسواس، خلاص شویم.

شاید تصور کنید این کتاب هم در ژانر روان‌شناسی موفقیت و چگونه پول‌دار شوید و چگونه مدیر موفق شوید و از این قِسم کتاب‌هاست که روزگاری رونق داشت. اما نه. از جنس آنها نیست.

چنان‌که در پیش گفتار آمده این کتاب برای کسانی است که حال‌شان از شنیدن نصیحت و توصیۀ دیگران به هم می‌خورد؛ ویژگی غالب متولدان دهه های 70 و 80 خورشیدی!

جلد و رنگ آن و کاغذ استفاده شده هم چشم نواز و سبک است.

هنر نویسنده چنان که از زبان دیگری و در پشت جلد هم آمده این است که مباحث تخصصی و پیچیدۀ پزشکی و روان پزشکی را با چاشنی خنده در کام و ذهن خواننده گوارا می‌کند و تلنگری است به ذهن خودمان.

قیمت این کتاب هم اگر بالا نرفته باشد 40 هزار تومان است و می‌ارزد.

به دلایلی که در بالا آوردم به همین سه کتاب بسنده می‌کنم و معرفی کتاب های دیگر با همین مشخصات را به نوبت دیگر موکول می‌کنم. نوروزتان پیروز و دور از کرونا.

--------------------------------

بیشتر بخوانید:

* 3 کتاب برای تعطیلات عید به انتخاب نویسندگان تحریریه عصر ایران/ جعفر محمدی