وزرای امور خارجه هفت کشور صنعتی جهان موسوم به «جی ۷» با صدور بیانیهای اعلام کردند که به شدیدترین لحن ممکن اقدام «بیسابقه» دولت بلاروس را برای فرود اجباری هواپیمای رایانایر در مینسک و بازداشت خبرنگار ضد دولتی را محکوم میکنند.
به گزارش ایرنا، در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا منتشر شد، آمده است که اقدام دولت بلاروس امنیت مسافران و خدمه پرواز را به خطر انداخت و یک حمله جدی علیه قوانین حاکم بر صنعت هوانوردی به شمار میرود.
وزرای امور خارجه انگلیس، فرانسه، آلمان، ایالات متحده، کانادا، ایتالیا، ژاپن و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این بیانیه همچنین بازداشت رومان پروتاسویچ، روزنامهنگار و فعال سیاسی مخالف دولت بلاروس را حمله به آزادی مطبوعات نامیده و خواستار آزادی بدون قید و شرط وی شدند.
آن ها تصریح کردند که به تلاشها از طریق اعمال تحریمهای بیشتر برای پاسخگویی مقامات بلاروس ادامه میدهند.
بیست سوم نه (دوم خرداد ) به دستور آلکسی لوکاشنکو، رئیس جمهوری بلاروس یک جنگنده نیروی هوایی بلاروس، هواپیمای مسافربری متعلق به شرکت رایان ایر را وادار به فرود کرد. این هواپیما با ۱۲۳ مسافر از آتن راهی ویلنیوس، پایتخت لیتوانی بود.
بر اساس گزارش رسانههای بلاروس، لوکاشنکو دستور رهگیری و فرود اجباری هواپیمای مسافربری را بر پایه خبری مبنی بر حمل بمب توسط هواپیمای مسافربری صادر کرده است. ماموران امنیتی در هواپیما بمبی نیافتند اما توانستند پروتاسویچ را دستگیر کنند.
این وبلاگنویس یکی از سرسختترین مخالفان لوکاشنکو بهشمار میرود و در لیتوانی زندگی می کند. نهادهای امنیتی بلاروس او را در فهرست تروریستهای خطرناک قرار دادهاند. هواپیمای بوئینگ ۷۳۷-۸۰۰ رایان ایر عصر دیروز پس از چند ساعت توقف مینسک را به مقصد لیتوانی ترک کرد.
رهبران اتحادیه اروپا و آمریکا با صدور بیانیههای جداگانهای رفتار دولت بلاروس را محکوم کردند. «اورسولا فون» رئیس کمیسیون اروپا قول داد که این حادثه را بدون عواقب ترک نکند. «هرگونه نقض قوانین حمل و نقل هوایی بین المللی عواقبی را به دنبال دارد. غیرقابل قبول است که هواپیمای رایان ایر که از آتن به ویلنیوس در حال پرواز است، مجبور به فرود در مینسک شود.»
دبیرکل ناتو هم این حادثه را خطرناک خواند و گفت نیاز به تحقیقات بین المللی دارد. وزارت امور خارجه اتریش نیز بر لزوم تحقیقات در این باره صحبت کرد.
شورای اروپا همچنین پیشنهاد کرده است که پرواز هواپیماهای بلاروس بر فراز کشورهای اروپایی منع شود و شرکت های هواپیمایی اروپایی از پرواز هواپیماهای خود بر فراز بلاروس خودداری کنند.