پاسخ یک ویروس‌ شناس به شایعاتی پیرامون واکسن‌ های کرونا

ویروس شناس و رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر لزوم مقابله با شایعات پیرامون واکسیناسیون کرونا، در عین حال توضیحاتی پیرامون مدت زمان ایمنی‌زایی واکسن و تاثیر آن در برابر جهش‌های ویروس ارائه کرد.

دکتر سید علیرضا ناجی در گفت‌وگو با ایسنا، در واکنش به شایعاتی پیرامون تزریق واکسن کرونا که گاها به نقل از برخی ویروس‌شناسان معروف دنیا و در فضای مجازی مطرح می‌شود، گفت: متاسفانه به علت خلاء اطلاع رسانی وزارت بهداشت و صدا و سیما، جلوی شایعاتی نظیر همین شایعه اخیر مبنی بر اینکه «افراد ۲ سال پس از تزریق واکسن کرونا فوت می‌کنند» گرفته نمی‌شود. چنین موضوعی به لحاظ علمی اصلا امکان پذیر نیست و هیچ مطالعه‌ای در این باره صورت نگرفته است. البته در تمام دورانی که واکسیناسیون کرونا در حال انجام است تیم‌های فرانسوی به علت شکست اقتصادی که در ساخت واکسن داشتند، بدون مطالعه مشخص صحبت‌های اینچنینی مطرح می‌کنند.

این ویروس شناس افزود: هر خبری که اعلام می‌شود باید با مطالعات علمی تطابق داشته باشد و اینکه آن حرف از قول چه کسی نقل می‌شود، مهم نیست؛ بلکه تطابق با مستندات علمی است که اولویت دارد. نکته مهم‌تر این است که واریانت‌های ویروس، ناشی از واکسیناسیون نیست، اکثر واریانت‌های کنونی اتفاقا پیش از آغاز واکسیناسیون اتفاق افتاده است و این از ویژگی‌های ویروس است که با گردش در جوامع جهش پیدا می‌کند و اینگونه نیست که با آغاز فرایند واکسیناسیون شاهد جهش‌های ویروس باشیم. در برخی مناطق بدون اینکه ارتباط جغرافیایی بین دو واریانت وجود داشته باشد، می‌بینیم برخی افراد دچار واریانت و موتاسیون‌های مشابه در نقاط دیگر شدند و این موضوع به دلیل هوشمندی ویروس است.

ناجی ادامه داد: دومین گزاره نادرستی که اعلام شد این بود که تزریق واکسن و تشکیل‌ آنتی‌بادی سبب بدتر شدن بیماری می‌شود. در برخی بیماری‌های ویروسی به واسطه تشکیل آنتی بادی وضعیت بیماری بدتر می‌شود اما، چنین موردی در خصوص ویروس کرونا اصلا شناسایی نشده است. در حال حاضر حدود ۱.۸ میلیارد نفر در دنیا واکسن کرونا دریافت کردند اما آیا دچار چنین مشکلاتی شده‌اند؟ در مواجهه با اخبار باید دنبال تایید آن باشیم. متاسفانه برخی افرادِ کاسب ضد سلامت موجب انتشار شایعات شدند و حتی از برخی می‌شنویم که به خاطر این شایعات می‌خواهند نوبت دوم واکسن را دریافت نکنند و این جای تاسف دارد که چرا واکنش‌ها به شایعات به موقع نیست.

وی درباره اینکه پس از چه مدت از تزریق واکسن، در برابر کرونا ایمن می‌شویم، اظهار کرد: معمولا ۲۱ روز بعد از تزریق دُز دوم واکسن مصونیت کاملی شکل خواهد گرفت.

ناجی درباره آخرین جهش‌های ویروس کرونا، بیان کرد: آخرین واریانتی که اطلاعاتی از آن داریم باز هم مربوط به انگلستان است. نکته جالب این است که محل‌هایی که واریانت‌ها را شناسایی می‌کنیم مناطقی هستند که توریستی هستند. البته در انگلستان و سایر نقاطی که سعی کردند میزان واکسیناسیون را افزایش دهند هرچقدر هم که واریانت‌های مختلفی به وجود آید ممکن است میزان شیوع بیماری تغییر کند؛ اما موارد شدید و مرگ و میر بیماری رخ نمی‌دهد و این از اثرات واکسن است.

وی افزود: واکسن‌ها در برابر واریانت‌های برزیلی، هندی و بریتانیایی تا حدودی پوشش دهی مناسبی دارند ولی بیشترین نگرانی ما از واریانت آفریقای جنوبی است که واکسن‌ها عملکرد خیلی خوبی در برابر آن ندارند ولی نمی‌توان گفت کاملا هم بی اثر هستند. از این رو شرکت‌های داروسازی بزرگ شروع به تولید واکسن‌هایی علیه این جهش کرده‌اند.

ناجی گفت: با توجه به اینکه مواردی از ویروس هندی و آفریقایی در کشور ما هم مشاهده شده است و با توجه به اینکه سرعت واکسیناسیون بالایی نداریم، باید بر کنترل بیماری اهتمام ورزیم. با توجه به اینکه به نظر می‌رسد واریانت‌های آفریقای جنوبی و هندی در حال پخش شدن در کشور هستند و تعداد موارد ابتلای روزانه بالا است، این موضوع نشان از گردش ویروس در جامعه دارد و باید با روش‌های بهداشتی و محدودیت اجتماعی جلوی آن را بگیریم.

وی همچنین تاکید کرد: در حال حاضر علی‌رغم تمام مشکلات اقتصادی در مورد باز شدن تالارهای پذیرایی نگرانی‌هایی داریم ولی باید بدانیم کنترل بیماری نکته بسیار مهمی است.

این ویروس شناس درباره واکسیناسیون سنین زیر ۱۸ سال نیز گفت: در حال حاضر واکسن فایزر و مدرنا برای افراد ۱۲ تا ۱۸ سال تزریق می‌شود و واکسن اسپوتنیک برای خود روسیه مجوز این تزریق را با دُزهای متفاوت داده است. در ایران هم واکسن انستیتو پاستور در حال انجام مطالعاتی در این زمینه است و ان‌شاءالله بتوانیم پیش از مهر ماه افراد زیر ۱۸ سال را واکسینه کنیم اما اگر تا مهرماه چنین توفیقی حاصل نشد امیدوارم این امکان وجود داشته باشد که برای دانش‌آموزان واکسن‌هایی که مجوز تزریق به این گروه سنی را گرفتند، وارد کنیم. کودکان و نوجوانان از منابع مهم انتقال ویروس هستند و کنترل اپیدمی بدون واکسیناسیون آنها امکان پذیر نیست.