دود خاموشی استخراج رمزارزها در چشم اقتصاد

امید علوی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه مصرف انرژی رمزارزها در دنیا را خیلی دقیق نمی‌توان اندازه‌گیری کرد، گفت: مصرف انرژی رمزارز را از روی قدرت پردازش یا هش‌ریت شبکه محاسبه می‌شود. با تخمین زدن مقدار هش‌ریت و تعداد دستگاه‌هایی که در دنیا وجود دارد، میزان مصرف برق شبکه بیت‌کوین را محاسبه می‌کنند. از آنجایی که بیشترین ماینینگ رمزارز مربوط به بیت‌کوین است، معمولا ملاک مصرف برق هم مصرف بیت‌کوین است.

وی ادامه داد: در حال حاضر هش‌ریت شبکه بیت‌کوین حدود ۱۸۰ اگزاهش است و تخمین می‌زنیم که حدود ۱۴ هزار مگاوات‌ساعت یا ۱۴ گیگاوات ساعت مصرف شبکه بیت‌کوین در دنیا باشد، البته  در حداکثر حالت ممکن اگر این دستگاه‌ها نسل دوم یا چیپست‌های ۲۴ نانومتری و ۱۶ نانومتری باشند، درصورتی که چیپ‌ست‌هایی که اکنون تولید و استفاده می‌شوند ۷ و ۵ نانومتری است، بنابراین در بدترین حالت، مصرف کل شبکه بیت‌کوین ۱۵ هزار مگاوات‌ است.

خاموشی‌های کشور ارتباطی به ماینینگ ندارد

این فعال حوزه رمزارز درباره سهم ایران از صنعت ماینینگ توضیح داد: در ایران عدد ماینینگ قانونی ۳۰۰ مگاوات است و اگر استخراج غیرقانونی را هم ۳۰۰ مگاوات در نظر بگیریم، مجموع استخراج حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ مگاوات می‌شود و از لحاظ درصدی بین ۴ تا ۵ درصد کل شبکه بیت‌کوین را می‌توان برای ایران در نظر گرفت. این عدد در دنیا و حتی در ایران عدد بزرگی نیست. ما ۶۰ هزار مگاوات تولید برق داریم و ۶۰۰ مگاوات، یک درصد این مصرف است، بنابراین مشکل قطعی برق و خاموشی‌های کشور چه در زمستان و چه تابستان با این موضوع حل نخواهد شد و خاموشی‌های کشور ارتباطی به ماینینگ ندارد.

علوی با بیان اینکه سوءمدیریت را گردن کوتاه‌ترین دیوار یعنی ماینینگ می‌اندازند، گفت: در پنج سال گذشته هیچ سرمایه‌گذاری جدی در حوزه انرژی در کشور انجام نشده و این هم به دلیل سوءمدیریت است. بدهی بخش خصوصی و بخش نیروگاهی کشور پرداخت نشده، نیروگاه‌ها مستهلک شدند و نتوانستند تعمیرات اساسی انجام دهند. تمام اینها دست در دست هم داده و تولید برق در کشور کاهش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: وزارت نیرو از اتفاقاتی که در چند سال گذشته افتاده از جمله تحریم‌ها و گران شدن نرخ ارز که بسیاری از صنایع را تحت تاثیر قرار داده بود، استفاده کرد و تولید برق را افزایش نداد. در این مدت، ظرفیت اسمی ما که ۷۰ هزار مگاوات بوده و ظرفیت عملیاتی که ۶۰ هزار مگاوات بوده به شدت کاهش پیدا کرده است. در دو سال گذشته بارندگی خوب بود و صنایع تعطیل بود، اما امسال صنایع جان گرفتند و بارندگی کم شد، به همین دلیل کشور با مشکل قطعی برق مواجه شد.

نائب‌رئیس کمیسیون بلاک‌چین و رمزارز سازمان نصر خاطرنشان کرد: هر سال باید طبق برنامه‌های توسعه کشور، افزایش مصرف برق را بین ۵ تا ۷ درصد در نظر بگیریم اما وزارت نیرو تولید برق را به اندازه افزایش مصرف برق افزایش نداده و به همین دلیل الان با خاموش کردن صنایعی مانند استخراج و صنایع پرمصرف، سعی می‌کنند جلوی خاموشی‌ها را بگیرند. در زمستان هم از خاموش کردن معابر و صنعت ماینینگ استفاده کردند.

علوی گفت: صنعت ماینینگ را خاموش کردند، صنعت‌گران ناامید شدند اما در مقابل کسانی که به دلیل خاموشی چراغ‌ها و ایجاد ناامنی، در جاده‌ها و خیابان‌ها تصادف کردند و جانشان را از دست دادند، در مقابل افرادی که در خیابان مورد دزدی و ضرب و شتم قرار گرفتند، چطور می‌توانید پاسخگو باشید؟ متاسفانه در کشور نظارت و بازرسی دقیقی صورت نمی‌گیرد، در آن صوت مسوولان وزارت نیرو باید به خیلی از این سوالات پاسخ می‌دادند.

وی با اشاره به مصوبه هیات دولت در ۱۳ مرداد ۱۳۹۸ برای رسمی کردن صنعت ماینینگ در ایران، بیان کرد: این مصوبه بندهای بدی داشت که تبعاتش را امروز می‌بینیم.

نرخ صادراتی قرار دادن برای حامل‌های انرژی صنعت ماینینگ، چه گاز و چه برق، برای وزارت نیرو انحصار ایجاد کرد و با بالا تعریف شدن قیمت برق، زمینه زیرزمینی شدن صنعت ماینینگ فراهم شد. ما بارها در مقالات و نشست‌های مختلف اعلام خطر کردیم که صنعت استخراج زیرزمینی می‌شود اما هیچکس گوش نکرد و امروز شاهدیم که سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در کشور انجام نمی‌شود و به کشورهای همسایه، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان می‌رود و کشور از این نعمت جدید بی‌بهره می‌ماند.

صنعت ماینینگ را شش ماه خاموش کردند

نائب‌رئیس کمیسیون بلاک‌چین و رمزارز سازمان نظام صنفی رایانه‌ای ادامه داد: امیدوارم دولت جدید از دید بازتری برخوردار باشد، ما می‌بینیم که رئیس جمهوری اعلام می‌کند که دستگاه‌های ماینینگ چهار ماه خاموش باشند. صنعت استخراج دو ماه در زمستان خاموش بود، چهار ماه در تابستان. کدام صنعت با شش ماه خاموشی می‌تواند دوام داشته باشد؟

علوی با بیان اینکه در دولت جدید باید با نگرش دقیقی به صنعت رمزارزها و پدیده استخراج نگاه شود، افزود: وضعیت اقتصادی کشور، رشد بسیار چشمگیر رمزارزها در ۱۲ سال گذشته، ظرفیت‌هایی که می‌تواند برای اقتصاد داشته باشد و حتی تهدیدهایی که می‌تواند داشته باشد، تمام اینها رگولاتور را به قانون‌گذاری و نگاه دقیق و نظارت به این حوزه وادار می‌کند. رگولاتور موظف است هرچه سریع‌تر قانون‌گذاری و نظارت کند و فضای کسب‌وکار و درآمد را برای ایرانیان امن و شفاف کند.

وی خاطرنشان کرد:‌ همین حالا نزدیک به ۴۰ مرکز قانونی استخراج رمزارز داریم که در هر کدام از این مراکز به صورت مستقیم بین ۲۰ تا ۵۰ نفر مشغول به کار بودند و حالا بیکار شدند؛ برای تمام این تجهیزات و زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری و هزینه شده و اینها می‌توانستند کالایی را تولید کنند که در اقتصاد تحریمی به کشور ما کمک کند و وارد چرخه اقتصاد شود و فشار ارزی را کاهش دهد، اما سوء مدیریت و نگاه سلبی و انحصاری وزارت نیرو دودی را بلند کرده که چشمان کشور را می‌سوزاند و امیدوارم دولت بعدی اشتباهات این دولت را تکرار نکند.