عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر - مهران مدیری در ابتدای شروع سری جدید برنامۀ دورهمی (فصل پنجم) که به شکل مسابقه برگزار می‌شود اعلام کرد برنامه آنها کپی از یک برنامه خارجی است.

مدیری گفت: «هر برنامه‌ای مثل تاک‌شو، مثل مسابقه و … یک نمونه اصلی دارد، بقیه کپی‌اند. یعنی یک کشوری یک اصل می‌سازد بقیه کشورها از آن کپی می‌کنند. این برنامه هم کپی است. جزء به جزء آن کپی است. سعی کرده‌ایم خیلی خوب کپی کنیم، کپی درجه یک داشته باشیم، این مهم است و کپی هم باید درجه یک باشد.»

دانلود

فیلم اصلی

از شروع فصل اول برنامه دورهمی در سال 1395 همیشه این قضیه مطرح بود که دورهمی کپی از یک برنامه پر مخاطب کشور هندوستان به اسم «شب‌های طنز با کاپیل / Comedy nights with Kapil» است. علاوه بر ساختار برنامه و جزیی‌ترین اجزای صحنه حتی میز مهران مدیری و نشستن در بین جمعیت در دورهمی و در نظر گرفتن جایگاه اختصاصی برای او نیز کپی از این برنامه هندی بود فقط با یک تفاوت که در برنامه هندی یک بخش رقص و آواز هندی وجود داشت که در برنامه دورهمی این بخش حذف شده و خواننده‌هایی آهنگ هایشان را در برنامه می‌خواندند.

در این چند سال مدیران تلویزیون و برنامه‌سازان دورهمی در این باره عمدتا سکوت اختیار کرده و غیر از مواردی معدود هیچ‌گاه نه به این مسائل جوابی دادند و نه قبول کردند برنامۀ آنها کپی است.

حال از شروع فصل 5 خودشان اعلام کرده‌اند برنامه کپی است، حتی منتی هم بر سر مخاطب گذاشته‌اند: کپی درجه یکی انجام داده‌ایم!

فصل پنجم دورهمی کپی از یک مسابقه شبکه «فاکس / Fox» آمریکاست که راب لو (هنرپیشۀ آمریکایی) آنرا اجرا می‌کند و نام برنامه هم (Mental Samurai / سامورائی ذهنی) است و از ۲۸ اسفند ۱۳۹۷ پخش آن آغاز شده است.

البته گویا این کپی دورهمی چنان مطابق بر اصل است که جز اعتراف به آن به شکلی در قالب طنز توسط مهران مدیری چاره‌ای نداشته‌اند.

برنامه راب لو در شبکه فاکس آمریکا

ابتدا باید به آقای مدیری یادآوری کرد در تمام دنیا کپی نمی‌کنند بلکه هر کشوری که بخواهد برنامه ای شبیه به برنامه اصلی بسازد از سازندگان آن حق و مجوز انجام این کار را خریداری می‌کند.

مثلا مشابه برنامه استعدادیابی « america's got talent / استعداد آمریکایی» در بسیاری از کشورهای دیگر دنیا ساخته شده است ولی همگی آنها مجوز ساخت و کپی چنین برنامه‌ای را از شبکه «ان بی سی» آمریکا خریداری کرده‌اند و حتی شبکه «ان‌بی‌سی» کارشناسان و مشاورانی را هم در کنار آنها قرار می‌دهد تا به لحاظ کمی وکیفی از برنامه اصلی تخطی نکنند و اعتبار برند آنها را زیر سؤال نبرند.

چند ماه قبل هم انتقاداتی به کپی بودن برنامه "سیم آخر" رضا رشیدپور وارد شد که این مسابقه از روی یک مسابقه تلویزیونی در کانال ۱۲ اسراییل ساخته شده و حتی واکنش روزنامه تایمز اسراییل را نیز در پی داشت.

این مسابقه با نام Boom در سال ۲۰۱۴ از کانال ۱۲ تلویزیون اسراییل پخش شده و برنامه بسیار پرطرفداری بوده است، اما در جواب رشید پور با لحنی طعنه آمیز به این نظرها و انتقادات واکنش نشان داد و گفت:

«در هفته گذشته مطالبی رو چسبوندن به برنامه ما، اطلاعات شون ناقص بود. من الان تکمیل می‌کنم. همین چند ساعت پیش، پرسش‌ها رو هم از اون ور آوردن. سه چهار نفر بودن با عینک آفتابی، یکی دو تا کیف سامسونیت، آوردن سوال ها رو دادن، گفتن واو به واو همینا رو می خونید. پول‌هاشون رو گرفتن و رفتن. چون ما با شما چیز پنهانی نداریم، گفتیم همینم بگیم که بدونید، سوال ها هم از اون ور اومده، همه از اون ور».

کپی برداری مسابقه «سیم آخر» از مسابقه boom

حال که صداوسیما رد، انکار، طعنه و تمسخر را کنار گذاشته (حداقل در این مورد اخیر برنامه دورهمی) و به اینجا رسیده‌ است که خود اعلام می‌کند برنامه آنها کپی است باز این رویه یک حرکت رو به جلو قلمداد می‌شود و به شعور، دانش و آگاهی مخاطب در سال 1400 توهین نمی‌کنند. ولی باز این لحن تفرعن آمیز و منتی که برسر مخاطب می‌گذارند که ما کپی درجه یکی انجام داده‌ایم (حتی به شوخی) هم قابل درک نیست!

یک قانون نانوشته در رسانه وجود دارد که: مخاطب در مورد خطا یا اشتباهی که خود به آن اعتراف کنید، بخشنده است و دورهمی سازان از این تکنیک بهره گرفته اند.

باید به مهران مدیری، برنامه سازان دورهمی و صدا و سیما گفت از این کپی‌سازی هایتان لذت ببرید چون که ایران عضو معاهده‌های بین المللی حمایت از آثار ادبی و هنری (کپی رایت) نیست والا به این سادگی‌ها نمی‌توانستید برنامه کپی بسازید و با آن پُز هم بدهید که جزء به جزء آن کپی است و سعی کردیم خیلی خوب کپی کنیم!

فقط یک نکته به ظاهر ساده اما بسیار مهم آقای مدیری! آن نقاشی که در قسمت دوم نشان دادید اسمش پسر انسان اثر رنه ماگریت (René Magritte) یا رنه مَگریت نقاش شناخته شده بلژیکی است، نه رنه مارگریت! امیدوارم نگویید تقصیر از برنامه اصلی شبکه فاکس آمریکا بود، چون هم خواندید مارگریت و هم نوشته بودید مارگریت، نه یک بار بلکه 2 بار !

این هم از کپی درجه یک‌تان! واقعا باور پذیر نیست. فارغ از خود مهران مدیری، در میان مجموعه سازندگان برنامه دورهمی (با توجه به تیتراژ برنامه و تعداد افراد)، ناظر پخش، صدا و سیما و ... یک نفر نیست متوجه این اشتباه شده باشد و قبل از پخش جلوی آن را بگیرد؟ آن‌هم در برنامه‌ای که محوریت مسابقه‌اش بر اساس پرسش‌های فرهنگی ، هنری، تاریخی طراحی شده است! کارشناسی وجود ندارد؟ واقعا در تمام این دستگاه عریض و طویل با آن همه بودجه و ... یک نفر نیست اسم رنه ماگریت را شنیده یا خوانده باشد؟! لطفا فقط یک جوان فارغ‌التحصیل رشته‌های هنری استخدام کنید. باور کنید دیگر چنین گاف‌هایی نمی‌دهید!

شاید تنها بتوان با الهام از شخصیت قیمت (با بازی سروش جمشیدی) در فصل‌های قبلی دورهمی گفت: آخه مدیری، مدیری، مدیری ...