نیروهای امنیتی و نظامی افغان پیش از پیشروی سریع طالبان فرو ریختند و شکست خوردند. اینک نیروهای طالبان در جست و جوی هزاران سرباز و مقام امنیتی افغانستان هستند.
نیویورک تایمز در گزارشی به حال و هوای افغانستان و رویکرد خشنتر طالبان در برخورد با مقامات امنیتی پرداخته و از جریان حاکم بر این کشور می گوید.
به گزارش عصرایران، ستون هایی از سربازان افغان با خودروهای زرهی و پیک آپ از مناطق بیابانی افغانستان عبور کردند و به ایران رسیدند. خلبانان نظامی نیز در ارتفاع پائین و با سرعت به سمت کوههای امن ازبکستان پرواز کردند.
هزاران نیروی امنیتی افغان طی چند هفته گذشته و پس از تسخیر مناطق مختلف افغانستان از سوی طالبان خود را به کشورهای دیگر رسانند. برخی مذاکره کردند و با تسلیم به خانه های خود بازگشتند و برخی سلاحهای خود را حفظ کردند و به طرف برنده پیوستند.
همه این افراد فراری و تسلیم شده بخش کوچکی از نیروهای امنیت ملی افغانستان هستند که آمریکا و متحدانش دو دهه برای مسلح کردن، آموزش و مقاومت آنها در برابر طالبان دهها میلیارد دلار هزینه کرده است. نهادی که در مدت کوتاهی از هم گسیخت و ناپدید شد. تنها در چند روز.
"فرید" مبارز آموزش دیده آمریکاییها در افغانستان در پیامکی به یکی از مبارزان هم رزم سابق و آمریکاییاش گفت: "هیچ راهی وجود ندارد".
فرید که به دلایل امنیتی تنها نام کوچکش را اعلام کرد، گفت که پس از تسلیم اعضای واحدهای ارتش و اعضای آنها در کوههای شرق افغانستان مخفی شده است. او افزد: برای نجات دعا می کنم".
اینک گزارشهای مختلف در باره جست و جوی خانه به خانه از سوی طالبان در حال افزایش است. طالبان در افغانستان به ویژه کابل به دنبال کسانی است که فکر میکند آنها با نیروهای آمریکا و ناتو در ارتباط بوده و همکاری کردهاند.
لباسهای نظامی رها شده در فرودگاه کابل- دوشنبه 25 مرداد 1400/ عکس: خبرگزاری فرانسه- Getty Images
این اقدام طالبان با سخنان و برخورد اولیه آنها که در تلاش برای نمایش چهره ملایمتری به جهان بودند، در تضاد است.
آنها در روزهای اولیه ورود خود به کابل و تصرف شهر گفتند که سربازان "تحت حمایت اشغالگران" (نیروهای خارجی) را میبخشند و انتقامی در کار نخواهد بود.
به گفته مقامات سابق افغانستان و براساس گزارشهای تهیه شده برای سازمان ملل و فرماندهان سابق آمریکا، طالبان اعضای خانواده افغانهای مستاصل و خدمت کرده به خارجیان را تهدید به مجازات کرده است.
برخی از اعضای خانواده های تحت خدمت نیروهای خارجی به شرط ناشناس ماندن و با هدف محافظت از دوستان و عزیزان خود سخن می گویند.
برخی از مقامات سابق افغانستان میگویند طالبان در وزارت دفاع و کشور و در مرکز سرویس اطلاعات افغانستان پروندههایی را جمعآوری کرده و فهرستی از ماموران سابق و تقریبا رده بالای افغان را برای پیگیری و جست و جو در دست دارد. گزارشهای بیشتری نیز به گوش می رسد که این افراد با یافتن نظامیان و نیروهای امنیتی سابق انتقام سریع و مرگبار میگیرند.
یک مترجم سابق نیروهای ویژه آمریکا گفت که مردی را دیده که به دلیل مشکوک بودن در همکاری با نیروهای خارجی با گلوله کشته شده است.
تصاویر هفته گذشته شبکه "RTA" افغانستان در شهر قندهار (جنوب افغانستان) که مرتب در شبکه های اجتماعی بازنشر شده دهها جسد را در کنار خیابانها نشان میدهد که بسیاری از آنها سربازان و مقامات افغان هستند و از سوی طالبان اعدام شدهاند. RTA شبکه رسمی این کشور که اینک در کنترل طالبان قرار دارد.
بسیاری از سربازان افغان در روز یکشنبه و همزمان با ورود طالبان به کابل سلاحهای خود را زمین گذاشته و با لباس غیرنظامی از کابل گریختند/ عکس: رویترز
هنوز مشخص نیست که چند سرباز و مقام امنیتی در حال فرار هستند. به گفته مقاماتِ ازبک، دهها خلبان افغانستان به ازبکستان گریختهاند. آنها میگویند در روز یکشنبه گذشته 22 هواپیما و 24 هلیکوپتر 600 نفر را به ازبکستان انتقال دادند. مقامات سابق افغان نیز اعلام کردند شمار نامعلومی از مقامات افغان به ایران رفته اند.
تعداد نیروهای امنیتی افغان روی کاغذ حدود 300 هزار نفر است. مقامات آمریکایی میگویند به دلیل فساد، ترک خدمت و تلفات جانی تنها یک ششم این افراد در نبرد با طالبان حضور داشتند.
هزاران نفر از سربازان نیروهای دولت افغانستان پس از افزایش تصرفات طالبان در کشور تسلیم شدند. طالبان مرتبا اعلام میکردند که نیروهای امنیتی پس از تسلیم در امان میمانند. از طرفی به نظر میرسد طالبان تا کنون بر این عهد وفادار مانده است. آنها بیشتر برای پیدا کردن 18 هزار کماندوهای ارتش، افسران سرویس اطلاعات و روسای امنیتی تمرکز کردهاند.
به نظر میرسد برخی از این افسران و روسای امنیتی به پنجشیر پناه برده اند. منطقه استراتژیک در شمال غربی کابل و جایی که تعداد انگشت شماری از رهبران افغان در تلاش هستند تا نیرویی برای مقاومت و سازماندهی ایجاد کنند. گفته می شود این افراد 2 هزار تا 2 هزار و 500 نیرو دارند اما تائید مستقل این آمار ممکن نیست.
یک هلی کوپتر (بالگرد) نظامی افغان در پنجشیر- دوشنبه 25 مرداد 1400/ عکس: خبرگزاری فرانسه
20 سال پیش، احمد شاه مسعود پنجشیری رهبر مجاهدین افغان سالها این منطقه را در برابر طالبان حفظ کرد. این منطقه بعدها و پس از حملات مشهور 11 سپتامبر به برج های دوقلوی تجارت جهانی نیویورک به منطقه سرویس اطلاعات و نیروهای عملیات ویژه آمریکا برای حمله به طالبان بدل شد و مقدمات آن را فرآهم آورد.
اما این بار پنجشیریها فاقد سلاحهای سنگین، خطوط تامین از طریق مرزهای شمالی افغانستان، پشتیبانی بین المللی قابل توجه یا رهبر متحد کنندهای مانند "مسعود" هستند. اگر افغان ها از آنها حمایت کنند شانس بیشتری برای موفقیت آنها وجود دارد.
براساس گفتههای مقامات سابق افغان و آمریکا صدها نفر از نیروهای تربیت شده و رده بالای امنیت ملی به هزاران سرباز آمریکایی و تفنگدار دریایی که بر تخلیه اتباع خارجی و افغانها در فرودگاه کابل نظارت داشتند، کمک میکنند. براساس توافق با امریکاییها، افغانها آخرین کسانی خواهند بود که به عنوان گارد و محافظ درفرودگاه کابل خدمت خواهند کرد و پس از آن به کشورهای دیگر برده می شوند.
یک مقام آمریکایی در این باره گفت: آنها قهرمانانه عمل می کنند.
نیروهای حرفهای بخش امنیت ملی افغانستان دلایل بیشتری برای ترس دارند. اعضای واحدهای آنها شماری از جنگجویان و فرماندهان متعدد طالبان را کشته اند. به نظر میرسد طالبان برای انتقام این مرگها مشتاقند.
طالبان در روز یکشنبه و بلافاصله پس از تصرف کابل به سمت خانه مقامات امنیتی افغانستان حرکت کردند.به گفته برخی از مقامات سابق آنها همه تجهیزات الکترونیکی خانه "رحمت الله نبیل" رئیس سابق امنیت ملی را با خود بردند.
طالبان در آپارتمان یکی دیگر از مقامات امنیتی ضد تروریسم نامه ای گذاشتند و به صاحب خانه دستور دادند تا خود را به کمیسیون اطلاعاتی- نظامی آنها در کابل معرفی کنند. نامه مورخ 16 آگوست آنها در گزارش محرمانه سازمان ملل با تغییر نام و عنوان مقام رسمی بازنشر شده است.
مقامات ضدتروریسم نظارت بر نیروهای حرفه ای را برعهده داشتند که برای مهار یا دستگیری رهبران طالبان تلاش میکردند.
در نامه طالبان آمده است" امارت اسلامی افغانستان شما را یک فرد مهم می داند".
در هشدار طالبان آمده است که اگر این فرد خود را به طالبان گزارش ندهد، خانواده وی بازداشت و مجازات خواهند شد.
مردان جوان میگویند از ارتش افغانستان جدا شده و از راه ایران خود را به مرزهای شرقی ترکیه رسانده اند/ عکس: اسوشیتدپرس
مقامات پنتاگون میگویند اگر نیروهای نظامی سابق به فرودگاه برسند آنها را از کشور خارج میکنند اما مشخص نیست که سرانجام این نظامیان سابق چه میشود. برخلاف مترجمانی که با سربازان آمریکایی کار میکردند یا افغان های شاغل در سفارتخانه آمریکا، هیچ برنامه ویژه ای برای ویزای سربازان افغان که علیه طالبان جنگیده اند ارائه نشده است.
احتمالا آنها برای رسیدن به فرودگاه باید از سد نیروهای طالبان که در مقابل فرودگاه به روی برخی شلیک کرده یا آنها را کتک زده اند بگذرند. براساس گزارشها آنها در جست و جوی سربازان افغان و مقامات امنیتی هستند که مستقیما تحت رهبری آمریکا کار می کرده اند.