«از مردم خواهش میکنیم که تزریق رمدیسیور را زیر نظر پزشک متخصص و بر اساس دستورالعمل کشوری در کلینیکهای بستری موقت و دائم انجام دهند.»
روزنامه «ایران» درباره خطر تزریق داروی ضد ویروسی رمدیسیور در منزل نوشت: «به این تبلیغات خوب دقت کنید؛ «تزریق رمدیسیور در منزل- با رعایت پروتکلهای بهداشتی»، «تزریق آمپول رمدیسیور با حضور پزشک در منزل و مانیتورینگ»، «برای تزریق رمدیسیور در منزل خود میتوانید همین حالا با ما ارتباط بگیرید. پرستاران حرفهای ما آماده هستند تا در کوتاهترین زمان و قیمت مناسب در منزل شما حاضر شوند» و ... پس از افزایش بیسابقه بار مراجعه به مراکز درمانی، کمبود امکانات، کمبود نیرو و ازدحام شدید بیماران در بیمارستانها و افزایش شمار بیماران بدحال کرونایی در پی فاجعه دلتا، این قبیل آگهیها برای تزریق داروی رمدیسیور، کاسبی جدیدی برای مراکز اعزام تیمهای خصوصی درمان شده است.
اپراتور یکی از این مراکز مشاوره و ارائه خدمات پرستاری میگوید: «تزریق آمپول رمدیسیور در منزل تحت نظارت پرستار مجرب و با کنترل دقیق و مانیتورینگ مناسب بیمار انجام میشود.»
او در ادامه حرفهایش اضافه میکند که دارو توسط پرستار با تجربه یکی از بخشهای عفونی کرونا در منزل تزریق میشود. هر بار تزریق دارو حدود یک ساعت طول میکشد در تزریق اول ۲۰۰ میلیگرم به بیمار طی دو ساعت تزریق انجام میشود و دوزهای بعدی هم ۱۰۰ میلیگرم تزریق میشود معمولاً نسخه پزشکان ۵ دوز رمدیسیور است که در ۵ روز هم تمام میشود. هزینه تزریق هم حدود ۶۵۰ هزار تومان است بالاخره پرستار مرکز باید تا پایان زمان تزریق بالای سر مریض شما بماند. به همین دلیل هزینهها در مراکز دیگر خیلی بالا است.
داروی رمدیسیور یک داروی ضد ویروس از خانواده آنالوگهای نوکلئوزید است که در روند تکثیر ویروس اختلال ایجاد میکند. این دارو توسط پزشک متخصص تجویز میشود و بیماران در طی زمان تزریق باید تحت کنترل باشند و در طول درمان با این دارو بیمار از نظر عوارض کلیوی و کبدی و متابولیک چک میشود یعنی آزمایشات لازم باید از بیمار به عمل آید و تغییر در آنزیمهای کبدی یا کراتینین و قند بیمار از سوی پزشک در منزل مانیتورینگ میشود.
گر چه رمدیسیور یک داروی بیمارستانی است و در ابتدا تنها در بیمارستانها و مراکز درمانی توزیع و تزریق میشد اما به دلیل درخواست بالا و برای جلوگیری از تراکم جمعیت در مراکز درمانی، این دارو در برخی داروخانههای منتخب توزیع و در کلینیکهای بستری موقت تزریق میشود. با وجود این به دلیل حجم انبوه مراجعات بیماران به کلینیکهای سرپایی و ایجاد صفهای عریض و طویل در مراکز درمانی، برخی از بیماران با یک جستوجوی ساده در گوگل از مراکز خدمات پرستاری در منزل برای تزریق رمدیسیور کمک میگیرند.
اصغر شبان از جمله بیمارانی است که در بیمارستان تجویز رمدیسیور داشته اما کادر واحد تریاژ اعلام کرده چند روز بعد برای تزریق دارو مراجعه کند، بعد از رسیدن وی به خانه با بیمار تماس گرفته میشود و اعلام میشود دارو را برایتان در منزل تزریق میکنیم: «بیمارستان قیمت رمدیسیور را برای ۵ دوره تزریق ۱۰ میلیون گفت. هزینهاش بالا بود. داروخانهای را معرفی کردند و از آنجا ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان داروها را تهیه کردیم اما وقتی رفتیم بیمارستان گفتند نمیتوانیم تزریق کنیم، بیمار پشت نوبتی زیاد است، بروید منزل از کسی بخواهید دارو را برایتان تزریق کند. ما هم جایی را نمیشناختیم. از اینترنت مرکز خدمات پرستاری پیدا کردیم و زنگ زدیم آمدند. برای هر بار تزریق هم ۳۰۰ هزار تومن میگرفت. دیابت داشتم و باید قبلش یکسری آزمایشها را میدادم پرستار بدون این آزمایشها آمپول را برایم تزریق کرد، فشارم بهشدت افت کرد و دارو در حین تزریق از رگم نشت کرد. خیلی ترسیده بودم. بلافاصله پسرم من را به بیمارستان رساند. با گذشت دو هفته از ابتلا به بیماریام هنوز هم دچار عوارض ناشی از تزریق رمدیسیور هستم.»
نکته اما اینجاست با این که برخی از این مراکز در تبلیغاتشان اعلام میکنند تزریق داروی رمدیسیور توسط پزشک متخصص داخلی انجام میشود با این حال دارو توسط غیر پزشک در منزل تزریق میشود. اپراتور یکی از این مراکز میگوید: «پرستاری که این دارو را برای بیماران کرونایی بستری در خانه تزریق میکند سوپروایزر یکی از بیمارستانها است و معمولاً تجربه فعالیت در بخشهای عفونی را دارند.»
این تبلیغات البته تنها به اعزام نیرو ختم نمیشود. مراکز ارائهدهنده چنین خدماتی البته میگویند داروها را هم خودشان تهیه میکنند: «رمدسیور ایرانی ۵ دوز تزریقش حدود ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان میشود. آمپول آمریکایی هر دوزش حدود ۷ میلیون تومان است. البته نوع خارجیاش تخفیف دارد. بودجه بیماران را هم در نظر میگیریم. نوع هندی هم در بازار هست خیلی طرفدار نداره و ما نمیاریم. داروهای ما بیشتر ایرانی است و بهصرفهتر.»
قیمت داروی رمدیسیور در بیمارستانهای دولتی حدود ۷۰۰ هزار تومان است که بخش قابل توجه این مبلغ را بیمه پرداخت میکند اما در بازار آزاد بهویژه اکنون که بیماری در کشور اوج گرفته و کمبود شدید انواع داروهای مربوط به بیماری کرونا حتی سرم احساس میشود، رمدیسیور با قیمتهای میلیونی (بازار سیاه هر شیشه از ۸ تا ۱۲ میلیون تومان) به فروش میرسد. برخی گزارشها نشان میدهد حتی تزریق این دارو در برخی مراکز بسیار گران است. تعدادی از بیمارستانهای خصوصی تا ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان برای تزریق هر دوز رمدسیور پول دریافت میکنند.
مراکز ارائه خدمات پرستاری در شرایطی این دارو را تزریق میکنند که مطابق اعلام عاطفه عابدینی، دبیر کمیته علمی کشوری کووید-۱۹، این مراکز اولاً هیچگونه مجوزی برای تزریق رمدیسیور از وزارت بهداشت ندارند و دوم این که رمدیسیور حتماً باید در فضای درمانی و کنترلشده تزریق شود و تزریق خارج از مرکز درمانی امکان مانیتورینگ بیمار را نمیدهد.
عابدینی میگوید: وزارت بهداشت مجوز و دستورالعملی برای ارائه خدمات تزریق رمدیسیور به مراکز خدمات پرستاری ارائه نداده است. همه این مراکز بدون مجوز فعالیت میکنند و ما از مردم خواهش میکنیم که تزریق رمدیسیور را زیر نظر پزشک متخصص و بر اساس دستورالعمل کشوری در کلینیکهای بستری موقت و دائم انجام دهند.
او با اشاره به این که رمدیسیور داروی ضد ویروسی تزریقی در درمان کرونا است که طبق دستورالعمل کشوری در درمان همه بیماران نباید استفاده شود میافزاید: در تجویز دارو فقط درصد درگیری ریه اهمیت ندارد بلکه تب چند روزه مقاوم به درمان، حال عمومی بیمار، سطح اکسیژن و آزمایشات خون برای تشخیص میزان التهاب در تجویز رمدیسیور اهمیت دارد. پس نباید رمدیسیور برای همه بیماران تجویز شود از طرفی در بیماران با علائم شدید و افت اکسیژن که به دستگاه تنفسی وصل میشوند تزریق رمدیسیور فایدهای ندارد.
عابدینی با بیان اینیکه تزریق رمدیسیور به برخی بیماران بر اساس پروتکل کشوری منجر به بهبود علائم، کاهش مرگومیر و طول مدت زمان بستری میشود، عنوان میکند: با توجه به این که در ایران همه بیماران نیازمند به بستری برای بستریشدن در بیمارستان همکاری نمیکنند همچنین برای مدیریت تخت بستری و مصرف اکسیژن بهویژه در پیکهای کرونا توصیه شده است بیمارانی که اکسیژن خونشان پایین است اما حال عمومی بهتری دارند میتوانند به شکل بستری موقت در بیمارستان رمدیسیور را تحت نظر پزشک متخصص و ویزیت روزانه و پس از چککردن آنزیمهای کبدی تزریق کنند.
او در ادامه میافزاید: تزریق رمدیسیور علاوه بر بیماران بستری در بخشهای بیمارستانی همچنین در کلینیکهای بستری موقت انجام میشود. به عبارتی اینها کلینیکهای سرپایی نیستند بلکه کلینیک بستری موقتاند. یعنی بیمارانی که نیاز به بستری دارند ولی به صورت دائم در بیمارستان نیستند. این دسته از بیماران باید زیر نظر پزشک و بر اساس دستورالعملها و بدون نظر شخصی پزشک معالج داروی رمدیسیور برایشان تزریق شود.
به گفته دبیر کمیته علمی کشوری کووید-۱۹ یکی از عوارض شایع و خطرناک تزریق رمدیسیور افت ضربان قلب است. از طرفی رمدیسیور آنزیمهای کبدی را بالا میبرد و موجب اختلالات و واکنشهای حساسیتزا میشود. بنابراین اگر آنزیم کبدی از حدی بالاتر برود نباید تجویز شود. همه اینها در منزل قابل مانیتورینگ نیست و پزشک یا پرستار نمیتواند در منزل ضربان قلب و آزمایشهای آنزیمی را چک کند. به همین خاطر تأکید میکنیم رمدیسیور باید بر اساس اندیکاسیون کشوری و زیر نظر پزشکان متخصص در کلینیکهای بستری موقت تجویز شود.»