.png "عصر ایران")
۱۸ آبان ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۸ آبان ۱۴۰۳ - ۱۰:۳۳
آزادی گروگان کرمانی از چنگال اشرار متواری (فیلم) ماجرای واردات واکسن کرونا به ایران در ۵ روایت/ چه کسی «سیلِ واکسن» آورد؟
جالب اینکه در همین وانفسا کسی نمی‌گوید در خرداد ۱۴۰۰ که واکسن در ایران تمام شد، حسن روحانی، رئیس دولت دوازدهم در تماس تلفنی با رئیس جمهور چین خواستار ارسال واکسن شد و بحران بی‌واکسنی آن دوره، برطرف شد.
سازندگی نوشت: درحالی هواداران دولت سیزدهم واردات انبوه واکسن کرونا از چین و کوواکس و دیگر کشورها را به دولت نوپا نسبت می‌دهند که همه گزارش‌ها می‌گوید آنچه دولت رئیسی امروز درو می‌کند، در دولت روحانی کاشته شده است.
۱- جذابترین صحنه‌هایی که در این‌روزهای کرونایی در ایران دیده می‌شود، ثبت می‌شود و دست به دست می‌شود، لبخندهای نرمی است که ایرانیان پس از تزریق واکسن کرونا به هم تحویل میدهد، لبخندهایی که همه منتظر بودند کرور کرورش را در نیمه بهار ۱۴۰۰ ببینند نه در پایان تابستان. اما چرخ گردون آنقدر کند چرخید و آنقدر چوب دید و آنقدر عقب ماند که بجای سعید نمکی، وزیر بهداشت دولت روحانی، بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت دولت رئیسی بگوید: «باران واکسن می‌خواستیم، اما سیل آمد» اویی که نامش در ردیف‌های ابتدایی نامه بیش از ۲هزار پزشکی بود که در زمستان ۹۹ با واردات واکسن خارجی مخالفت کرده بودند و حالا لابد شده است «سردار عرصه واکسن کرونا»!
رویایی که البته سعید نمکی در سر داشت و در رویاپردازی‌هایش می‌خواست با غوغای واکسن داخلی و مجوز به ۱۶ – ۱۷ پروژه تحقیقاتی واکسن کرونا، در زمستان ۹۹ به آن برسد و حالا نرسیده است و از هر طرف حمله‌ای به او و مدیریتش در واردات واکسن می‌شود، حتی از برخی مسئولان باقی‌مانده از دولت روحانی در دولت رئیسی از جمله سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه: «ما در خصوص واردات واکسن کرونا به کشور هیچ خط قرمزی نداشته و نداریم.
البته همان طور که پیش از این نیز گفته ام مرجع صلاحیت دار قطعی و یگانه تأیید اینکه کدام واکسن وارد کشور شود از روز اول بر عهده وزارت بهداشت بوده است و وزارت خارجه از همان روز اول تمام امکانات واردات را برای تحقق این موضوع به کار برده است. وزارت بهداشت در مقاطعی مصلحت ندانسته و یا این اینکه تصور این بوده که منابع قابل اعتمادی نیستند و یا شرکت های وارداتی دارای ویژگی های واردات نبوده اند برخی از آن ها تأیید نشد ولی در یکی، دو ماه اخیر به صورت حداکثری تمامی درخواست ها تأیید شده اند و این ها از مسیرهای مختلف باعث تسریع واردات واکسن به کشور شده اند.»
۲- همین «مصلحت ندانستن» وزارت بهداشت در واردات واکسن کرونا که پیش از این بارها درباره کم و کیف آن در روزنامه سازندگی و دیگر رسانه‌ها روایت‌های متعددی شده است، به جایی رسیده است که سواران اسب مراد در دولت سیزدهم، رسیدن پالت‌های میلیونی واکسن به ایران و اعلام عددهای نجومی واردات واکسن را به نام بزنند و فاتحانه ناکامی دولت روحانی در واردات گسترده واکسن را به انفعال دولت پیشین ربط بدهند.
همچون مهدی فضائلی که در توییتی نوشته است: «عده محدودی اجمالا در جریانند، اما خوب است یک مقام رسمی علت افزایش قابل توجه واردات واکسن و به تبع آن، سرعت گرفتن واکسیناسیون طی هفته‌های اخیر را برای مردم توضیح دهد.»
و یا سید محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیسی که ۹ ماه پس از مخالفت با واردات واکسن در توئیتی خواستار محاکمه مقصران وارد نشدن واکسن در دولت روحانی شود: «سیاسی‌بازی تا کجا؟ بازی بازی با جان مردم هم بازی؟! دولتمردان غربگرای اصلاح‌طلب، واردات واکسن را هم مشروط به پذیرش fatf می‌دانستند! حال که ظرف چند روز بدون پذیرش fatf میلیونها دوز واکسن وارد کشور شده چه توجیهی دارند؟ آیا نباید بخاطر آدرس غلط دادن، محاکمه و مجازات شوند؟!»
۳- در کنار اینها روایت عام در روزهای گذشته به تماس تلفنی سیدابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم ایران با رئیس جمور چین ربط پیدا کرده است؛ از جمله اظهارت عجیب رئیس جمعیت هلال احمر: «رئیس جمهور جدید شخصا با چین، روسیه و سایر کشورها تماس گرفت و این روند برای واردات واکسن خیلی کمک کرد.»
و جالب اینکه در همین وانفسا کسی نمی‌گوید در خرداد ۱۴۰۰ که واکسن در ایران تمام شد، حسن روحانی، رئیس دولت دوازدهم در تماس تلفنی با رئیس جمهور چین خواستار ارسال واکسن شد و بحران بی‌واکسنی آن دوره، برطرف شد.
بماند که علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی کرونا و قائم مقام وزیر بهداشت در امور فنی ستاد واکسیناسیون کشور و احتمالا یکی از مطلع‌ترین مقامات رسمی دو دولت دوازدهم و سیزدهم در حوزه واکسن کرونا در اظهاراتی صریح، واردات گسترده واکسن کرونا را به افزایش مازاد تولید واکسن در دنیا مربوط دانسته است: «در دوره جدید دو اتفاق مهم رخ داد: اول این که قراردادهای گذشته ما در حال عملیاتی‌شدن هستند و دوم ظرفیت مازادی ایجاد شده که کشورها واکسن‌های بیشتری را در اختیار ما قرار دهند.»
رئیسی به همشهری گفته است: «از همان ابتدا که بحث واکسن و تولید واکسن در سطح دنیا مطرح شد، کشور ما هم به دنبال واکسن بود و سال گذشته قرارداد ۷/۱۶ میلیون دوز واکسن را با کووکس منعقد کردیم. همسو با آن هم مذاکرات با کشور چین و روسیه و دیگر کشورهایی که ظرفیت تامین واکسن را داشتند هم در حال انجام بود. اما تامین واکسن به دلیل بدعهدی‌های صورت‌گرفته محقق نشد. محموله‌هایی از واکسن وارد کشور شد اما به اندازه قراردادهای منعقد شده نبود. اما هم‌اکنون بخشی از این قراردادهای گذشته در حال اجرایی‌شدن و علاوه بر آن هم ظرفیت‌های جدیدی ایجاد شده و ما با کشورهای بیشتری وارد مذاکره شده‌ایم.»
۴- همه فرارهای رو به جلو در یکی دو هفته گذشته درحالی است که مستقل از گزارش‌های دولت روحانی مانند گزارش وزارت خارجه که در روز آخر مرداد منتشر شد، گزارش‌های اخیر رسانه‌های اصولگرا همچون فارس نشان میدهد آنچه که بر واردات واکسن گذشته است، بیش از هر چیزی به بی‌واکسنی در دنیا و تحریم ارتباط داشته است. خبرگزاری فارس دیروز در گزارشی مبسوط نوشت: «ایران تا قبل از ارائه مجوز تولید واکسن داخلی (۲۴ خرداد ۱۴۰۰)، قرارداد خرید حداقل ۱۱۰ میلیون دوز واکسن را بسته بود که قرار بود به تدریج تا پایان پاییز (پایان سال ۲۰۲۱ میلادی) وارد کشور شود. این در حالی بود که طبق سند ملی واکسیناسیون، ایران تا پایان پاییز ۶۵ میلیون دوز و تا پایان سال ۱۲۰ میلیون دوز واکسن احتیاج داشت.
با خرید ۱۱۰ میلیون دوز واکسن، عملا ایران باید در امر واکسیناسیون با هیچ مشکلی مواجه نمی‌شد. اما چرا تا ماه‌ها سرعت واکسیناسیون پایین بود؟
کواکس اولین فروشنده واکسن به ایران بود: ۱۶.۸ میلیون دوز. قرار بود کشورهای تولیدکننده، واکسن‌های خود را به کواکس بدهند تا میان سایر کشورها توزیع شود. اما در عمل، بسیاری از کشورها به دلیل درگیری داخلی با سویه‌های جدید کرونا، از این کار خودداری کردند. از طرف دیگر، تقریبا هیچکدام از واکسن‌سازها هم نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند و تولید، بسیار پایین‌تر از پیش‌بینی اولیه بود. اینچنین بود که کواکس عملا در انجام تعهداتش به همه کشورها با مشکل مواجه شد.
در ایران، مشکل دیگری هم وجود داشت؛ تحریم‌های آمریکا هم مانع نقل و انتقال پول می‌شد و هم شرکت‌های تولیدکننده را می‌ترساند که محصول خود را به ایران بفرستند. اینگونه بود که تا پایان سال ۹۹ حتی یک واکسن از تعهد ۴.۲ میلیون دوزی کواکس به ایران نرسید. در فروردین و اردیبهشت نیز فقط ۲.۱ میلیون دوز واکسن به ایران رسید و باز هم وقفه در کار افتاد.
بزرگترین قرارداد ایران با روسیه بود. یکی ۲ میلیون و دیگری ۶۰ میلیون دوز اسپوتنیک. روسیه البته بیش از یک میلیارد دوز واکسن را به ۲۰ کشور پیش‌فروش کرده بود اما علیرغم سرمایه‌گذاری‌های متعدد برای تولید واکسن در کشورهای مختلف (ازجمله ایران) عملا نتوانست ظرفیت تولید خود را سریع بالا ببرد. تا قبل از سال ۹۹ فقط ۳۰۰ هزار دوز از قرارداد اول وارد کشور شد و در بهار هم ۶۰۰ هزار دوز. از قرارداد بزرگ ۶۰ میلیون دوزی هم که باید از خرداد آغاز می‌شد، تا امروز هیچ واکسنی وارد کشور نشده.
قرارداد بزرگ بعدی، با چین بود. اما حتی چین هم برای صادرات واکسن به ایران، با مشکل تحریم‌های آمریکا مواجه شد. در نهایت، طرفین به این نتیجه رسیدند که واکسن چینی بدون نام بردن از نام کشور و شرکت تولیدکننده، از طریق واسطه صلیب سرخ تحویل هلال احمر ایران شود تا خطر تحریم کاهش پیدا کند. با این وجود، فقط ۳ میلیون دوز از تعهد ۱۰ میلیونی چین در بهار محقق شد.»
این توضیحات مشابه روایتی است که وزارت أمور خارجه در پایان دوره محمدجواد ظریف در گزارش عملکرد خود برای مقابله با کرونا و واردات واکسن منتشر کرد.
از سوی دیگر، مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین که گفته ۵۰ میلیون دز واکسن سینوفارم در راه ایران است، درباره روانه شدن پالت‌های میلیونی واکسن به تسنیم گفته است: «وعده‌هایی درباره واکسن کرونای تولید داخل داده شده بود که مشخص شد در مدتِ کوتاه اعلام شده، تحقق نمی‌یابد و بنابراین بلافاصله برنامه‌ریزی برای افزایش واردات واکسن کرونا صورت گرفت.»
۵- روایت‌های اصولگرایانه از واردات واکسن اما به کنار، روایت‌های اصلاح‌طلبانه صریح‌تر است. مسعود پزشکیان دراین‌باره به عصر ایران گفته است: قراردادهای خرید واکسن در زمان آقای روحانی بسته شده و پول‌ها داده شده بود. معاون غذا و داروی وزارت بهداشت در دولت قبل اگر جرات دارد در این رابطه حرف بزند و روشنگری کند. امکان ندارد بدون سفارش بتوانیم جنس وارد کنیم حتی اگر پول دست‌مان باشد. دولت قبل پول را داده بود سفارش‌ها را هم انجام داده بود حالا ممکن است مشکلات گمرکی و حمل و نقل بوده است و دولت فعلی آنها را حل کرده است و الان وارد می‌شود، اما کالا و سفارشات از قبل وجود داشته است و این دولت واکسنی سفارش نداده است. اگر این سفارش را داشتند اعلام کنند اینها قبلا سفارش نشده بود ما اینها را سفارش دادیم و تولید انجام شده است.
اینکه می‌گویند فلان کارخانه شروع به افزایش سفارشات کرده است، حرف کارشناسی نیست چراکه باید کارخانه‌ای ایجاد شود، بعد تحقیقات انجام شود و پول محققان پرداخت شود و بعد از این مرحله بحث تولید است و بستر و زیرساخت تمامی این مراحل در دولت قبل انجام شد و حالا مرحله تولید است. الان آقایان می‌گویند ما گفته‌ایم شبانه روز کار کنند، چه بستر تولید واکسن داخل و چه خرید واکسن از خارج در دولت قبل کارهایش انجام شده بود، هماهنگی‌هایی هم انجام داده اند ولی ما به دلیل مسایل سیاسی برای واردات مقداری دیر جنبیدیم.»
پزشکیان اما با محاسبات ریاضی، آمار قربانیان ایرانی کرونا را بسیار بیشتر از امار رسمی می‌داند: «شل‌کن سفت‌کن‌های ما برای مقابله با کرونا زیاد بود تا جایی که الان آمار مرگ و میر را روزانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر اعلام می‌کنند و انگار نه انگار که آدم‌ها می‌میرند. البته آمار واقعی مرگ ومیر روزانه در اثر ابتلا به بیماری کرونا در کشور بالاتر از ۱۵۰۰ نفر است. اگر دو درصد مرگ و میر در تعداد کسانی که مبتلا می‌شوند وجود داشته باشد با ۴۰هزار مبتلا روزانه بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ نفر جان‌شان را از دست می‌دهند آن هم اگر درست درمان و مراقبت کنیم.»
رقم شوک‌آور ۱۵۰۰ کشته کرونا در روز البته با ضریبی که ایرج حریرچی، معاون کل وزیر بهداشت در ماه‌های گذشته چندبار تکرار کرد، هم‌خوانی دارد؛ به گفته او تعداد کشته‌های ۲ تا ۲.۵ برابر بیش از آمار رسمی است.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
تحلیل جورج فریدمن از پشت پرده تداوم جنگ های بدون برنده در خاورمیانه وزیر کشور:
روند کنترل و انسداد مرزها شدت گرفته است توقیف آمبولانس‌های بدون مجوز با دستور قضایی انفجار بر اثر نشت گاز در حسینیه ارشاد همدان / شیشه منازل اطراف شکست و برق محله قطع شد کامالا هریس؛ شکست به خاطر اروپایی‌بازی/ 60 سال قبل در تهران: ترور نخست‌وزیر به دلیل آمریکایی‌بازی؟! هواشناسی: بارش پراکنده و وزش باد در برخی استان‌ها کلاس درس دانش‌آموزان اتباع جداسازی نمی شوند پوتین پس از پیروزی ترامپ او را «شجاع» توصیف کرد انصراف ماکرون و شولتس از شرکت در کوپ۲۹ / چرا رهبران کشورهای غربی در نشست باکو شرکت نمی‌کنند؟ اسرائیل در تدارک حمله به عراق است فواد حسین: عراق میدان نبرد ایران و آمریکا نیست / ایران از عراق به اسرائیل حمله نمی‌کند امروز با حافظ: گُل به بویِ تو بر تن چو صبح جامه درید برای پزشکیان، زپلشک آمد و... نور روز خطر ابتلا به افسردگی را تا ۲۰ درصد کاهش میدهد قرص ویتامین E را چند روز یکبار بخوریم؟