کشورهای ثروتمند؛ انبار واکسن کرونا/ احتمال هدر رفتن 241 میلیون دوز واکسن

"جو بایدن" رئیس جمهور آمریکا از رهبران جهان خواسته است تا برای واکسیناسیون 70 درصد از جمعیت جهان تا سپتامبر (شهریور) سال آینده متعهد شوند اما تحقیقات نشان می‌دهد کشورهای ثروتمند هنوز مازاد واکسن زیادی در اختیار دارند که به زودی و بدون استفاده از بین می‌رود.

بی بی سی در گزارشی به خطر هدر رفتن بیش از 200 دوز واکسن در جهان پرداخت و از نحوه توزیع واکسن بین کشورهای فقیر و غنی گفت.

به گزارش عصرایران، در حالیکه بسیاری از کشورهای ثروتمند مازاد واکسن نزدیک به انقضا دارند، بسیاری از کشورهای محروم حدود 2 درصد از مردم خود را واکسینه کرده اند.

"بهار" دختر ایرانی ساکن آمریکا در تابستان خوشحال سوار هواپیما شد تا پس از 4 سال به ایران آید و پدر و خانواده اش را ببیند. او از این دیدار بسیار هیجان زده بود.

با این حال این دختر جوان نمی‌دانست که موج مرگبار کرونا در ایران به خانواده‌اش آسیب می‌زند.

در ابتدا یکی از دوستان خانوادگی آنها که برای عروسی پسرش آماده می شد، بیمار شد. او در زمان کمی جان باخت. سپس عمومی پدرش و پس از آن یک عمه سالمندش. "بهار" به شدت نگران مادربزرگش بود که فقط یک دوز واکسن تزریق کرده بود و انتظار دوز دوم را می‌کشید.

بهار که 20 سال دارد ساکن آمریکا است و در آوریل (فروردین) واکسینه شد.

اگرچه او می‌دانست که تاحدی ایمن است، روزهای آخر سفر خود را در انزوای خودخواسته و در منزل پدری گذراند و مرتب نگران بود که قربانی بعدی ویروس کیست و چه کسی بیمار می‌شود. تعداد کمی از اعضای خانواده او در آن زمان در ایران واکسینه شده بودند.

او می‌گوید: "مثل بازمانده گناهگارم". "من ایران را سالمِ سالم ترک کردم فقط به این دلیل که دو دوز واکسن فایزر زده بودم". با اینکه پدر بهار بهبود یافت اما بسیاری از اقوام بزرگسال او زنده نماندند. او گفت: "با دانستن این موضوع احساس گناه می‌کنم".

صف واکسن کرونا در دهلی هند/عکس: GETTY IMAGES

این عدم تعادل در عرضه واکسن با آمار نیز قابل استناد است. حدود نیمی از مردم جهان حتی یک دوز از واکسن کرونا را دریافت نکرده اند.

براساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر حدود 75 درصد از واکسن‌های کووید 19 به 10 کشور جهان رفته است.

براساس محاسبات "واحد اطلاعات اکونومیست" نیمی از واکسن‌های ساخته شده تا کنون به 15 درصد جمعیت جهان رسیده است و ثروتمندترین کشورهای جهان  100 برابر بیشتر از  کشورهای فقیر تزریق واکسن کرونا انجام داده‌اند.

در ماه ژوئن (خرداد) اعضای گروه 7 (G7)- کانادا، فرانسه، ایتالیا، آلمان، ژاپن، بریتانیاو آمریکا- متعهد شدند تا در طول یک سال آینده بیش از یک میلیارد دوز واکسن کرونا را به کشورهای فقیر اهدا کنند.

گروه7 یا G7 سازمانی متشکل از 7 اقتصاد بزرگ و پیشرفته جهانی است.

این گروه خود را متعهد به "جامعه‌ای از ارزش‌ها" می‌داند و آزادی، دموکراسی، حاکمیت قانون، پیشرفت و توسعه پایدار از اصول اساسی این کشورها محسوب می‌شود.

"آگاتا دمارایس" مدیر پیش‌بینی جهانی واحد اطلاعات اکونومیست و دیپلمات سابق در این باره گفت: "با شنیدن و دیدن خبر [اهدای واکسن از سوی سران گروه 7] لبخند می‌زدم". "من قبلا مشابه آن را زیاد دیده بودم. شما مطمئن هستید که این اتفاق هرگز نمی افتد".

بریتانیا اهدای 100 میلیون از یک میلیارد دوز واکسن گروه 7 را متقبل شده است اما تا کنون تنها 9 میلیون واکسن را به کشورهای محروم داده است. بایدن متعهد به پرداخت 580 میلیون واکسن شد و تا کنون 140 میلیون را به کشورهای فقیر بخشیده است.

اتحادیه اروپا متعهد پرداخت 250 میلیون دوز واکسن کرونا تا پایان سال به کشورهای محروم شده و تا کنون تنها 8 درصد آن را اجرایی کرده است.

ایران مانند بسیاری از کشورهایی با درآمد متوسط واکسن را از طرح برنامه جهانی "کواکس" خریداری کرد. این طرح از سوی سازمان بهداشت جهانی حمایت  می‌شود تا کشورهایی که نیاز بیشتری به واکسن دارند آن را دریافت کنند.

کواکس واکسن را با هزینه کم به کشورهایی با درآمد متوسط می فروشند و به کشورهای بسیار محروم‌تر اهدا می‌کند.

اما کواکس با مشکل عمده تامین مواجه شد. این نهاد در نظر داشت حدود 2 میلیارد دوز را در سال 2021 توزیع و ارسال کند که بیشتر آنها از مراکز واکسن سازی هند می آمدند اما وقتی موج دوم عفونت‌ها در ماه "می" (اردیبهشت و خرداد) هند را فلج کرد دولت هند دستور ممنوعیت صادرات واکسن کرونا را داد.

بهار دختر ایرانی ساکن آمریکا

از آن زمان کواکس بر دوزهای اهدا شده توسط کشورهای ثروتمند تکیه کرد. عرضه واکسن‌ها نیز بسیار کند انجام شد. بسیاری از کشورهای دریافت کننده واکسن هنوز 2 درصد از جمعیت خود را هم واکسینه نکرده اند.

"اورلیا نگوین" مدیر عامل کواکس می‌گوید: در حال حاضر دوزها در حجم کم در زمان کوتاه و با تاریخ انقضای کوتاهتر از ایده آل توزیع می شوند. این موضوع ارتقای لجستیکی بزرگ برای کشورهایی که قادر به جذب آن هستند محسوب می‌شود.

"عرضه" مشکل جهانی نیست. براساس گزارش شرکت تحلیلی- علمی "ایرفینیتی" که در زمینه عرضه و توزیع جهانی تحقیق می‌کند، کشورهای ثروتمند برای خود مازاد واکسن ایجاد کرده‌اند. تولیدکنندگان واکسن در حال حاضر به صورت ماهانه 1.5 میلیارد دوز واکسن تولید می‌کنند و این میزان تا پایان سال جاری میلادی به 11 میلیارد دوز خواهد رسید.

"مت لینلی" محقق موسسه ایرفینیتی می‌گوید: "شرکت‌های تولیدکننده واکسن ظرفیت‌های خود را در 3 تا 4 ماه گذشته افزایش داده اند و مقدار زیادی واکسن تولید می‌کنند".

وی افزود: مجموع کشورهای ثروتمند جهان 1.2 میلیارد دوز غیرلازم در اختیار دارند. حتی اگر این کشورها شروع به تزریق دوزهای تقویت کننده یا یادآور شوند و نیازی به دوزهای واکسن نداشته باشند، باز هم ذخیره زیادی از واکسن را دارند.

به گفته "لینلی" یک پنجم واکسن‌های موجود در کشورهای ثروتمند جهان یعنی حدود 241 میلیون دوز در صورت اهدا نشدن به زودی هدر خواهد رفت.

این احتمال وجود دارد که کشورهای فقیر هم قادر به استفاده و پذیرش از این واکسن ها نشوند مگر اینکه دو ماه به پایان تاریخ انقضای این واکسن‌ها باقی مانده باشد.

"لینلی" می‌گوید: فکر نمی‌کنم لزوما کشورهای ثروتمند در خرید واکسن طمع کرده اند، آنها بیشتر نمی‌دانستند که کدام واکسن اثربخش است و برای همین چندین نوع واکسن را خریده اند.

ایرفینیتی با آخرین تحقیقات خود امیدوار است به دولت‌ها نشان دهد که عرضه سالم واکسن وجود دارد و نیازی به نگهداری از مازاد آن نیست. دولت‌ها می توانند آنچه را که اینک نیاز ندارند، اهدا کنند و مطمئن باشند که دوزهای بیشتری در ماه‌های آینده تولید خواهد شد.

"آگاتا دمارایس" مدیر پیش‌بینی جهانی واحد اطلاعات اکونومیست می‌گوید: "کشورها و دولت‌ها نمی‌خواهند آسیب ببینند". وی افزود: "فشارهای داخلی زیادی وجود دارد . بخشی از رای دهنندگان نیز از دیدن اهدای واکسن ناراضی خواهند شد زیرا احساس می‌کنند که کشورشان به واکسن نیاز دارد".

دولت بریتانیا می‌گوید که انبار واکسن ندارد و با استرالیا توافق کرده که چهار میلیون دوز از سهمیه برگشتی استرالیا تا پایان سال را با این کشور سهیم شود.

"اورلیا نگوین" مدیر عامل کواکس می‌گوید که فقط دولت ها نیستند که باید اقدام کنند.

او گفت: ما نیاز داریم تا تولیدکنندگان نیز به تعهدات عمومی خود در قبال کواکس عمل کنند و ما را بر معاملات دو جانبه با کشورهایی که دوز کافی در اختیار دارند، در اولویت قرار دهند.

او گفت اگر تولیدکنندگانِ جهانیِ واکسن در حال حاضر 1.5 میلیارد دوز در هر ماه تولید می‌کنند سوال این است که چرا سهم کمی از واکسن به کشورهای فقیر می رسد.

او افزود: در حالیکه کواکس نیاز زیادی به واکسن دارد دولت‌ها باید جایشان در صف را عوض کنند تا ما دوزهای سفارشی خود را زودتر دریافت کنیم.

برای بهار و خانواده‌اش این دوزها تنها عدد نیستند، آنها زندگی واقعی، دوستان و خانواده هستند.

بیشتر بخوانید:

وزیر بهداشت: واکسن فایزر برای افراد عادی تزریق نمی‌شود

معاون وزارت بهداشت: واکسن فایزر از بلژیک وارد می شود

کره شمالی: فعلا واکسن کرونا نمی خواهیم/ سهمیه ما را به کشورهای نیازمند بدهید

در میان شیوع شدید کرونا؛ کواکس چه می‌کند؟

ورود اولین محموله واکسن کرونای کواکس به تهران (فیلم)

تماشاخانه

بحران آب در شمال شرقی سوریه: اتهامات سنگین علیه ترکیه / بی‌برقی و بی‌آبی برای یک میلیون سوری (فیلم)

تراژدی در یک دریاچه، از فریاد کمک تا حبس ابد / مادری که دو بچه‌اش را کشت حالا چه می‌خواهد؟ (فیلم)

فیلم های دیگر