۵ خطری که اصفهان را محاصره کرده است

منصور شیشه فروش در گفت و گو با ایسنا، مهمترین مخاطرات در استان اصفهان را بحران آب، خشکسالی، گرد و غبار، فرونشست زمین و آلودگی هوا در طول سال اعلام کرد.

وی با اشاره به ۲۰ مهرماه مصادف با ۱۲ اکتبر، روز جهانی کاهش اثرات بلایای طبیعی، تأکید کرد: با افزایش تاب آوری جامعه می توان آسیب پذیری از حوادث را کاهش داد.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به اینکه پهنه ای که در آن زندگی می کنیم پهنه خطرپذیری است، گفت: کشور ایران در کمربند لرزه خیز آلپ-هیمالیا و همچنین در محدوده خشک و نیمه خشکی قرار دارد که اثرات تغییرات اقلیمی در آن دیده می شود. کاهش بارش، گرم شدن زمین و افزایش دما در چند سال اخیر باعث وقوع سیلاب های ناگهانی، طوفان، تگرگ، سرمازدگی، موج های سرمایی در تابستان، کم بارشی، خشکی رودخانه ها، حریق در مراتع و جنگل ها شده و خسارات زیادی ناشی از خشکسالی و  سیل به کشور وارد کرده است.

سابقه وقوع ۴۳ حادثه در اصفهان 

وی با بیان اینکه در کشور ایران ۵۳ حادثه و مخاطره شناسایی شده که سابقه وقوع دارد، گفت: از میان آنها ۴۳ حادثه و مخاطره در استان اصفهان سابقه وقوع دارد، ازجمله زلزله، فرونشست زمین، فروریزش زمین، فرسایش و آلودگی خاک، بیابانزایی، موج گرمایی، موج سرمایی، سیل، تگرگ، برف و یخبندان، ریزش بهمن، خشکسالی، گردباد، صاعقه، وقوع انفجار در مناطق مختلف، گرد و غبار و طوفان، آفات و بیماری های نباتی و دام و طیور، اپیدمی های انسانی مثل کرونا، تخریب زیستگاه ها، هجوم گونه های مختلفی مثل ملخ ها، انتشار مواد خطرناک، حوادث جاده ای، ریلی، هوایی، آلودگی هوا، آب، خاک و تراکم جمعیت در برخی مناطق و ... که برای هرکدام از این مخاطرات استراتژی های مشخصی وجود دارد.

شیشه فروش با بیان اینکه بعد از شناسایی حوادثی که در کشور و استان سابقه وقوع دارد باید طرح هایی برای کنترل و پیشگیری از آنها اجرا کنیم، افزود: استان اصفهان در این زمینه پیشگام بوده و طرح های خطرپذیری در مورد هر یک از حوادث آماده و به دستگاه های مختلف برای اجرا ابلاغ کرده است.

وی با اشاره به اینکه رویکرد ما برگرفته از سیاست های کلی پیشگیری و کاهش خطر ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه است، ادامه داد: این رویکردها شامل افزایش و گسترش آموزش و آگاهی و فرهنگ ایمنی در میان مسئولان و مردم برای رویارویی با عوارض ناشی از حوادث غیرمترقبه به ویژه پدیده های جوی و اقلیمی است، همچنین گسترش و تقویت مطالعات علمی و پژوهشی به منظور شناسایی و کاستن از خطرات این حوادث، ایجاد سامانه مدیریت بحران، تقویت آمادگی و امکانات لازم برای اجرای عملیات سریع جستجو و امداد و نجات، اطلاع رسانی، در اختیار گرفتن تمام امکانات مورد نیاز اعم از دولتی و نهادهای عمومی در طول بحران، برنامه های جامع علمی به منظور بازتوانی آسیب دیدگان و بازسازی اصولی و فنی مناطق آسیب دیده و گسترش نظام های مؤثر جبران خسارت مثل بیمه است.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان ادامه داد: پیشگیری و کاهش خطرپذیری زلزله در شهرها و روستاها و افزایش ضریب ایمنی در ساخت و سازها، مکان یابی مناسب برای تاسیسات شهری و اسکان جمعیت، بهبود نظارت بر ساخت و ساز و بکارگیری نیروی متخصص، جلوگیری از ساخت و سازهای غیرایمن در برابر زلزله، استانداردسازی مصالح و ترویج و تشویق استفاده از فناوری های نوین پایدار و ساخت و سازهای به روز، تدوین برنامه هایی به منظور کاهش آسیب پذیری وضعیت موجود استان در برابر حوادث به ویژه زلزله، اصلاح و تدوین طرح های توسعه عمران شهری و روستایی متناسب با پهنه بندی خطر، ایمنی و بهسازی ساختمان ها و تاسیسات زیربنایی، ارائه تسهیلات ویژه و تشویق برای بهسازی و بازسازی بافت های فرسوده، شناسایی پدیده های اقلیمی و نحوه پدیدار شدن آنها، ارزیابی خطرات و آسیب پذیری آنها از طریق تهیه اطلس پدیده های طبیعی و تهیه نظام های هشدار پیش آگاهی و تهیه نظام های جامع مدیریت بلایای جوی و شناسایی تغیرات اقلیمی و اثرات آن از دیگر رویکردهای اصلی است.

بحران تعریف خاصی دارد

وی با اشاره به اینکه کشور و استان اصفهان به شدت تحت تاثیر مخاطرات طبیعی است، تصریح کرد: برای ساماندهی این مخاطرات قانون مدیریت بحران تصویب شد. باید توجه داشت که هر موضوعی را نمی شود بحران تلقی کرد و بحران تعریف خاصی دارد. بحران از هم گسیختگی جدی عملکرد یک جامعه ناشی از وقوع مخاطره ای است که منجر به خسارات گسترده انسانی، اقتصادی و زیست محیطی می شود، به طوری که مقابله با آن فراتر از توانایی جامعه است.

شیشه فروش خاطرنشان کرد: مدیریت بحران نظام حاکم بر راهبردها، رویکردها، برنامه ها و اقداماتی است که با هدف پیش بینی، پیشگیری، کاهش خطر، آمادگی پاسخ کارآمد و بازتوانی و بازسازی پس از وقوع حوادث و سوانح انجام می شود.

وی آسیب پذیری جامعه را به معنای ضعف و کمبودهای مادی و غیر مادی دانست و گفت: اگر بتوانیم آسیب پذیری جامعه را کاهش دهیم، می توانیم اثرات وقوع حوادث را کم کنیم.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه مدیریت بحران چرخه ای دارد، توضیح داد: اولین مرحله پیشگیری و کاهش خطر مربوط به قبل از بحران است. رویکرد استان نیز توجه به پیشگیری و کاهش خطر است که همه اقدامات شامل شناسایی مخاطرات، تحدید مخاطرات، آسیب پذیری آنها، الزام به مدیریت کاهش خطر در تدوین برنامه ها، تعیین راهبردها، اولویت های بخش های گوناگون و تدوین و برنامه های کاهش خطر را شامل می شود.

وی آمادگی را در مرحله بعد از پیشگیری و مربوط به قبل از وقوع بحران اعلام کرد و افزود: آمادگی شامل همه اقدامات و تدابیری است که ظرفیت جامعه و دستگاه های مسئول را برای پاسخ موثر به سوانح افزایش دهد، به طوری که خسارت ها را به حداقل برساند.

شیشه فروش با اشاره به سه مرحله قبل، حین بحران و بعد از بحران، تصریح کرد: پاسخ به بحران شامل مجموعه فعالیت ها و اقداماتی است که بعد از وقوع حادثه آغاز می شود و شامل هشدار سریع، تخلیه اضطراری، جستجو، امداد و نجات است که برای هر بحرانی ویژه است. همچنین بعد از بحران اقداماتی برای ترمیم و بهبود خدمات، ساختارها و شرایط زندگی انجام می شود.

موضوع مهمی به نام تاب آوری در مقابله با مخاطرات

وی تاب آوری را موضوع مهمی در مقابله با حوادث و مخاطرات برشمرد و گفت: با افزایش تاب آوری جامعه می توان آسیب پذیری آنها از حوادث را کاهش داد. تاب آوری توانایی یک نظام یا جامعه در معرض مخاطرات برای ایستادگی، تحمل، سازگاری در برابر حوادث و سوانح و بازسازی و بازتوانی به موقع جامعه آسیب دیده است.

وی با بیان اینکه در مدیریت بحران شرایط اضطراری داریم که در پی وقوع مخاطره و یا قریب الوقوع بودن یک حادثه یا بعد از آن ایجاد می شود و نیاز به اقدامات فوری دارد، اظهار کرد: برای همین در کشور ستاد پیشگیری، هماهنگی و پاسخ به بحران تشکیل شده و در استان ها نیز این ستاد به ریاست استاندار فعال است. همچنین فرماندار در هر شهرستان مسئول ستاد بحران شهرستان است و دهیار و شهردار نیز در روستاها و شهردار مدیر بحران هستند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه وقتی حادثه ای در شهرستان اتفاق می افتد، فرماندار باید سطح حادثه را تعیین کند، توضیح داد: اگر حادثه خارج از توان شهرستان باشد به استان اعلام می شود و اگر از توان استان نیز خارج باشد باید در سطح ملی به حادثه واکنش نشان داد.

وی با بیان اینکه در قانون مدیریت بحران چند موضوع مهم وجود دارد، گفت: اول اینکه در زمان وقوع حادثه و هنگام پاسخ به بحران دستگاه ها مکلف هستند همه امکانات و تجهیزات خود را در اختیار ستاد قرار دهند، در این قانون آمده همه دستگاه ها  موظف اند پیوست کاهش خطر برای طرح های توسعه ای خود داشته باشند، از مدیریت بحران در خصوص ۴۳ حادثه در استان استعلام کنند، نسبت به توسعه پوشش بیمه ای برای اموال منقول و غیرمنقول خود اقدام کنند. همچنین به همه دستگاه ها اعلام شده مدیران و کارشناسان آنها باید آموزش ویژه ببینند و ساختار مدیریت بحران را در خود ایجاد کنند.

شیشه فروش با اشاره به اینکه یکسری وظایف تخصصی نیز در قانون مدیریت بحران آمده که باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: در این قانون تکلیف هر دستگاهی مشخص شده است. در شرایط اضطراری و پاسخ به بحران که خدمات و امکانات نهادها و دستگاه های دولتی و عمومی غیر دولتی به تنهایی کافی نیست و زمان بر است حتی بخش خصوصی و تعاونی ها نیز موظف اند امکانات خود را در اختیار مدیریت بحران قرار دهند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان مهمترین مخاطرات در استان اصفهان را بحران آب، خشکسالی، گرد و غبار، فرونشست زمین و آلودگی هوا در طول سال اعلام کرد و افزود: برای هرکدام از این بحران ها راهکارهای لازم تدوین و به دستگاه های اجرایی ابلاغ شده است، دستگاه ها متناسب با وظایف خود موظف شده اند برای هر یک از این مخاطرات طرح هایی با همکاری دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی به منظور کاهش خطر و پاسخ به موقع به بحران ها تهیه کنند تا بتوانیم در اسرع وقت مخاطرات را کنترل و اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهیم.

اصفهان؛ جانشین تهران و معین ۸ استان کشور

وی با اشاره به اثرات زیاد مخاطرات طبیعی در استان اصفهان که در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار دارد، گفت: نیاز است کشور به صورت ویژه به استان اصفهان توجه کند، اصفهان جانشین تهران در مدیریت بحران است و باید متناسب با این مسئولیت، اعتبارات ویژه ای به استان تخصیص داده شود.

شیشه فروش با بیان اینکه اصفهان معین ۸ استان اطراف است، خاطرنشان کرد: در استان اصفهان ۱۲۰ هزار نیروی امدادی آماده و آموزش دیده داریم و اصفهان همواره در هنگام بروز حوادث مختلف بسیار کمک رسان بوده است.

وی با تأکید بر اینکه اعتبارات مدیریت بحران باید در اختیار سازمان مدیریت بحران کشور قرار گیرد تا متناسب با نیاز استان ها به آنها اختصاص یابد، گفت: این درحالی است که هم اکنون اعتبارات در اختیار سازمان برنامه و بودجه است. ضمن اینکه تخصیص اعتبارات باید کامل باشد و وزارت خانه هایی مثل نیرو و جهاد کشاورزی نیز باید برای تامین اعتبارات ویژه و پیگیری اجرای قانون مدیریت بحران اقدام کنند.