محمد نصیری

حجت الاسلام کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران اخیرا فرموده‌اند: «اگر اهل کشورها، استان‌ها و شهرها دو بال تقوا و ایمان را داشتند و در وظایف شرعی و مسؤولیت‌های سیاسی و اجتماعی خدا را در نظر می‌گرفتند، مبتلا به مشکلات معیشتی و کم آبی نمی‌شدند».

به نظر می‌رسد این سخنان برداشتی از تفسیر بدیع و شنیدنی علامۀ طباطبایی است حال آن که دقیق‌تر و اقناع‌کننده‌تر آن را آیت‌الله دکتر مصطفی محقق داماد بیان کرده‌اند.

ایشان در کلاس درس تفسیر قرآن در حکمت متعالیه در اردیبهشت ماه سال نود و هفت که فایل صوتی آن در دست‌رس است موضوع را این گونه شفاها از استادشان علامه طباطبایی بیان می کنند که در تفسیر بخشی از آیه« ولو أن أهل القرى آمنوا واتقوا لفتحنا عليهم بركات من السماء و الأرض -و چنانچه مردم شهر و دیارها همه ایمان آورده و پرهیزکار می‌شدند همانا ما درهای برکاتی از آسمان و زمین را بر روی آنها می‌گشودیم-» علامه اظهار می‌دارد آنچه از آیه مبارک به طور مسلم بر می‌آید، این است که نتیجۀ بی‌تقوایی می‌شود بی‌بارانی.

پس از این فرمایش علامه، یکی از طلاب حاضر، می‌گوید استاد، اگر این گونه باشد که غربی‌ها باید از خشکسالی می‌مردند!

دکتر محقق داماد می‌گوید پاسخ علامه به این پرسش را اگر کسی نقل کرده علی‌القاعده از من نقل کرده که شنیدنی و بدیع است.

علامه می‌فرماید :" اهل القری " در آیه مبارک ۹۶ سوره اعراف یعنی شهروندان و این یک پیام دارد که تقوایی که آنجا هست یعنی عمل به حقوق شهروندی و اگر شهروندان به وظیفه شهروندی‌شان عمل کنند خداوند برکات آسمان را برای شان نازل می‌کنند. شاید آنجا (اروپا) به وظایف‌شان بیشتر از ما عمل می‌کنند."

ناگفته پیداست شهروندان، دایره وسیعی از مردمان‌اند که از صدر تا ذیل نسبت به همدیگر و محیط زیست‌شان‌ تعهد متقابل دارند.

داستان کسی که می‌خواست زیر پای خود را در کشتی سوراخ کند، شنیده‌ایم. بنا بر برداشت و تفسیر بدیع و کاربردی علامه طباطبایی از اهل القری، وضعیت خشک‌سالی در گسترۀ پر افتخار کشورمان بی‌مناسبت با کشتی نیست و اگر حقوق شهروندی را همه کشتی‌نشستگان و آحاد آن دقیق و مو به مو گرامی دارند خداوند نیز درهای آسمانش را بر سرزمین خشکیده خواهد گشود، ان شاءلله.

که گفت حافظ شیرازی‌:

لطف خدا بیشتر از جرم ماست
نکته سربسته چه دانی خموش