غزه تحت محاصره اسرائیل دو گذرگاه خروجی دارد. گذرگاههایی که عبور از آنها سخت، پیچیده و ناامن است.
به گزارش عصرایران، منطقه غزه از دو طرف با اسرائیل (شمال و شرق)، از یک طرف با دریای مدیترانه ( سمت غربی - در کنترل ارتش اسرائیل) و از طرف جنوب هم با مصر هم مرز است.
گذرگاه هایی برای رفت و آمد کالا و افراد میان غزه و اسرائیل وجود دارد اما هم اکنون گذرگاه های عبور افراد بسته شده اند. از راه دریا هم ارتش اسرائیل اجازه ورود و خروج کشتی ها و قایق های فلسطینی ها به سمت دیگر مناطق را نمی دهد. تنها مسیر خروج از غزه به سمت جهان خارج در عمل، مرز زمینی با مصر است. منطقه غزه و مصر از طریق گذرگاه رفح با یکدیگر در ارتباط هستند.
در روزهای اخیر یکی از شهروندان غزه از شیوه خروج فلسطینیان این منطقه تحت محاصره انتقاد کرد. وی به افشای شرکتهایی پرداخت که از رفت و آمد فلسطینیها به مصر (تنها مسیر ارتباطی غزه با جهان خارج) سودهای کلان میبرند. او مسیر ورود و خروج به غزه از گذرگاه مرزی "رفح" را "مسیر تحقیر" فلسطینیان خواند.
این شهروند غزه برخی از شرکتهای این منطقه و مصر را متهم کرد که با سختتر کردن سفر بین مصر و غزه، مردم را به پرداخت پولهای کلان و استفاده از خدمات VIP وامیدارند.
خبرگزاری فرانسه با اشار به انتقاد این شهروند به شرایط مسافران مسیر غزه- قاهره و برعکس پرداخته و از سختیهای آنها میگوید.
"مصطفی الصواف" شهروند غزه در فضای مجازی از "شرایط حقارت بار فلسطینیان" در راه غزه-قاهره انتقاد کرد. او در انتقاد خود از شرکتهایی نام برد که از روند خروج شهروندان غزه به مصر سود میبرند.
هنوز یک ساعت از انتشار پست او نگذشته بود که تلفنش زنگ خورد.
او با اشاره به گروه حماس که منطقه غزه را اداره میکند، گفت:" کسی از حماس تماس گرفت و گفت همه چیز را پاک کنم".
فلسطینیان در انتظار عبور از غزه و حرکت به مصر- سرائیل غزه را از زمین ودریا محاصره کرده است
"الصواف" که یک تحلیلگر سیاسی است، میگوید: "تجارت مرزی موضوع بسیار حساسی برای مصریهاست و انتشار گزارش او به فلسطینیان آسیب میزند".
او به سرعت این پست در شبکه های اجتماعی را حذف کرد. اما دهها نفر از این پست حمایت کرده و همنظری خود با این پست را در کامنتها نشان دادند. این حمایت بازتاب ناامیدی گسترده در باره شاهراه اصلی خروج از غزه است.
سفر جادهای 380 کیلومتری به قاهره از میان بیابانهای سوزان شبه جزیره "سینا" میگذرد. ارتش مصر در این منطقه با گروههای افراطی می جنگد، ایستهای بازرسی اعمال کرده و منع رفت و آمد شبانه اعمال میکند. بخشی از این سفر از مسیر کانال "سوئز" نیز میگذرد.
شکایت رایج در غزه این است که سفر به مصر با اتوبوسهای قدیمی و بیتهویه هر روز سختتر و نامطمئنتر میشود. این در حالی است که شرکت های مسافرتی برای سود بیشتر "خدمات ویژه" و بدون دردسر را به کسانی میدهند که توانایی پرداخت آن را دارند.
یکی از منابع در شرکت های خدمات مسافرتی که تمایلی به اعلام نامش نداشت، گفت: "این یک فاجعه برای فلسطینی هاست". وی ارزش روزانه این صنعت و رفت و آمد بین غزه- مصر را 175 هزار دلار برآورد کرد.
وی افزود:"طرف مصری فشار بیشتری برای سختتر کردن سفر بازگشت به غزه اعمال میکند و سعی دارد مردم را وادارد تا در سفر بعدی هزینه خدمات VIP را بپردازد".
ورود و خروج به غزه به عنوان سرزمینی فقیر با جمعیتی نزدیک به 2 میلیون نفر، بسیار مشکل است.
مسیر غزه به قاهره
اسرائیل پس از قدرت گیری حماس در غزه (2007)، این منطقه را از زمین، دریا و هوا محاصره کرده است.
اسرائیل محافظت از خود در برابر حماس را دلیل این محاصره عنوان میکند. اسرائیل به کشتی های مسافری اجازه پهلوگیری در بنادر غزه را نمیدهد.
بنابراین خروج از غزه دو راه بیشتر ندارد؛ گذرگاههای زمینی تحت کنترل شدید اسرائیل و مصر.
گذرگاه "اریز" به اسرائیل ختم میشود. این گذرگاه، مخصوص فلسطینیهایی است که مجوز کار یا تجارت در داخل اسرائیل را دارند. برخی از موارد جدی پزشکی یا افرادی که دارای مجوز ترانزیت به اردن هستند نیز قادر به خروج از این گذرگاه هستند.
بنابراین گذرگاه "رفح" به مصر بهترین مسیر خروجی برای اکثریت مردم غزه به شمار میآید.
اما این مسیر بسیار پرهزینه است و سیستم سخت بروکراتیک آن را به کابوسی عذاب آور تبدیل کرده است.
خدمات VIP
فلسطینیها مجبورند هفتهها قبل از سفر نام خود را در فهرست انتظار ثبت کنند و این موضوع تضمینی برای تزانزیت آنها از غزه به خارج از این منطقه محسوب نمیشود.
فلسطینیها در سالهای اخیر با پرداخت صدها یا حتی هزاران دلار به شرکت های خصوصی و واسطههای که خدمات "VIP" ارائه میدهند، متوسل شدهاند.
فلسطینیها منتظرند تا از طریق گذرگاه مرزی رفح به مصر بروند. فلسطینیها مجبورند هفتهها قبل از سفر نام خود را در لیست انتظار ثبت کنند و این موضوع تضمینی برای گذر آنها محسوب نمیشود/ عکس: خبرگزاری فرانسه
در دوره کوتاهی از حکومت حماس، عبور از گذرگاه رفح آسانتر بود.
در دوران ریاست جمهوری "محمد مرسی" (رئیس جمهور اسلامگرای مصر در سال 2013) حدود نیم میلیون فلسطینی از گذرگاه رفح عبور کردند. محمد مرسی یکی از اعضای اخوان المسلمین به حماس نزدیک بود.
اما پس از برکناری "مرسی" در جولای 2013، شمار مسافران از گذرگاه رفح به طرز چشمگیری کاهش یافت.
در دوران ریاست جمهوری "عبدالفتاح سیسی" مصر به صورت دورهای گذرگاه رفح را باز و بسته میکند. مصر در این تاکتیک از رفح به عنوان اهرم فشار بر حماس بهره میگیرد.
380 کیلومتر در 4 روز
چندین نفر از شهروندان غزه که اخیرا از گذرگاه رفح عبور کردهاند، با شرط فاش نشدن نامشان حاضر به گفت و گو با خبرگزاری فرانسه شدند.
آنها نگرانند که نامشان در سفرهای آتی در لیست سیاه مصر قرار گیرد.
یک مرد که ترجیح داد او را در این گزارش "احمد" بنامیم، گفت: بازگشتش از قاهره به غزه در اوایل سال جاری میلادی به جای 5 ساعت حدود 4 روز طول کشیده است. (طی این مسیر در حال مرسوم 5 ساعت طول میکشد).
او در ابتدا یک تاکسی خصوصی اجاره و در ساعت 4 صبح چهارشنبه قاهره را به مقصد غزه ترک کرد. او براساس توافق باید 130 دلار به راننده پرداخت میکرد تا او را از رفح به غزه برگرداند.
گذرگاه مرزی رفح به خاطر پر هزینه بودن و اجرای سیستم بوروکراتیک شدید بسیار بدنام است/ عکس: خبرگزاری فرانسه
این سفر در منطقه ورودی کانال سوئز متوقف شد. در این منطقه گذرگاه خودروها بسته و فضا پر از تاکسی شد.
وی خودروی خود را ترک کرد و هزینههای خود را با 5 مسافر تقسیم کرد و شب را در خودروی دیگری خوابید.
او گفت که ماموران مصری در ایست بازرسی همه کیفهایش را باز کردند و افزود: "سیگار و ادکلن من را مصادره کردند. پروفایل فیس بوک و واتس آپ من را باز کردند و عکسهایم را نگاه کردند".
او پس از سه بازرسی امنیتی به آرامی از طریق مسیر سینا حرکت کرد تا در اواخر بعدازظهر پنجشنبه به ایست بازرسی دیگری در 50 کیلومتر رفح رسید. در این ایست بازرسی مصریها خبر بسته شدن جاده را اعلام کردند.
این مرد مجبور به اجاره اتاقی کثیف در نزدیکی شهر "عریش" مصر شد و دو روز آنجا ماند تا راه باز شود.
احمد و همراهانش به رفح شتافتند اما به زمان مناسب برای عبور از گذرگاه رفح نرسیدند.
وی که به شدت خسته و متلاشی از این سفر به نظر می رسید شب را در خیابان خوابید و روز بعد از گذرگاه عبور کرد.
من ترسیده بودم
برای تعداد بی شماری از فلسطینیها سفر رفت و برگشت رفح- قاهره پیچیده است. یکی از دلایل سختی این سفر درگیری برخی از داعشیها با نیروهای نظامی و امنیتی مصر است.
"فاطمه" شهروند غزه میگوید که در سال گذشته و در سفر گروهی در یک ایست بازرسی عرق سرد بر صورتش نشست. (فاطمه نام حقیقی این فرد نیست).
او گفت: چند جعبه مقوایی را روی زمین انداختم و از عبایم به عنوان پتواستفاده کردم.
برای تعداد بی شماری از فلسطینیها سفر رفت و برگشت رفح- قاهره به دلیل شرایط امنیتی بسیار پیچیده است/ عکس: خبرگزاری فرانسه
وی گفت: میترسیدم. در بیابان بودیم . نه آب بود و نه سرویس بهداشتی".
او گفت: صدای شلیک گلوله را از دور میشنیدیم. یکی از زنانی که همراه ما بود مرتب فریاد میزد: "میمیرم. می میریم".
آنها شب بعد در ایست بازرسی "بالوزا" در 200 کیلومتری رفح در یک اتوبوس خوابیدند و شب بعد را زیر یک اتوبوس در شهر عریش به صبح رساندند.
او گفت که هوا بسیار گرم بوده و بچههایی که زیر اتوبوس بودند تمام شب را گریه کردند. برای فلسطینیها این روند ویرانگر و تحقیرکننده است.
"احمد" که راه سخت و طولانی را از قاهره تا غزه رفته است در این باره گفت: "مجموعه سختیهای سفر مرا از درون میکشد".
او افزود: با مردم غزه بد رفتاری میشود. انگار همه ما تروریست هستیم.
ناامیدی احمد زمانی بیشتر شد که از پس از بازگشت به غزه متوجه شد برخی همین سفر را در یک روز و چند ساعت انجام دادهاند.
گذرگاه مرزی رفح- شرکتهای مستقر در غزه 1000 دلار برای تسریع سفر به قاهره، ثبت نام، اجاره تاکسیهای خصوصی و سایر اسناد لازم دریافت میکنند/ عکس: خبرگزاری فرانسه
احمد میگوید تفاوت سفر او با دیگران در پرداخت خدمات VIP است.
او با ابراز تاسف، مقامات امنیتی مصر را متهم کرد که شرایطی ایجاد کردهاند تا فلسطینیها مجبور به استفاده از خدمات VIP شوند. وی افزود: من در سفرم با پرداخت به چند تاکسی و هتل های کثیف تقریبا همان مبلغ خدمات VIP را پرداخت کردم و 5 روز در راه بودم.
شرکتهای مستقر در غزه تقریبا 1000 دلار برای تسریع کارهای سفر به قاهره دریافت میکنند که شامل ثبت نام، تاکسیهای خصوصی و سایر اسناد میشود.
هزینه سفر برگشت 600 دلار است که کل سفر را گرانتر از توان پرداخت اکثریت مردم غزه میکند.
برخی از منابع -مقامات و کارشناسان عبور و مرور مرزی- تائید کردند شرکتهای مستقر در غزه که خدمات "VIP" ارائه میدهند با شرکت مصری به نام " Abnaa Sinai" در ارتباطند.
زنی دیگر که خود را "هیبا" معرفی میکند، گفت که در اوایل سال جاری تصمیم گرفت پس از چند سال برای دیدن خانواده از غزه خارج شود. اما تجربه او در پستهای بازرسی مصر او را شوکه کرد. (هیبا نیز نام واقعی این زن نیست).
هیبا گفت" نگهبانان طوری به ما نگاه میکنند که انگار "از ما متنفرند". او گفت از آن پس تصمیم به پرداخت هزینه های "VIP" گرفته تا این سفر سریعتر انجام شود.
مقامات فلسطینی در ماههای گذشته از مصر خواستهاند تا روند نقل و انتقال شهروندان غزه را آسان کند.
غر رایج مردم غزه سفر با اتوبوسهای قدیمی و بی تهویه است که سفر به قاهره را دشوار و سختتر می کند/ عکس: خیرگزاری فرانسه