از دیروز خبری به طور گسترده در رسانه های فارسی زبان به نقل از یکی از دست اندرکاران اتاق بازرگانی تهران (به طور مشخص: دبیر کمیته اقتصاد فرهنگ اتاق بازرگانی تهران) مبنی بر فروش ۱۸ میلیارد دلاری سریال های تولیدی ترکیه، منتشر شده است.
به گزارش عصرایران، این خبر به طور گسترده در رسانه ها و شبکه های اجتماعی کشور بازتاب یافته و سوژه بحث هایی درباره فروش 18 میلیارد دلاری سریال های ترکیه ای شده است؛ که طبیعتا آمار غلطی است.
نمونه ای از تیترهای نادرست و سوء برداشت رسانه های ایرانی
بررسی اظهارات "هادی حدادی" دبیر کمیته اقتصاد فرهنگ اتاق بازرگانی تهران، نشان می دهد ایشان بحثی درباره فروش 18 میلیارد دلاری سریال ها و فیلم های ترکیه ای و حتی صادرات 18 میلیارد دلاری محصولات فرهنگی ترکیه مطرح نکرده است؛ بلکه صحبت او درباره افزایش سهم " اقتصاد خلاق" از تولید ناخالص داخلی کشورها از حمله ترکیه بوده است.
به طور مشخص این مقام اتاق بازرگانی تهران گفته :" سهم اقتصاد خلاق در اقتصاد کشورهای در حال توسعه و توسعهیافته از زیر یک درصد به حدود ۳۷ درصد رسیده است؛ برای مثال در کشوری مانند ترکیه، سهم اقتصاد خلاق در تولید ناخالص داخلی این کشور به بیش از ۱۸ میلیارد دلار رسیده که نمود آن در تولید و صادرات محصولات فرهنگی مانند فیلمها و سریالهای تولید ترکیه قابل مشاهده است."
بنابراین بحث و رقم مطرح شده در حوزه کلان "اقتصاد خلاق" ترکیه است نه صرفا آن گونه که رسانه های فارسی زبان تیر زده اند: " صادرات سریال ترکیه ای" و به نظر می رسد رسانه ها و کاربران فضای مجازی ایرانی برداشت نادرستی از اظهارات دبیر کمیته اقتصاد فرهنگ اتاق بازرگانی تهران داشته اند.
ترکیه چقدر سریال می فروشد؟
حالا که بحث صادرات محصولات فرهنگی و به ویژه سریال های ترکیه ای مطرح شده، بهتر است به طور مشخص وضعیت آماری این بخش را بررسی کنیم و به رقم درست دست یابیم.
فارغ از اینکه صنعت سریال سازی ترکیه طی 2 دهه گذشته رشد زیادی داشته و سریال های ترکیه ای (جدا از بحث محتوای آنها که منتقدان نقدهای جدی بر آن وارد می کنند) توانسته اند بینندگانی گسترده در کشورهای آسیایی، آفریقایی و حتی آمریکای لاتین پیدا کنند؛ اما بررسی دقیق تر میزان فروش خارجی سریال های ترکیه ای به کشورها و شرکت های پخش خارجی نشان می دهد رقم ادعایی یا سوء برداشت شده رسانه ها و کاربران فضای مجازی ایرانی از "فروش خارجی 18 میلیارد دلاری سریال های ترکیه ای"، نامعتبر و نادرست است.
بررسی های خبرنگار عصرایران حاکی است که ترکیه حتی 5 درصد چنین رقمی را نیز به کشورهای خارجی سریال نمی فروشد.
درآمد ترکیه از محل فروش سریال به کشورها و شرکت های پخش خارجی (همان گونه که در اینفوگرافی زیر از خبر 2 سال پیش خبرگزاری آناتولی ترکیه قابل مشاهده است) در سال ۲۰۱۸ بالغ بر ۵۰۰ میلیون دلار بوده و مقامات ترکیه برای کسب درآمد ۱ میلیارد دلاری فروش سریال در سال ۲۰۲۳ هدف گزاری کرده اند.
"اینفوگرافی" 2 سال پیش منتشر شده در گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه درباره درآمد دلاری و هدفگزاری دولت ترکیه برای کسب درآمد بیشتر از محل صادرات سریال های ترکیه ای
بررسی های دقیق تر نشان می دهد مجموع صادرات محصولات فرهنگی ترکیه در سال 2019 ( که فروش خارجی سریال و فیلم نیز در زیر مجموعه آن است) بالغ بر 43 میلیارد لیر ( حدود 3 میلیارد دلار با ارزش لیر امروزی) بوده که از این رقم بیش از 33 میلیارد لیر صادرات صنایع دستی ( 77 درصد از کل صادرات محصولات فرهنگی ترکیه) را شامل می شود.