در حالیکه اخبار جنگ در اوکراین در روسیه به شدت سانسور میشود، بسیاری از شهروندان این کشور برای دسترسی به اطلاعات تحریف نشده و اتصال به منابع خبری مستقل از ویپیان استفاده میکنند.
به گزارش یورونیوز، دو هفته پس از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، دولت بیش از ۲۰۰ وبسایت را مسدود کرده و همزمان ۳۰۰ شرکت خارجی این کشور را ترک کردهاند. هماکنون این نگرانی وجود دارد که دولت ولادیمیر پوتین روسیه را از شبکه جهانی اینترنت خارج کند.
هفته گذشته قانون جدیدی با عنوان «مقابله با اطلاعات غلط» تصویب شد که براساس آن متخلفانی که «برای بیاعتبار کردن ارتش روسیه» و اشاعه «اخبار دروغ» تلاش میکنند، به تا ۱۵ سال حبس محکوم میشوند.
تنها کاربرد واژه «جنگ» به جای «عملیات ویژه نظامی» بهمنظور توصیف حمله روسیه به اوکراین برای مجرمیت براساس این قانون کافی است.
همزمان با تشدید سانسور، شمار بیشتری از شهروندان روسی برای دسترسی به اطلاعات خارج از مرزهای روسیه به ویپیان (شبکههای مجازی خصوصی: virtual private networks) روی میآورند.
ویپیان چیست؟
ویپیانها گونهای نرمافزار هستند که تونلهای رمزگذاری شده میان کاربر و یک سرور از راه دور را درست میکنند. با استفاده از این نرمافزارها، شناسه واحد (آیپی) کاربر پشت شناسه سرور پنهان میشود.
سیمون میگلیانو، رئیس بخش تحقیقات Top10VPN به یورونیوز میگوید: «اگر یک وبسایت برای مسدود کردن ترافیک اینترنتی روسیه تلاش کند، شما [کاربر] دیگر روسی نیستید. اینطور به نظر میرسد که شما از لندن یا پاریس هر جای دیگری از جهان میخواهید به این وبسایت وصل شوید.»
براساس دادههای Top10VPN تلاش برای اتصال به ویپیانها در روسیه هر هفته ۶۳۳ درصد افزایش مییابد.
آیا استفاده از ویپیانها مطمئن است؟
در زمان نگارش این متن، دسترسی به شبکههای اجتماعی محدود و مسدود شده در روسیه با استفاده از ویپیانها همچنان ممکن است. با این حال سیمون میگلیانو هشدار میدهد حتی با وجود استفاده از این شیوه، دولت باز هم میتواند برای مسدود کردن وبسایتها تلاش کند: «دولت روسیه ناامیدانه برای بستن ویپیانها تلاش خواهد کرد. امکان شناسایی ترافیک ویپیانها در مقیاس شبکه و مسدود کردن آنها وجود دارد. این به این معنی است که ویپیان شما از کار میافتد.»
سیمون میگلیانو میگوید در چنین شرایطی: «ارائهکنندگان ویپیان پولی با هزینه بسیار تلاش خواهند کرد تا منشاء ترافیک ویپیانها را پنهان کنند.» این راه حل، همان شیوهای است که برای اتصال کاربران به هزاران سایت ممنوعه در چین، همچنان کار میکند. کشوری که بزرگترین، پیشرفتهترین و قدرتمندترین سازوکار سانسور اینترنت جهان را دارد.
سیمون میگلیانو میگوید:« روسیه بسیار عقبتر از چین است. اما همانطور که میدانید پیوند میان دو کشور بسیار جدی است و من مطمئنم که اطلاعات را به هم به اشتراک میگذارند.» این کارشناس ویپیان میگوید «اگرچه استفاده از این ابزار کاملا ایمن است اما ارائهدهنده ویپیان میتواند با دولت سانسورگر همکاری کند یا اینکه برای چنین دولتی نقش عرضهکننده این دست خدمات را بازی کند.»
کدام ویپیان را استفاده کنیم؟
میگلیانو به کاربران ویپیان توصیه میکند برای انتخاب این ابزار فیلترشکن دقیق باشند و از ویپیانهای پولی استفاده کنند.
او برای کاربران روسی «پروتون ویپیان»، «آستریل» و «پرایوت ویپیان» را پیشنهاد میکند و میگوید: «از اینکه ارائهدهنده فیلترشکنها مشهور هستند، اطمینان حاصل کنید. به اندازه کافی درباره آنها در اینترنت اطلاعات وجود دارد. به عرضهکنندگان بینام و نشان ویپیان اعتماد نکنید».