.png "عصر ایران")
۰۳ دی ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۳ دی ۱۴۰۳ - ۱۲:۱۰
علم‌الهدی: دولت برای جلوگیری از اعتراض مردم بابت ناترازی‌ها، بی‌حجابی را آزاد کرد (فیلم) در باغ ادبیات ایران- 1
نثر پارسی/ سیاست‌نامه؛ کِشتند و خوردیم، کاریم و خورند...
اگرچه در انتخاب این متون هم به فرم و قالب توجه شده هم محتوا اما بر خلاف کتاب های درسی قصد اندرز در میان نیست بلکه زیبایی ترجیح دارد.
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- علاقۀ مخاطبان به نوشته‌هایی با رنگ و بوی ادبیات شیرین پارسی و لطف شان که ذیل مطلب اخیر دربارۀ خیام نیشابوری به کمال رسید، انگیزه‌ای شد تا هر از گاهی به کتابی رجوع شود و لذت کلمات را به اشتراک بگذاریم.
البته پیش‌تر نیز درسلسله نوشته‌هایی زیر عنوان «یک جرعه از اقیانوس فرهنگ وادبیات ایران» چنین مرادی در کار بود اما یاد می شد و اینجا سطوری را نقل می‌کنیم با توضیحی اندک.
با «سیاست‌نامه» خواجه نظام‌الملک شروع می‌کنیم که نویسندۀ آن همچون ابوالفضل بیهقی در عین اشتغال به ادارۀ کشور از نوشتن غافل نبوده آن هم با قلمی بسیار شیوا.
این متون البته جای این دریغ را هم باقی می‌گذارد که ناگهان چه شد که از شکوه قرن چهارم و پنجم به مغاک سکوت و انحطاط در سالیانی بعدتر فروغلتیدیم.
در متون قرون 4 و 5 هر چه می‌بینی در ستایش خرد و سیاست‌ورزی است؛ گوهری که در گذر زمان رنگ باخت. اگرچه در انتخاب این متون هم به فرم و قالب توجه شده هم محتوا و البته سلیقۀ این نویسنده اما بر خلاف کتاب‌های درسی قصد اندرز در میان نیست بلکه زیبایی ترجیح دارد.
حکایت «انوشیروان و پیرمردی که جوز می‌کاشت» از فصل سی‌و‌ششم «سیاست نامه» که در روزگار ما با کوشش زنده یاد دکتر جعفر شعار در دست‌رس است، بسیار خواندنی است. معانی واژه های کمتر رایج در دوران ما در پایان می‌آید ولی برخی را در قلاب [کروشه] می‌آورم تا خواندن آسیب نبیند:
«رسم تخمۀ ساسانیان چنان بوده است که هر که پیش ایشان سخنی گفتی و یا هنری نمودی که ایشان را خوش آمدی، بر زفان [زبان] ایشان برفتی که زه!
چون بر زفانِ پادشاه برفتی که زه، در وقت، خزینه‌دار هزار دینار بدان کس دادی و ملوک اکاسره در عدل و همت و مروت، زیادت از دیگر پادشاهان بودند خاصه انوشِروان عادل.
روزی نوشروان برنشسته بود و با خاصگیان به شکار می‌رفت، بر کنار دیهی [دهی] گذر کرد. پیری را دید نود ساله. جوز در زمین می‌نشاند. نوشِروان را عجب آمد. از بهر آن که ده سال و بیست سال بباید تا این درختِ کِشته بررسد. گفت: ای پیر! جوز می کاری؟ گفت: آری، خدایگان. گفت: چندان زنده باشی که از بَرَش بخوری؟ گفت: کِشتند و خوردیم، کاریم و خورند. نوشِروان را خوش آمد و گفت: زه!
دروقت، خزینه‌دار هزار دینار بدین پیر داد. پیر گفت: ای خدایگان، هیچ کس بَرِ این درخت زودتر از بنده نخورد!
گفت: چگونه؟ پیر گفت: اگر من جوز نکِشتمی و خدایگان از اینجا گذر نکردی و از بنده چنان که پرسید، نپرسیدی و بنده آن جواب ندادی، من این هزار دِرَم از کجا یافتمی؟
نوشِروان گفت: زهازه! پس، خزینه‌دار، دو هزار دینار دیگر بدو داد. از بهر آن که دو بار «زه» بر زفان او رفت.
* اکاسره: جمع کسری (خسرو) لقب پادشاهان ساسانی
*جوز: گردو
تخمه: نسل، سلسله، تبار، نژاد
لینک کوتاه: کپی لینک
نگاهی به تصاویر بدون شرح؛ داستان‌هایی که از دید چشم‌ها روایت می‌شوند (عکس) واتساپ از یک هفته دیگر، پشتیبانی از این گوشی‌های اندروید قدیمی را قطع می‌کند A5L؛ این ارباب حلقه های آلمانی را فقط در چین می بینید! (+عکس) همتی: قیمت دلار الان باید حدود ۷۳ هزار تومان باشد (فیلم) مشهد/ مرگ تلخ و دردناک دختر ۱۶ ساله سفری به خانه واقعی بابانوئل (+عکس) رقص جنجالی ترامپ در راه بازگشت به قدرت (فیلم) سقوط هواپیمای تاجر برزیلی/ ۱۰ کشته حمله پلنگ ها به خانه‌ها در مازندران/ کم شدن غذای این حیوان در طبیعت مضرات استفاده از موبایل بلافاصله قبل و بعد از خواب سخنگوی وزارت خارجه : با جریان حاکم بر سوریه ارتباط مستقیم نداریم/ کشورهای منطقه مراقب جنگ روانی اسرائیل باشند کارشناس ارشد دیپلماسی انرژی: بیش از ۱۵۰ تن مازوت به خورد مردم می‌دهیم «ایرپاد پرو» به حسگر ضربان قلب و دمای بدن مجهز می‌شود «سنوار ۲» که اسرائیل می‌ترسد او را آزاد کند، کیست؟ اصلی ترین تفاوت ویتامین دی و کلسیم
اخبار و تحلیل های ترکیه
آیندگان چیزی نخواهد ماند
و خودیهاشون خوردند
خودیهاشون نابود و ویران میکنند
تا ویرانه بماند